Uzun zamandır merak edip radarıma girmiş; Jean Paul Sartre'ın az bilinen, orijinal ismi “Les Jeux Sont” olan “İş İşten Geçti” senaryo roman türündeki eseriyle ilgili birkaç cümle sıralamak istiyorum. Bugünlerde güncel baskısı olmayıp sahaf ya da diğer mecralarda bulabileceğimiz kuytu-köşede kalmış bir yapıt “İş İşten Geçti”. Varlık Yayınları’ndan çıkan eser, 1966 baskısının arkasında yapıt hakkında şunlar yazar: "Bu, onun eserleri arasında özü kadar şekli de yeni bir kitap. Bir senaryo-roman. Onun için bir film kadar kısa sahnelerden kurulu. İçinde tahlile, fikre yer verilmemiş; yalnız kişiler yaşıyorlar. Yazar işe karışmıyor." Bu noktada bugünkü, eş zamanlı film çeken yönetmenlere de ilham kaynağı niteliğindeki bir eser olduğunu söylemeliyiz. Kitabın, üzerine kurulu olduğu bir öteki dünya kanunu belki de kitabın en iyi özetidir: “Madde 140: Şayet birbiri için yaratılmış olan bir çift, idareye ait bir hata yüzünden, sağlıklarında karşılaşmamışlarsa, haksız yere mahrum edildikleri aşkı gerçekleştirmek ve müşterek hayatlarını yaşamak üzere, yeryüzüne dönmek isteğinde bulunabilirler ve bazı koşullar altında buna izin alabilirler.” Romanın konusu da burdan şekillenir zaten, fakat bu farkında olmamanın nedeni nedir? Diri olarak ikinci şansla döndüklerinde dünyaya ve dolayısıyla kendilerine dair birçok durumla baş etmek durumundadırlar. Yani statüden, dünyeviye ait bir sürü kavramdan bağımsız oldukları alanda tasavvur ettikleri "özgürce dans edebildikleri" dünya yoktur gerçekte. İkisinin de bugüne kadar getirdiği birbirinden bağımsız hayatları, seçimleri ve bunun sonucunda yaşadıkları sonuçlar vardır. Birbirleri için, bundan vazgeçmeye hazır olup olmadıklarının sınamasını yaparız sayfalar ilerledikçe. Karakterlerle eş zamanlı olarak, ama aslında birbirleri için yapacakları feragâtler, onları kendileri olmaktan da alıkoyma riskini barındırmaktadır. Onun için "o" olmak, ilk etapta, onun istediği kişiden de farklılaşmaktır aslında. Pierre’nin şu cümlesi gibi: "Beni seviyorsan bırak gideyim, yoksa aynaya dönüp kendi yüzüme bakamam." İnsanın koşulların değil seçimlerinin bir sonucu olduğunu anlatan romanda; kahramanlarımız hikâyenin başında bir "hata" yapıp ölürler, kendilerine ikinci bir yaşama şansı verildiğinde aynı şeyi bir kez daha yeniler ve tekrar ölürler. Günümüz dünyası ve insan ilişkilerinin özeti adeta. Bir yazar bu durumu ancak bu kadar çarpıcı şekilde vurgulayabilirdi.

İş İşten GeçtiJean-Paul Sartre · Varlık Yayınları · 2010755 okunma

·

84 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Marias