Erich Fromm, insandaki yıkıcılığın kökenini insanın içgüdüsel olarak benimsediği ve kalıtımsal olarak aldığı bir şey olarak görmek yerine kişinin yaşadığı çevreyle ilişkisi nezdinde oluşturduğu karakterinin tutkularında bulur. Yani aslında savaş insanın doğasında vardır gibi bir anlayışa karşı çıkar. Kitapta Sigmund Freud ve Konrad Lorenz'in önderi olduğu içgüdücülük ekolüyle, B.F Skinner'ın davranışcılık ekolünü eleştirel incelemeye tabi tutulur. Freud önceleri libido ve kendini korumayı insana egemen olan iki güç olarak gördüğü yerde sonraları Eros(yaşam) ve ölüm içgüdüsünü görmeye başlar ve Lorenz'den farklı olarak Freud'a göre yıkıcılık ve saldırganlık ölüm içgüdüsünün bir dışavurumudur. Lorenz için ise saldırganlık, insanın içinde gömülü olan ve serbest kalmaya çabalayan bir uyarımdır ve bu haliyle insanın yaşamsal çıkarlarına hizmet eder. B.F Skinner'ın davranışçı kuramı ise insanın özçıkarının davranışları konusunda tek yetke olduğu ve bu çıkarların doyurulması durumunda insanın davranışlarının tam olarak belirlenebilceğini ve saldırğanlığı da insanın özçıkarının oluşturduğunu savunan bir kuramdır. Erich Fromm, içgüdücülüğü yıkıcı saldırganlığı içgüdüsel bir davranış olarak gördüğü, davranışçılığı ise söz konusu insan davranışı olunca duygulara ve tutkulara yer vermeyip usçu olduğu için eleştirir. Erich Formm'a göre iki saldırganlık türü vardır. Bunlar yıkıcı ve savunucu saldırganlıktır. Savunucu saldırganlık, hayvanlarda da görülen ve içgüdüsel olan, kalıtımsal olarak devralınan, insanın yaşamsal çıkarının tehdit edildiği durumlarda ortaya çıkan bir saldırganlıktır. Yıkıcı saldırganlık ise insanın yaşadığı çevreye uygun olarak geliştirdiği karakterinin tutkularının dışavurumudur. Dolayısıyla şu sonuca ulaşır ki yıkıcı saldırganlık, insanın gelişiminin bir ürünüdür ve sıklığı ise medeniyetsel gelişime bağıntılı olarak artar. Bu vermeyi çalıştığım özetin özeti dışında kitapta hayvanların ve insanların davranışları detaylı bir şekilde incelenip, oldukça fazla deneysel veri vermesi bir yana yıkıcı saldırganlık tiplemesi olarak sadist mazoşist bir karakter taşıyan Heinrich Himmler ile ölüsever bir karakter taşıyan Adolf Hitler'in detaylı bir şekilde karakterlerinin oluşumu incelenir.

İnsandaki Yıkıcılığın KökenleriErich Fromm · Say Yayınları · 2018263 okunma

·

244 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.