Bazı kitapları bitiremezsiniz, tekrar tekrar döneceğinizi bilerek son sayfasını kapatırsınız yalnızca. Joseph Campbell'a minnetle ve büyük emeğine hürmetle kapatıyorum Yaratıcı Mitoloji'nin kapağını.
André Malraux'nun muhteşem tespiti düşüyor bir kez daha aklıma : "En büyük gizem, madde ve yıldız yığınları içine böyle rastgele fırlatılmış olmamız değil; bu zindanda hiçliğimizi inkâr ettirecek ölçüde güçlü imgeleri kendi kendimizden çıkarmamızdır." Mitoloji okumaları bu gizemle her seferinde yeniden yüzleştirir bizi. Bilinmezleri çözmeye ve anlamaya azıcık olsun yaklaşabiliyorsak, bu alanda emek verip yazmış insanlar sayesindedir.
Joseph Campbell da onlardan biri. Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, Tanrıçalar ve Tanrıçanın Dönüşümleri, Mitsel İmge, dört ciltlik Tanrı'nın Maskeleri serisi ve Kral ve Hortlak (editörlüğünü yaptığı ve Heinrich Zimmer'in ölümü üzerine tamamlayıp yayına hazırladığı kitaptır) ile önemli bir birikim bıraktı ardında.
Tanrı'nın Maskeleri, ilkel mitolojiden başlıyor, sonrasında doğu ve batı mitolojisini mercek altına alıyor. Yaratıcı Mitoloji'de kutsal kitapların yanında büyük edebi eserlerin nasıl mitolojiden beslendiğini detaylarıyla anlatıyor. Farkında ve bilincinde olalım ya da olmayalım, kaynağını mitolojiden almayan tek bir kültürel öge dahi olmadığını bütün açıklığıyla ortaya koyuyor. Evrene, dünyaya ve insana dair imgelerin, bütün bir tarihin, dinlerin, sanatın, edebiyatın kökeninde var olan derin kaynak, katman katman açılıyor önümüzde. Tüm bunların ötesinde, kendimizi ve türümüzü biraz olsun tanımak ve anlamak istiyorsak, mitolojinin bize sunduğu aynanın eşsiz olduğunu görüyoruz. Hikâyenin bir kısmı daima aynanın sırında saklı kalacak olsa da... Nitekim Thomas Mann şöyle yazıyor: "Daha derine ses verdikçe, geçmişin aşağılardaki dünyasıyla konuşmak için daha fazla zorlayıp bastırdıkça, insanlığın en eski kurumlarının, tarih ve kültürünün daha da kavranılmaz olduğunu görüyoruz. Zaman kuyusunun derinliklerine seslendik ve henüz amacımıza varamadık."
Nicolas Cavaillès, Cioran'ın Avare Düşünceler kitabına önsözde şöyle sorar: "... özünde, Tanrı dahil her şey hakkında avare düşünceler ileri sürmekten daha iyi ne yapabiliriz? Ne biliyoruz ki?" Neleri bildiğimizi ve açıkladığımızı varsayarsak sayalım, evrene, yaşama ve insana dair bir gizem hep var olacak. Ve her birimiz bu karanlık ormanda yolunu bulmaya çalışan birer maceracıyız. Mitolojik motiflerin sunduğu incecik bir ışık huzmesi eşliğinde kendi mitosunu yaratmaya çabalayan varlıklarız. Ve tek kılavuzumuz, sevgili Campbell'ın kapanışta söylediği gibi kendi kalbimiz, iç sesimiz...
Yaşam bir döngü, bu sonsuz döngüde ilerlerken mitosların ışığını izlemeyi sevenler için Tanrı'nın Maskeleri harika bir kaynak. Dört cilt birbirini bütünlüyor elbette, yine de Yaratıcı Mitoloji bence serinin en iyisi.
