Hepimiz, bazı anlarda böyle sözlük gibi bir format düşünüyoruzdur. Bu aşkla ilgili olabilir veya üzüntüler, acılar, motive edici cümleler vb pek çok olgu bu hayatımızın sözlüğünün ana teması olabilir. Hayatımızın aktarılmış hali olur bu tarz sözlükler... Duygu ve düşüncemizi satırlara yansıtırken; ironi en büyük yardımcımız olur. Gustave Flaubert de "Yerleşik Düşünceler Sözlüğü" adlı bu eserinde, anlattığım yolu uyguluyor. Bu sözlükteki temel hedefi, insanın klişe hayatını ortaya dökmek ve yermek diyebilirim. Sözlük tarzı yazdığı bu eserde ironi ve yergi, yazarımızın en büyük silahı olarak ortaya çıkıyor. Çoğu yerde kahkaha attırtıyor, bazen düşündürtüyor. Yalın ve ironik dille yazılan eser, öyle hemen bir oturuşta bitirilebilecek kitaplardan değil; ara ara ihtiyacınız olduğunda ona geri dönmeniz gerekiyor. Orjinal adı "Le Dictionnaire des idées recues" olan sözlük, tamamen 1850'li yılların ortalarında hazır hale geliyor. Yazarın 1880 yılında ölümüyle yarım kalan "Bouvard et Pécuchet" adlı romanın ikinci cildi olarak tasarlanan bu sözlük, daha sonra kurgu değiştirerek tek başına yayımlanıyor. Flaubert bir arkadaşına yaptığı betimlemede kitabını "Sözlük alfabetik sıraya göre, olası bütün konuları kapsayacak. Eğer bir kimse toplumun seçkin ve sevimli bir üyesi olarak kabul edilecekse onun söylemesi gereken her şeyi içerecektir." şeklinde açıklar. Gerçekten de A'dan Z'ye ilerleyen bu sözlükte tercih ettiği kelimelerin gerçek anlamı değil; Flaubert'in süzgecinden geçmiş yeni tanımlamalar, ironi ve yergi içeren karşılıklar yer alıyor. Yazarımız, bu yeni tanımlarını ortaya koymasının ardından bizi o tanımlarla baş başa bırakmayı ve okur olarak bir karar vermemizi amaçlıyor. Buradaki yergilerinin çok önceden oluştuğunu ve töre, burjuva yaşamı ile düşüncesine ait olguları çeşitli romanlarında kullandığını görüyoruz, yani ufak bir aydınlanma yaşıyoruz. İroninin son damlasına kadar ziyan etmeden kullanıldığı bu sözlük, size keyifli anlar yaşatacaktır.

Yerleşik Düşünceler SözlüğüGustave Flaubert · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 2017527 okunma

··

475 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.