Öğretmenim Ludingirra! Böyle başlamak uygun geldi. Bu kutsal kavim, tarihin atalarından gelen pek çok miras var aslında. Bunları vererek de başlamak isterim: ata-ada-, eme-ana, kür-kır-dağ, uş-üç, me-ze-ene&ben-sen-o, geş-kuş, ud-od,ateş, udun-odun... Ludingirra aslında kendinden ziyade yaşadığı toplumunu korumaya odaklanmış, unutulma ve yok olma korkusu arasında dünyaya 23 tane tablet bırakarak ölümsüzleşmiş birisi. Biraz hayranı da olduğum Akad devletinin, Sumer’i ele geçirdiği dönemde kendi devletine ait ne varsa; gelenek, görenek, bilim, edebiyat, din kısaca akla gelebilecek her şeyi yazıya dökmüş birisinden bahsediyoruz kitapta. Hikaye biçiminde sunulması, daha doğrusu bir anı kitabı tadında olması çok önemli. Birkaç sene evvel yaşamış, vefat etmiş birinin anılarını okuyor hissi aldım kitaptan. Çok acayip bir kitaptı lakin bu kelimeyi olumsuz değil oldukça olumlu bir anlamda kullanıyorum. Neredeyse her bölümde bana işlenen hoş satırlar vardı. Oldukça anlamlı ve etkileyici satırlardı da bunlar. Günümüzde geçerliliğini koruyan pek çok soruna amiyane tabirle taş devrinde bile rastlamak da oldukça garipsediğim bir durum. Bizim ulusumuz, dilimiz, geleneklerimiz, sosyal yaşantımız ve sanatımız unutuluyor serzenişi de oldukça içime işlemişti başlangıç kısmında. Kitabın sonuna eklenen resimlerin de mutlak surette incelenmesi kanısındayım. Çeviri sayesinde çabucak okunan kitaba verilen emeği anlamak açısından da oldukça anlamlı o kısımlar çünkü. Eğitim konusunda karşılaştıkları ama buna rağmen vazgeçmeyen insanların olması, öğretmen olarak yaşadıkları çok üzdü beni. Sonra bir kıyaslama yaptım ve telefon tablet gibi teknolojik gereçleri çıkardığımızda arada yaşanan çağların çok da büyük farklar içermediğini söyleyebilirim. Yani romantizm yaparak işte 4000 yıl öncesinden 4000 yıl gerideyiz gibi kendimizi küçümseyici yorumlar yapmayacağım ama yaşayış ve mücadele olarak da 4000 sene evvelinden pek farkımız olmadığını EĞİTİM konusunu okudukça ikna oldum. Ayrıca bazen kalem defteri geçtim klavyede bile yazmakta zorladığım aklıma geldikçe bu insanların yazıları tablete kazıdıkları düşüncesini zihnimden atamıyorum. İğrenç bir batağa saplanmışım ve sonsuzluğa batıyorum hissi içindeyim sanki ve kurtulamıyorum. Bu teknoloji o devirlerde olsaydı kim bilir neler görürdük. Belki 4000 yıl sonra gelecek olanlar olursa, bu konuda şanslı olacaklardır. İlk uygarlık olarak bizleri kabul etmelerine de şaşırmazdım. Bizler nasıl MİLAT ÖNCESİ - SONRASI olarak ayırıyorsak onlar da çağları TEKNOLOJİ ÖNCESİ - SONRASI ayırabilir düşüncesi de hakim oluyor. Çılgın sorulara hoş geldiniz. Bir soru cevap arası cümlem daha olacak. Buna da oldukça takıldım. Parayı kim buldu? Lidyalılar diyeceğiz lakin bu tarihi bilginin yanlış olduğunu düşünüyorum. Çünkü para çok daha önceden var. Nasıl? Bu kitaptan en önemli spoiler bilgilerinden birini vereyim, bilhassa Oğlak burçları için. Öğretmen maaşları epey düşükmüş çünkü halktan toplanan paralarla öğretmen maaşları ödeniyormuş. Tamam evet çok şaşırdınız tahmin ediyorum diye araya espri de sıkıştırayım da gülümseyelim. Lidyalılar MÖ. 687 yılında kurulduysa –isterse 1000 olsun- Sumerler ise MÖ. 4000 yıllarında kurulduysa nasıl oluyor bu tezatlık para meselesinde. Okullarda Lidyalılar parayı buldu diye öğretilir ki kesinlikle yanlıştır. Onlar, var olan para sistemini değiştirmişlerdir o kadar. Altın ve gümüş gibi değerli madenleri kullanmayı tercih ederek yapmışlardır bunu da. Daha çok şehire uzak köylük yerlerde para yerine takas usulü yapılan alışveriş gibi düşünelim. Ahmet, Mehmet’e buğday verirken; Mehmet de Ahmet’e tarlasından patates getirip verir. İkisi de ihtiyacını görür. Benzer şekilde parayı yeniden bulmadan alışverişi farklı biçimde uygulamışlardır diyebiliriz Lidya için. Önemli bir bilgi, düşüncelerimi de katarak yorumlamak istedim. Kusurumuz olduysa affola. Ludingirra denilince akla tabii ki de o mektup gelecek. Ben o mektubu sizlerle şöyle paylaşmak istiyorum: youtube.com/watch?v=Ua0lFLn... Bir toplumun yaşamına dair öğrenilebilecek ne varsa tamamını burada bulabileceğimize inanıyorum. O kadar komple, o kadar bütün bir eser olduğu fikrindeyim. Hepimize iyi okumalar dilerim..

Sumerli LudingirraMuazzez İlmiye Çığ · Kaynak Yayınları · 2019833 okunma

·

495 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Sadık Kocak