Raymond Carver okumaya Semih Gümüş'ün eleştiri kitaplarında sıkça adı geçtiği ve Çehov tarzı öykünün Amerikan temsilcisi olduğu için başladım. Önce Aşk Konuştuğumuzda Ne Konuşuruz adlı kitap ile başladım. Bu kitapta kısa öyküler vardı. Kimi öyküleri sevsem de kitabın bütününe baktığımda çok da matah bir şey olmadığını gördüm. Ondan sonra Fil adlı öykü kitabı ile devam ettim. Fil'i bitirdiğimde kendi kendime "bu okuduğum en etkileyici öykü kitaplarından biri olabilir" diye aklımdan geçirdim. Fil'de beni etkileyen neydi? Bu sorunun cevabına insanların en yakınlarındaki kişilerle ilişkileri üzerine düşünmelerini sağlaması, içtenliği, abartısız, yalın duygusallığı ve bir bütün olarak duygu yoğunluğunu çok güzel vermiş olması diyebilirim. Zira Kutular adlı öyküsünde annesinin müzmin bir taşınır olmasından dem vuran anlatıcının annesiyle ilişkisi üzerine ortaya koyduğu duyguları ve kendi öncelikleri ve istekleri arasındaki çatışmayı öykünün merkezlerinden biri olarak kurgulaması çok etkileyiciydi. Annesinin yakınında olmasından duyduğu rahatsızlıkla onun taşınarak uzaklaşacak olmasını da muhtemelen bir daha göremeyecek olmasına yorumlaması ve arada kalmışlığını etkileyici bir biçimde ortaya koyması etkileyiciydi. Yazarın diğer öykülerine tek tek değinmeye gerek yok. Zira yaşadığı kadınlar üzerine olan düşünceleri, hayatındaki yerlerini sorgulayışı çok güzeldi. Kitaba adını veren Fil'deki karakterin yakınlarına para yetiştirirken yaşadığı düşünceler, her birinin onu sömürdüğünü bildiği hâlde yine de yardıma devam etmesi ve en nihayetinde dibe vurduğu anın farkına varışıyla aydınlanma anı diyebileceğimiz rahatlama ve boş veriş etkileyici anlatılmıştı. Çocuk oyuncağında, karısı ile olan ilişkileri ve taşraya taşınmaları ile yavaş yavaş kopan ilişkilerinin bir gece kapının altından atılan mektupla bitmesi ve kaçınılmaz ayrılış unutulmazdı. Raymond Carver yeni tanıdığım bir yazar ve öykü yazdığı için mutlaka tüm öykülerini okumam gerektiğini hissettiğim bir yazar. Hakkında biraz araştırma yaptığımda Carver'ın öykü anlayışına dair aşağıdaki paragraf açıklayıcı olacaktır sanırım. Carver meraklılarına ve değişik tarz öykü okumaktan zevk alanlara tavsiye ederim. "Amerikan taşrasını, sıradan insanın yalnızlığını, insanların bazen içlerinde büyüyen kötücül duyguları, kadın ve erkek arasındaki çatışmayı, beyazların siyahlara ettiklerini, acı ve buruk anları hayatın sıradan parçalarıymışçasına anlatır Carver. Can yakıcı durumları önemsizmiş gibi dile getirirken öylesine içe işler ki, bir daha unutulmaları olanaksızlaşır. Son kertede yalınlaştırdığı dili, önce ayrıntılardan alır gücünü, sonra da yeni okumalarla zenginleşen gizli anlamlarını açığa çıkarabilme gizil gücünden." "Kirli Gerçekçilik, yeni nesil Amerikalı yazarların kurgusudur. Terk edilmiş bir koca, bekar bir anne, bir araba hırsızı, bir yankesici, bir uyuşturucu bağımlısı gibi çağdaş hayatın göbeğinde meydana gelenler hakkında önyargısız olarak arada komediye meylederek yazarlar. Ölçülü, ironik, bazen yabani, ısrarla merhametli olan bu hikâyeler anlatıda yeni bir ses oluşturmaktadır." "Bazen edebi minimalizmin bir çeşidi olduğu düşünülse de kirli gerçekçilik, kelimeleri olan bir ekonomi ve yüzey tanımlamada bir odak şeklinde düşünülmektedir. Tür içinde yazan yazarlar, zarflardan, geniş metafordan ve iç monologdan kaçınmaya eğilimli olur; bunun yerine nesnelere ve anlamın dikte edildiği bağlama izin verirler. Karakterler sıradan, ilgi çekmeyen mesleklerde gösterilir ve çoğu kez iç çaresizlik yaratan para ve kaynak eksikliği içindedirler."

FilRaymond Carver · Can Yayınları · 2015207 okunma

·

118 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Hasan Hüseyin AKKAŞ