Uzun süredir listemde olan bu kitabı Latin Amerika'ya olan ilgimden dolayı okudum. Kitap hakkında önceden okuduğum yorumlara göre kitapta anlatılan konular hakkında yazarın çok fazla atıp tuttuğu veya sol bakış açısının fazlasıyla etkisi altında olduğu yönündeydi ancak kitabı kendim okuyarak bir karar vermeliydim. Galeano'nun kitapla ilgili yorumunda dediği gibi, ana fikir olarak şunu anladım: “Latin Amerika'da serbest girişim, sivil özgürlüklerle bağdaşmaz”. Kitap, Güney Amerika oligarşileri ve onların Avrupalı ve Kuzey Amerikalı bağlı kuruluşları tarafından halkın sömürülmesini anlatıyor. İlk olarak 1971'de yayınlanan bu tartışmalı kitap, Latin Amerika ülkelerinde yoğun eleştiri aldı ve sık sık yasaklandı. Hatta bir dönem Venezuela'nın eski Devlet Başkanı Hugo Chavez'in Obama'ya kitabın bir kopyasını verdiği ve ardından yorumcuların Obama'nın kitabı okuyup okumayacağı konusunda tartıştıklarını da hatırlıyorum. Umarım okumuştur. İlk izlenimim, yazar Galeano'yu eleştirenlerin haklı olduğu yönündeydi, kitapta pek çok konu abartılı işlenmişti. Galeano bir gazeteci ve okuyucuları harekete geçirmek için kelimeleri nasıl kullanacağını biliyor. Benim izlenimim, ilk bölümdeki her cümlenin duygu yüklü kelimelere sahip olduğuydu. Fikirlerine tamamen katılamıyorum çünkü söylediği her şeyi değerlendirecek kadar konuyu etraflıca bilmiyorum ama etkilendiğimi söyleyebilirim. Galeano'nun tezi, ilk Avrupalı kaşiflerin (İspanya ve Portekiz), ardından başta İngilizler olmak üzere ve son olarak da ABD'nin ticari çıkarları uğruna Latin Amerika ülkelerinde kalkınma yardımı vaat ettikleri, ancak büyük ölçüde ekonomik araçlarla bu ülkeleri kıskaçları arasına aldıktan sonra Latin Amerika'dan hammadde ve ucuz işçilik (üretim maliyetlerini düşük tutarak) avantajlarından yararlanarak akıl almaz karlar elde ettikleri. Hatta o ülkelerden çıkarttıkları bu ürünleri yine aynı Latin Amerika ülkelerine fahiş fiyatlarla geri sattıklarını da anlatıyor. Kitapta beni en çok etkileyen bölümlerden birisi de Latin Amerika ülkelerine hazine bulmak veya o ülkelerin madenlerini kısa sürede sömürerek zengin olmaya giden Avrupalılar ile, Kuzey Amerika'ya yeni bir yaşam kurmak ve orada yaşamak için giden Avrupalılar arasındaki anlayış farkının günümüzdeki nihayi sonucunun açıklandığı kısmıydı. Kuzey Amerika için bir avantaj olduğu ortaya çıkan şey, orada altın ya da gümüş olmamasıydı, çiftlikler için umut vaat eden arazi bile yoktu, bu yüzden İngilizler, İspanyollar kıyasla kolonileri yağmalamak yerine görmezden gelme eğilimindeydiler. Bu teziyle Galeano bana Fareed Zakaria'nın Özgürlüğün Geleceği kitabındaki fikirlerini hatırlatıyor; Latin Amerika ülkelerinde bulunan doğal kaynaklar biçimindeki servetin aslında demokrasi için risk oluşturduğunu çünkü bu kaynaklara el koyan bir yönetici sınıfın doğmasına neden olduğunu açıklıyor. Sonuç olarak da bu zümre kaynakları ülkenin refahı yerine kendi ceplerini doldurmak için kullanıyor. Yani kısacası altın ve gümüş Latin Amerika ülkelerinin laneti. Amerika'ya göç Kuzey'de Güney'dekinden çok daha farklı bir yol izledi. Sonuç olarak güçlü patronlar tarafından sömürülmeye devam eden yerel oligarşileri geliştiren çoğu Latin Amerika ülkesinde olmayan bir şekilde Kuzey Amerika'da yerel üreticiler gelişti. Güney Amerika'daki az gelişmişlik, başka bir yerdeki gelişmenin bir sonucudur", "bir Volkswagen Cumhuriyeti bir muz cumhuriyetine çok benzer ”,“ kamulaştırma mutlaka zenginliği yeniden dağıtmaz ” Sömürge merkezleri genellikle altını, gümüşü, eti, kauçuğu, muzları veya her ne çıkartılıyorsa bunları Avrupalılara ve daha sonra Kuzey Amerikalılara nakletmesi gereken limanlardan ibaretti. Bu oldukça duygusal bir kitap, ancak mantık ve kanıtlardan uzak olduğunu kesinlikle iddia edemem. Kitabı, halkın ilgisini çekecek şekilde duygu yüklü , ancak konuya dikkat çekme ihtiyacını kanıtlayan gerçekler ve ayrıntılarla da destekleyen Michael Moore ile karşılaştırma eğilimindeyim. Ayrıntıları değerlendiremiyorum ve şüphesiz Galeano abartıyor ve bağırıyor ama yine de düşünen bir kişinin dikkatini çekmeye değer, ilgi çekici bir kitap.

Latin Amerika'nın Kesik DamarlarıEduardo Galeano · Çitlembik Yayınları · 2010538 okunma

·

59 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

aytacdirek