Kitap, adını Edward Said’in I bölümde bulunan “Her koşulda, bunların tümüne baskın çıkan his, kendimi bildim bileli yersiz yurtsuz olduğumdu’. sözlerinden almaktadır. Said, Yersiz Yurtsuz kelimesini ise kitabın önsözünde bulunan şu sözleri ile açıklamaktadır: “Yersiz Yurtsuz, Büyük ölçüde yitik ya da unutulmuş bir dünyanın çetelesi”. Edward Said, bu çalışmasında çocukluğundan itibaren belirli sorgulamalar çerçevesinde gelişen ve çatışan kültürler arasında kalmış olduğu kimliksel belirsizliklerini anlatmaktadır. Kitabın içerisinde aynı zamanda, Edward Said’in şahsi arşivinde yer alan ailesine, çocukluk ve gençlik yıllarına ait fotoğraf kolajları da bulunmaktadır. Kapak tasarımında, siyah - beyaz fotoğrafta bir iskemlede oturan küçük bir kız çocuğu ve yanında ondan yaşça büyük bir erkek çocuğu dikkat çekiyor. Fotoğraf, kitabın içerisinde yer alan Said’e ait olan arşivden yapılmış kolajlar arasından. Fotoğrafın anısı, 1941 yılında Edward Said ve kız kardeşi Rosy’nin çocukluk yıllarında geleneksel Filistin giysileri giydikleri ana dair. Nitekim kapak görseli olarak bu fotoğrafın seçilmesi adeta Edward Said’in içinde yaşamış olduğu mekansal ve kimliksel çatışmanın bir aitlik duygusuna dönüşmüş halini yansıtması gibi. Bu sebeple kitabın kapak tasarımının güçlü bir görsel ve sadelikle sunulduğunu söyleyebiliriz. Kitabın içine baktığımızda on bir bölümden oluştuğunu görmekteyiz. Edward Said, her bir bölümde yaşamına dair anılarını tarihsel ve sosyal bağlarıyla kronolojik bir sırayla akıcı bir dilde yazmıştır. Kitabın amacı, Edward Said’in ağırlıklı olarak çocukluk ve gençlik yıllarına ait olan anılarını, yaşamış olduğu kimliğe dair meseleleri zaman ve mekan süzgecinde sosyal ve tarihi olaylarla bağlantısını da göz önüne alarak anlatmaktır. Hıristiyan bir ailenin çocuğu olarak Kudüs’te dünyaya gelen Said, yaşamış olduğu iki kimlik arasındaki çatışmayı “gönüllü olarak tercih edilen bir kimlik vakası”[ Edward Said, Yersiz Yurtsuz, çev. Aylin Üçler, Metis Yay., İstanbul, 2014, s.20] olarak yorumlar. Bu çatışma, sömürge Kahire’sinde Hristiyan bir azınlığın üyeleri olarak Filistin gelenekleriyle yaşarken aynı zamanda İngiliz sömürge tavırlarını da yaşamlarına uyarlamaya çalışan kimlikler arasında ki bir çatışmadır. Yaşamış olduğu bu kimliksel bunalım içerisinde Said kendisini, kimi zaman uzlaşmaz bir hale giren, kimi zamansa iradesiz, ürkek, kararsız ve kişiliksiz olarak bulmuştur. Bu durumu ise “kendimi bildim bileli yersiz yurtsuz olduğumdu”[ Said, a.g.e. s.15.] şeklinde tanımlar. Bu sebeple, Said’e, evindeyken bile kendini evinde değilmiş gibi hissettiren, yaşadığı topluma karşı bir aidiyet duygusuna fırsat vermeyen belirsiz kimliğinden hareketle otobiyografik eser olan Yersiz Yurtsuz kitabını yazar. Nihayetinde Edward Said, bu otobiyografik kitabıyla sadece toplumsal özelliklerin altında kalmış benlik duygusundan bahsetmekle kalmıyor ikili kimlik arasındaki çatışmaya dair anılarını, yaşamış olduğu dönemler içerisinde tarihsel, sosyal ve siyasi yönlerinide ele alarak kronolojik bir derlemeyle kaleme almıştır. Said’in yaşamı boyunca birçok şehir değiştirmesi ve bununla birlikte farklı dillere olan hakimiyeti onun entelektüel göçerlikten vazgeçemediğini gösteriyor. Aslında Said bu şekilde bir yere ait olamayışını, kimlik çatışmalarını entelektüel aidiyetiyle bir uzlaşıya koymaya çalıştığını anlıyoruz. Bu sebeple Edward Said, kendine yeni bir kimlik bulmak yerine, zamanın ve mekanın dahilinde olan bu garip kombinasyonunu Yersiz Yurtsuz olmakla açıklamaktadır.

Yersiz YurtsuzEdward Said · Metis Yayınları · 2014109 okunma

·

212 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.