Kritovulos, Bizanslı bir asil aileye mensup biridir. 2. Mehmed döneminde yaşamış ve İstanbul’un alınmasından sonra 2. Mehmede bağlı biri olmuş ve 1451-1467 yılları arasında yaşanan olayları Hellence olarak yazarak, bu dönemi Batı Medeniyetinin de araştırma ve öğrenme sürecine katkı da bulunmuştur. Eseri yazarken, Sultan’a sunacağı için övgü dolu sözler kullanmış olması, dönem içinde makul görünmesi gereken bir olaydır. Bu durum sizi tüm olayları övgülerle, yücelterek anlatıyormuş izlenimi vermesin tabi ki. Özellikle İstanbul’un düşme kısmını anlattığı yerler, bizim bazı okuyucu kitlesini rahatsız edebilecek seviyede. Ama anlattıklarının abartı veya yalan olduğunu şahsen düşünmüyorum. 1453 senesi kitabı okuyacakların, muhtemelen en fazla dikkatini çekecekleri bölümdür. Topların nasıl yapıldıklarından, o dönemde oluşmuş rivayetlere kadar birçok detayı bu eserde bulabileceksiniz. Kritovulos, batıl inançlara karşı fazla yatkın olduğu için eserde yer yer bu tarz rivayetlere denk gelmeniz kaçınılmaz. Eserde, Timur’dan da bahsedilmesi kısmı hoşuma gitti fakat onu Massagetler veya İskitler olarak görmesini garipsedim açıkçası. Bu eserden önce denk gelmediğim bir şeydi. Mehmed, Ankara Savaşı’nın etkilerini unutmamış ve halkını İstanbul’un kuşatması için galeyana getirmek için bu durumdan da faydalanmıştır. Timur’un Roma’lıların gaza gelip saldırdığını söylemesini ise sadece komik buldum. Öyle bir zeki bir komutanın birisinin gazına gelip sefer düzenlemesi ve hele hele Çin hedefi varken bununla zaman kaybetmesi hiç mantıklı gelmiyor. Mehmed’in İstanbul’a daha doğrusu o zamanki adıyla Konstantinopolis, yazarın bahsetmesiyle Polis’e karşı bakışını, bu eserde görebilmeniz mümkün. Bunu sadece bir basamak olarak görüyor ve nihai hedefi olan Roma Sezar’ı olma yolunda bunun olmasının kaçınılmazlığının farkında. İstanbul’dan sonra hem Balkanlara hem de Anadolu tarafına özellikle Sinop, Trabzon tarafına yaptığı seferleri hakkında da malumatlar vardır. Buraları almak istemesindeki amacı ve oraya gittiğinde oraların güzelliğinden etkilenmelerini de görebileceksiniz. Balkanlarda yaptığı seferler daha çok İtalya’ya gidip yolunda önemli noktaları ele geçirmek ve bazı bölgelerde gümüş madenleri olan yerleri ele geçirmek olduğu da ortadadır. İstanbul ile ilgili yaptığı iskân politikaları ve şehir için harcadığı paralar ve insanları burada toplama isteğinden de eserde bahsedilmiş olup, bu tarz sosyal konulara daha az yer vermiştir. Eser ağırlıklı olarak askeri tarih kitabı niteliğindendir. Ama bunun yanında Batlamyus haritalarıyla ilgili düşünceleri ve birleştirmek için yaptırdığı çalışma ve filozofları ve bilim insanlarını etrafında toplayıp onlarla olan sohbetlerinden de bahsedilmiştir. Kitabın sonlarında yaşanan salgına da değinip esere son vermiştir. Eser oldukça akıcı olup, bu dönemle ilgili okuma yapmak isteyen okurlara önerilir. Sosyal konular hakkında çok fazla bilgi olmasa da dönemle ilgili farklı bilgiler edinebilirsiniz. Bir de bu eserin Sultan’a takdim edildiğini de unutmayın. 2. Mehmed’in sinirli bir yapısı vardır ve onunla ilgili yalan yanlış bir şeyler yazmış birisine çok da hoşgörülü davranacağını düşünmek Pollyana bakışı olur.

Kritovulos Tarihi 1451-1467Kritovulos · İş Bankası Kültür Yayınları · 2018212 okunma

·

356 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Thoth