Öncelikle hemen söyleyeyim ki okuması çok keyifli, uzun öykü gibi. Kısa ve tadında bir roman. Çok yaşamın içinden, alt ve üst tabaka arasındaki gerçekten tatsız bir meseleyi konu edinmiş. Dostoyevski, alt tabakayı temsil etmek için Pseldonimov'u, üst tabakayı temsilen de İvan İlyiç'i seçmiş. Pseldonimov, sıradan ve düşük dereceli bir memur. Yaşadığı yerde kendisinin pek farkında olunmayan, çalıştığı yerde de silik, görünmez bir kişi. Adı bile yanlış yazılmış, o dahi önemsenmemiş. Öte yandan İvan İlyiç idealist bir general, üst tabakadan olmasının rahatlığını arkasına alıp, memurunun düğününe teşrif edip hem alt tabakaya lütufta bulunmayı düşünüyor hem de idealist olması sebebiyle gerçekten kendi seviyesinin altındaki kişilerle de ilişki içinde olma, 'ben de sizdenim' yaklaşımı peşinde. Ama bunu öyle yapamıyor ki işler tatsızlaştıkça tatsızlaşıyor. Generalin düğüne gelmesiyle ortalık gergin bir havaya bürünüyor. İnsanların kendilerinden daha üst sınıftan birileriyle bir arada kendileri gibi davranamamaları, bir anda içine girdikleri psikolojik durumlar çok güzel tahlil edilmiş. Dostoyevski yine psikolojik çıkarımları eksik etmemiş eserinden. Konu olarak klasik görünse de anlatımı akıcı ama sade. Fakir ve ezilen kitleye adeta ışık tutuyor. Üstün olanın çıkardığı her türlü olumsuzluk, gayet başarılı bir sekilde tolere ediliyor. Kaş yapayım derken gözün çıkarılmasına votkanın da katkıda bulunmasıyla, tepeden inme durumların ortaya çıkarabileceği her türlü sevimsizliğe şahit oluyoruz. General için kurulan şu cümle aslında durumu baştan sona özetliyor; "Her olayın, demin kaldırımda kurduğu gibi değil de, bambaşka şekilde olup bittiğinin de farkındaydı." Bir yanda iyi niyetle yola çıkılmış güzel düşünceler bir yanda bir türlü önüne geçilemeyen acı gerçekler... Her ruh haline hitap edebilecek, kendini okutabilecek bir eser.

Tatsız Bir OlayFyodor Dostoyevski · Oda Yayınları · 19995,1bin okunma

·

16 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Ekin