. Hayatımızın her anında kaygıdan bahsediyoruz, strese bedensel bir tepki olarak ya da belirsiz bir endişe olarak değil, varoluşsal bir tepki olarak... Bu kaygı biçimini resmileştiren ilk filozof Søren Kierkegaard'dı. Kierkegaard, Hegel'in, insanoğlunun kaçınılmazlığa zincirlenmiş olduğu, insan bilincinin sürekli tarihsel gelişim yoluyla onu belirleyen çevrenin bir parçası olduğu fikrine de yanıt veriyordu. Kierkegaard, aksine, insanlardan kendi kaderini tayin eden bireyler olarak söz eder. Öznel iradeyle doğduk, yaşamlarımız seçimlerimiz tarafından kontrol ediliyor. Ancak mutlak seçme özgürlüğü, beraberinde belirli bir tür savaşı da getirir. Kaygı Kavramı'nda Kierkegaard, bir uçurumun kenarında veya yüksek bir binanın tepesinde duran birinin durumunu anlatır. İki korku yaşarlar: Biri ölmek istememekle ilişkili düşme, baş dönmesi vb. diğeri seçim. İkincisi, baş dönmesine tepki olarak benzer, ancak kökeni tamamen farklı olan bir kaygıyı ortaya çıkarır: Kişinin atlamak istemese de atlayabileceğinin farkındalığından kaynaklanan bir baş dönmesi. İnsan bir seçimle karşı karşıya kaldığı zaman bunu hissettiğini düşünüyorum. Bu duygular, onlara sahip olan kişi tarafından açıkça olumsuz olarak yaşanır. Bununla birlikte, bu endişe, seçimlerimizden nihai olarak sorumlu olmanın ne anlama geldiğine dair olasılık farkındalığımızı artırır. Kierkegaard'ın felsefesi, Jean-Paul Sartre dahil olmak üzere diğer varoluşçular tarafından geliştirildi. Sartre, özgürlüğü insanları oluşturan bir potansiyel olarak görür. Yani, biz kendi seçimlerimiziz. Doğumu seçmiyoruz ama bu tanrısız evrende ileri atılırken başka seçimler yapabiliyoruz. Seçimlerle yüzleşmek bizi endişe dolu özgürlük korkularıyla vurabilir. Düşünme öncesi bilinç ile yansıtıcı bilincin buluştuğu yerde, seçimlerimizde dünyadan kopukluğumuzun keskin bir şekilde farkına varırız: Hiçbir şeyin farkındalığı; ama aynı zamanda onunla ilişkimizin kanıtı: Mide bulantısı... "Hiçbir şey insanı kendinden kurtaramaz." diyen de Kierkegaard'dı. Varoluşla birlikte kaygıyı bir Hümanizm gibi gören, insanın ne olduğundan sorumlu olduğunu anlatan Kierkegaard 'kaygı' ların hem varoşsal hem yaşamsal etkileri üzerine yol gösterici ifadelerinin yanında kaygı korkusunu aşmanın da insan yetisinde olduğunu çok güzel bir şekilde ifade ediyor. ...

Kaygı KavramıSoren Kierkegaard · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 2018634 okunma

·

405 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Yürüyen Kelimeler