İnsanlara önerecebileceğim tek bir kitap, tek bir filozof olsaydı o kitap Lichtenberg'in Notları, filozof da Lichtenberg olurdu. Hem dünyaya bakış açısı hem de tek tek farklı konularda detaylandırdığı tüm fikirleri bu kadar beni yansıtan başka bir filozof ile daha önce karşılaşmamıştım. Kitaba başladığımdan beri inanılmaz bir heyecanla okudum. Ve bu heyecan yüzünden tam olarak tüm detaylara vakıf olabilmek için tekrar okuyacağım. Herhalde uzun bir süre bu eser benim başucu kitabım olacak. Nietzsche'nin "tekrar tekrar okunacak dört Alman nesir eserinden biri" diye övdüğü bu notlar bende de tam olarak aynı etkiyi bıraktı. Bilimden, felsefeye, dine, gündelik hayata, psikolojiye, kadın- erkek ilişkilerine karşı çok net ve sarsılmaz harika bir sistematiği var. Fakat bunu ukalalık ve genellemeden uzak durarak başarması çok daha büyük bir lutuf benim için. Tevfik Turan bu konuda şöyle diyor: "Düşüncelerini geliştirirken kullandığı üslup yanlış anlamalara yer vermeyen, ölçülü ve ayrıntılı bir kesinlik taşırken, vardığı sonuçlar, yazısının temel unsuru olan denemeci niteliği yansıtan 'belki', 'bazen', 'ekseriya', 'olabilir' gibi kelimleri bolca içerir. Aşırı genellemeye veya kesin saptamaya varan ifadelerden kaçınır, çünkü 'insan fikirlerle deney yapmalıdır.' " Benim bu kadar sevmemin bir nedeni de kendisinin aslına bir bilim insanı olmasından kaynaklanan yalın içgörüye bağımlılık olabilir. Dönemin romantikliğinden uzak, hezeyansız bir filozof. Tevfik Turan'ın aktardığına göre Lichtenberg'in bilimsel değeri: "Uçurtmalarıyla havadaki elektriklenmeyi ölçerek bir yüzyıl kadar aşılamayan sonuçlar elde eder, parataner tekniğini geliştirir, hidrojenin havadan hafif olduğunu keşeder vs. "İki kere ikinin dört ettiğinden bile şüphe etmek"teki kararlılığıyla tavizsiz bir bilim adamı olmuş, bu da onu, günün modası olan duygusal bir edebiyattan ve ayakları yere basmayan bir felsefeden alabildiğine uzaklaştırmıştır. Tercihini, dünya genelini açıklamaya yönelik bir. sistem felsefesine karşı, tek tek olgular üzerinde yoğunlaşan bir yaklaşımdan yana yapmıştır." Ben bu konu üzerine daha çok bilgi edindikçe, Lichtenberg'in tüm notlarını okudukça kendime daha sağlam bir değerlendirme yaparım. Şimdilik saf bir mutluluk duyuyorum sadece bu harika insanla karşılaştığım için.

AforizmalarGeorg Christoph Lichtenberg · Dost Kitapevi · 200097 okunma

·

228 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

zeynep