Bügün kalorinizin yüzde 90’nından fazlasını atalarımızın MÖ 9500,le 3500 arasında evcilleştirilmiş bir avuç bitkiden elde diyoruz . Bunlar mısır,buğday,patates,darı ve arpadır.
Güneybatı Asya'dan gelen ilk ürünlerin önderliğinde başlamış gibi göründüğü bir başka bölge de Hindistan'ın İndus Vadisi'dir. O bölgedeki ilk çiftçi toplumlar MÖ yedinci binyılda daha önce Bereketli Hilal'de evcilleştirilmiş ve besbelli ki Iran yoluyla İndus Vadisi'ne yayılmış olan buğday, arpa ve başka tarım ürünlerinden yararlanıyorlardı. Hörgüçlü sığır gibi, susam gibi Hindistan'daki yerel türlerin evcilleştirilmesi İndus Vadisi'ndeki çiftçi toplumlarında ancak bundan sonra görülüyor.
Reklam
Önsöz
Dünya üzerinde evcilleştirilmeye müsait,en fazla ve en değerli yabani bitki ve hayvan türünün ana vatanı,günümüzde Turkiye,Irak,İran,Suriye,Lübnan ve İsrail'i kapsayan Güneybatı Asya coğrafyasıdır. Bu bölge eğimli,hilal at şekline benzediği için,her ne kadar inanılmaz bereketli tarım alanlarına sahip olmasa da Bereketli Hilal olarak bilinir. Ancak bu evcilleştirilebilir yabani türler dünyada tarımın ilk başladığı yer olmasını sağlamıştır, bu yüzden özelikle verimli olmasa da bu bölgeye Bereketli Hilal diyoruz. Bereketli Hilal, modern buğdayın, bezelyenin, fasulyenin, nohutun (Güneydoğu Türkiye'ye özgüdür) ve diğer bir-çok bitkinin yabani atalarının ana yurdudur. Buğday (aslında evcilleştirilmiş dört farklı yabani buğday çeşidi vardır) halen dünyanın en değerli bitkisidir. Bereketli Hilal aynı zamanda evcilleştirilmiş "Büyük Beşli" nin -inek,koyun,keçi,domuz ve at- atalarının da ana yurdudur,bunlar da halen dünyanın en değerli evcil hayranlarıdır.
Bana göre bu kılı kırk yaran, zahmetli, iç içe geçmiş ve zorunlu yıllık yahut günlük rutinler, "uygarlaştırıcı süreçler" üzerine hazırlana- cak herhangi bir kapsamlı değerlendirmenin merkezine yerleşecektir. Ziraatçıları koreografisi en ince detaya kadar belirlenmiş bir dansın rutinine mahkum eder, bedenlerini biçimlendirir, evin
Öncelikle genel hatlarıyla, evcilleştirilmiş hayvanları olsun ya da olmasın bütün çiftçilerin yaşam dünyasını avcı-toplayıcılarınkiyle kı- yaslayalım. Avcı-toplayıcı yaşam tarzını yakından gözlemleyenler, bu yaşamın ritminin nasıl kısa zaman aralıklarında girişilen yoğun aktiviteler tarafından belirlendiğini görünce şaşkına dönmüşlerdir.
Göbekli Tepe sütunlarını yapmanın tek yolu, farklı gruplara ve kabilelere mensup binlerce avcı toplayıcının uzunca bir süre işbirliği yapmasıdır. Sadece gelişmiş bir dini veya ideolojik sistem bu tür bir çabayı sürdürmeyi sağlayabilir. Göbekli Tepe'nin heyecan verici bir sırrı daha vardı. Genetikçiler yıllar boyunca evcilleştirilmiş buğdayın kökenini aramaktaydı. Yakın zamandaki keşifler en azından evcilleştirilmiş bir türün (küçük kızıl buğday) Göbekli Tepe'ye otuz kilometre mesafedeki Karacadağ Tepeleri'nde ortaya çıktığını gösteriyor. Bunun bir tesadüf olması mümkün değil. Muhtemelen Göbekli Tepe'deki mabet, bir şekilde insanın buğdayı ve buğdayın da insanı evcilleştirmesinin ilk adımlarıyla ilintiliydi. Yapıları inşa eden ve kullanan insanları doyurmak için çok büyük miktarlarda gıdaya ihtiyaç vardı. İnşaatı desteklemek ve tapınağı yönetebilmek için avcı toplayıcılar yabani buğday toplamaktan yoğun buğday tarımına geçmiş bile olabilirler. Normalde öncüler bir köy inşa eder ve köy büyüyünce ortasına bir tapınak kurarlar. Fakat Göbekli Tepe bulguları, ilk önce tapınağın yapıldığını ve köyün daha sonra tapınak çevresinde geliştiğini işaret ediyor.
Sayfa 104 - Kolektif KitapKitabı okudu
Reklam
''..zamanımızdan 31 binyıl kadar gerilere gidiyordu..''
Yukarı Paleolitik ''sanat'' yorumları: * ''Mağara sanatı'' buluntularının, en güzellerinin en son yapılanlar olacağı (evrimci bakışla) düşünülmüştü. Bu görüşün ışığında, bu görüşü destekleyen tarihlemeler yapılmıştı. Resimle buna göre kronolojik bir sıraya sokulmuştu. Buna uygun yorumlar geliştirilmişti.
Göbekli Tepe'nin heyecan verici bir sırrı daha vardı. Genetikçiler yıllar boyunca evcilleştirilmiş buğdayın kökenini aramaktaydı. Yakın zamandaki keşifler en azından evcilleştirilmiş bir türün (küçük kızıl buğday) Göbekli Tepe'ye otuz kilometre mesafedeki Karacadağ Tepelerinde ortaya çıktığını gösteriyor. Bunun bir tesadüf olması mümkün değil. Muhtemelen Göbekli Tepe'deki mabet, bir şekilde insanın buğdayı ve buğdayın da insanı evcilleştirmesinin ilk adımlarıyla ilintiliydi. Yapıları inşa eden ve kullanan insanları doyurmak için çok büyük miktarlarda gıdaya ihtiyaç vardı. İnşaatı desteklemek ve tapınağı yönetebilmek için avcı toplayıcılar yabani buğday toplamaktan yoğun buğday tarımına geçmiş bile olabilirler. Normalde öncüler bir köy inşa eder ve köy büyüyünce ortasına bir tapınak kurarlar. Fakat Göbekli Tepe bulguları, ilk önce tapınağın yapıldığını ve köyün daha sonra tapınak çevresinde geliştiğini işaret ediyor.
GöbekliTepe.
Yine de nadiren de olsa şansımız yaver gidiyor ve hikâyeyi açıklığa kavuşturan ipuçları bulabiliyoruz. 1995'te arkeologlar Türkiye nin güneydoğusunda Göbekli Tepe adı verilen bir yer kazmaya başladılar. En eski tabakada herhangi bir yerleşim, ev ya da günlük işlerin izine rastlamadılar. Öte yandan, olaganüstü kaliteli oymalarla bezenmiş
Sayfa 103Kitabı okudu
Arkeobotanikçilere göre, evcilleştirilmiş tahıllarla ilgili bulgular kırılgan olmayan başak eksenleri olan (ilk çiftçiler kasıtlı veya farkında olmadan bu tür tahılları tercih etmişlerdi çünkü tohum başları dağılmıyor, adeta "hasadı bekliyordu") ve tohumları büyük tahılların bulunmasına bağlıydı. Bugün artık bu morfolojik değişimlerin tahıl bitkilerinin ekimi başladıktan hayli sonra ortaya çıktığı görülmektedir. Koyun ve keçilerin tamamen evcilleştirildiğiyle ilgili, geçmişte belirsizliğe kesinlikle yer bırakmadığı düşünülen kemik bulguları da sorgulanır olmuştur. Bu muğlaklıkların yarattığı sonuçlar iki yönlüdür. İlk olarak bu, tek bir evcilleştirme hadisesinin tanımlanmasını hem keyfi hem de manasız bir şeye dönüştürür. İkincisiyse, çok uzun bir dönem boyunca, ne tamamen yabani ne de tam anlamıyla evcilleştirilmiş bitkilerden "düşük düzeyde gıda üretimi" yapıldığı tezini güçlendirir. Bitkilerin evcilleştirilmesiyle ilgili en iyi tahliller; tekil bir evcilleştirilme vakası görüşünü bir kenara atıp bunun yerine, güçlü genetik ve arkeolojik bulgular üzerinden çok sayıda alanda yürüyen ve uzunluğu üç bin yılı bulan, başlıca tahılların (buğday, arpa, pirinç, nohut, mercimek) birden fazla noktada dağınık biçimde evcilleştirildiği çoklu ıslah süreçlerinin yaşandığını savunmaktadır
Reklam
664 syf.
8/10 puan verdi
·
Beğendi
·
62 günde okudu
Tüfek, Mikrop ve Çelik insanlık tarihinin bir özeti olarak görülebilir. Kitap, yazarın da defalarca belirttiği üzere medeniyetin kaynağı olarak gördüğü Anadolu’nun şimdiki sahibi Türklere özel bir önsöz barındırıyor. Yazarın kitabın özeti olarak seçtiği cümle şöyle: “Farklı milletler farklı gelişmişlik seviyelerine ulaşmıştır ama bunun sebebi
Tüfek, Mikrop ve Çelik
Tüfek, Mikrop ve ÇelikJared Diamond · Pegasus Yayınları · 20187,5bin okunma
Diyarbakır, Çayönü:
''Çayönü'nün (ZÖ 9500'lerden kalma) ilk katmanlarında karbonlaşmış yabanıl emmer buğdayı (Triticum dicocles) ile karşılaşılmıştır. Üst katmanlarda ise evcil emmer (Triticum dicoccum) bulunmuştur. Bu olgu, yabanıl türün burada üretilmeye başlanıp evcilleştirildiğinin kesin kanıtı olarak değerlendirilmektedir. Aynı biçimde,
Sayfa 305Kitabı okudu
Göbekli Tepe
Eski çağlarda yaşayan ve oku­ma yazması olmayan insanların ekonomik gerekliliklerden ziyade inanç­la motive olduklarını kanıtlamak zor bir iştir. Yine de nadiren de olsa şansımız yaver gidiyor ve hikayeyi açıklığa ka­vuşturan ipuçları bulabiliyoruz. 1995’te arkeologlar Türkiye’nin güney­ doğusunda Göbekli Tepe adı verilen bir yeri kazmaya
Göbekli Tepe’nin heyecan verici bir sırrı daha vardı. Genetikçiler yıllar boyunca evcilleştirilmiş buğdayın kökenini aramaktaydı. Yakın zamandaki keşifler en azından evcilleştirilmiş bir türün (küçük kızıl buğday) Göbekli Tepe’ye 30 kilometre mesafedeki Karacadağ Tepeleri’nde ortaya çıktığını gösteriyor.
Sayfa 102Kitabı okudu
45 öğeden 1 ile 15 arasındakiler gösteriliyor.