Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.37.26
Gönderi
3 kitap 3 yorum!
DİKKAT: Serinin 3 kitabını tek seferde (okudukça üst üste) burada inceleyeceğim. Zira 1000kitap yöneticileri kutulu tek fiyatla satıldığı için ayrı girmeyi reddetmekteler!
UYURGEZERLER 1.CİLT: 1888-PASENOW VEYA ROMANTİZM
YORUM: ROMANTİK PASENOW'UN PARADOKSLARI
45 yaşında 1930'ların buhranlı döneminde yayımladığı Uyurgezerler Üçlemesi'nin ilki bu cilt. Ünlü #jamesjoyce 'un daha sonraları Nazi zulmünden yazarını kurtarıp Amerika'ya iltica ettirmesine sebep de olacak başyapıtın başlangıcı.
Babasını sevmeyen ama onun geleneksel fikirlerine de ilahi inancıyla karşı da çıkamayan, romantik ve sisteme uyumlu Prusya subayı Pasenow; pek sevdiği gazino konsomatrisi Ruzena ile ailesinin evlenmesini istediği Elisabeth arasında çelişkileridir temel konu. Hayatına yön verecek değişiklikler için karar alacağı bu yolda ise, askerlikten istifa etmiş, sisteme karşı gelen işadamı Berthard"ın (kinik!) öğütleri (geleneklerin duygu uyuşukluğu olması gibi) karşısında sorgulamaya yöneliş ve oluşan karmaşayı ifade eder yazar. Üniformanın ve geleneklerin kutsallığı, din öğretilerindeki yeri ardında yapılan Gelenek&Modern çatışması; esere yapılan #faust dokunuşları gibi sorgularla ve onca karakter malzemesiyle yapılan evlilik, son tümcesine kadar dile gelmekte.
#broch 'un felsefe ve psikoloji eğitimi de almış olması, eserde var olan müthiş mekan tasvirlerinin yanısıra insan psikolojisi çözümlemelerinde de kendini gösteriyor doğrusu. Romandaki bir çok kadın&erkek yakınlaşmasının sanki muhafazakar bir filtreden geçirildiğinin duyumsanabileceği bu çevirinin (!) yanında, serinin bu ilk kitabını #romantik adıyla basan #aylakadamyayınları çevirisi de tercih edilebilir.
UYURGEZERLER 2.CİLT: 1903-ESCH VEYA ANARŞİZM
YORUM: ANARŞİST ESCH' IN HİÇLİK SORGULARI
Serinin ikinci kitabında Broch; hayatı yine kadın&erkek ilişkileri ve varoluş çabaları bağlamında derin sorgulamaya iter okurları. Nihai hedef ise özgürlük ve adalettir.
Sendikacı arkadaşı Martin'e anarşist yaftalaması yapabilen ve onun Selamet Ordusu erleri ile sosyalist gazetelerini küçümseyebilen, hayatındaki kadınlardan tiyatroda üstüne bıçak fırlatılmasını haksız gördüğü için Ilona ile biraz olsun gelecek görebildiği için geçmişine takılıp kalmış Hertjen Ana'yı sahiplenebilen ve Amerika hayalleri gören dürüst muhasebeci Esch, başkarakterdir. Ona göre kurtuluş krallığına varabilmek özgürlük bilinci ve dürüstlük gerektirir. Bu yolda ilk ciltte de rastladığımız gazino çalışanı Ruzena ile Vadedilmiş topraklardaki yabancı kolonicilerin olduğu yitik nesilden büyük işadamı- başkan Berthard'ın intiharı da ona basamak oluşturacaktır. Esch'in tren yolculuklarında anlatılan Tren Gezginleri satırları ise, edebiyatın doruklarında gezdiriyor okuru adeta.
Hayatta bakıldığı yöne göre değişen ama çoğunlukla kaybedenlerin nitelendiği Uyanıklar karşısındaki Uykusuzların bir tür boşluk ya da hiçliklerini sorguladığı dev edebi metin bu: Bol Karakter malzemesiyle hiçliğe veya bugünlerin moda tabiriyle resetlemeye evrilen...
UYURGEZERLER ÜÇLEMESİ 3.CİLT: 1918- HUGUENAU VEYA REALİZM
YORUM: REALİST HUGUENAU: AKILDIŞI GERÇEKLİKLER!
Serinin bu son kitabında, 1888 yılında başlayan kurgu 1918 yılına gelindiğinde yerine oturuyor ve bağlantılar kuruluyor: Savaş yıllarındayız.
1.Dünya savaşının son yılında bir sınır şehrinde Almanların Fransizlarla mücadelesine götürür bizi yazar. Romantik Pasenow, binbaşılığa terfi etmiş, oğlunu savaşa kurban vermiş mutsuz bir ihtiyar şehir kumandanı iken Hertjen Ana'yla evlenmiş ve mirasla tek şehir gazetesi ile binasını almış Anarşist Esch çıkar karşımıza. Ve bunlara asker kaçağı şişman, gözlüklü ve tüccar Huguneau eklenir, yazarın kurgusunda her şeyi sorgulayan, dogmatik değerlere yerine göre uyum gösteren Realist bir genç. Savaşın getirdiği yıkımla hayatı anlamlandırmaya çalışan Binbaşı ile Esch, Esch'in yeni yorumlar eklediği İncil dersleri sayesinde yakınlaşırken, Gereksiz Papaz yaftalaması ardında Huguneau'nun aralarına girmesi gösterilir. Olaylar, gencin Esch'i ihbar etmesine hatta bir isyanda öldürmesine kadar varacaktır. Sizce bu değerden yoksun uyurgezerlerin bol olduğu yüzyılda varolan kim olacaktır: Romantizm mi, Anarşizm mi veya Realizm mi?
Kahramanların bu davranışlarını ve insanlığın sürekli değişen fakat akıldışı tutumlarını, aynı zamanda felsefe eğitimi almış da olan yazar, ara bölümlerde Değerlerin Çöküşü ile dönemin bir tür kilise destekli yapılanması olan Milli Selamet Ordusu'ndan Genç Kızın Hikayesi başlıklarında inceler. Kurgunun ayrı ilerleyen bu bölümlerde, savaşın mimari ve plastik sanatlara etkisi ile Rönesans'ı başlatan kiliseye karşı devrim yapan Calvin& Luther 'in dini görüşlerini, Siyon&Kudüs bağlantısında Protestanlık& Yahudilik gibi teolojik soruları ele alır. Ve bu sorguları felsefe gözlüğüyle Kant& Hegel başta olmak üzere filozofların bazı görüşlerine dayandırarak çözümlemeye de. Yeri geldiğinde İncil ve Yahudi meselleri ile Marx teoremlerine kadar gider bu sorgular: Temel amaç Ortaçağı aşmış medeni sanılan insanoğlunun 20yy'a damga vurmaya başlayan çılgınlıkları, sönen değer yargılarıdır.
Son kitap, edebi-felsefe tarzı diyebileceğimiz ağır bir okuma vaad ediyor ancak yazarın değindiği konular ile akıldışılığa bir anlam yükleme çabalarını takdir edecek ve 'İyi ki okumuşum' diyeceksiniz. Huguneau'nun Esch'i Karabaş sözüyle (!) komünist yaftalamaları ardında zavallı Romantik Pasenow'un içine düştüğü savaş sırasında boş umutları ve acıları arasında. Bence okunmalıdır bu seri; zira 1930'ların Hitler'i doğuran baskı yıllarında Almanya'nın 1.Dünya savaşı çılgınlığını irdeleyen bir Avusturya'lı aydının anlam bulabilme çırpınışlarını. Ki seriden sonra başyapıtları #büyülenme ile #vergiliusunölümü 'nü bitirdiğinizde benim yaptığım gibi kendinize sormalısınız: Neden böylesi büyük bir yazarın #proust #joyce ile #musil 'in yanında 20yy'ın büyük modernistlerinden HÂLÂ sayılmadığını!
·
523 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.