Bir yakınımızı kaybettiğimizde geçmiş zaman kullanmamız zaman alırYeni tanıştığı evli bir kadının evinde akşam yemeğine giden Victor, birkaç saat sonra kadının ölüsüne sarılmış halde buluyor kendini. Sonrası Shakespeare’in 3.Richard oyunundan bir repliğin ipliğine serili uzun bir hikaye.
“Yarın Savaşta Beni Düşün adlı bu metin, başka şeylerin yanı sıra, kelimenin en geniş anlamıyla aldatmayı konu edinir.” diye anlatıyor Marias, bir ödül konuşmasında. Doğru bulmakla birlikte, ona karşı çıkmaktan kendimi alamıyorum. Bence bu metin, en geniş anlamda ‘başka şeyler’i anlatmak için, ‘aldatma’ yı sırtından itip öne çıkarıyor. Kitabın bütününde de bahsedilenle asıl anlatılan arasında buna benzer bir ilişki kurulmaya devam ediyor.
Açıklanması zor bir ölüm sahnesini uzun uzun okuyoruz. Ama bir iki adım geri çıkıp baktığımızda asıl anlatılan geride kalan olmak..Gidenin yokluğuyla baş edemediğimiz o koca boşluğun içinde yankılananlar.
Sahip olduklarını gösteriyor bize insanlar. Ama biz yitirdiklerine, bir kenara attıklarına, tercih etmediklerine, hayal kırıklığının kucağında bıraktıklarına bakar buluyoruz kendimizi. Geride bıraktıklarımızı ve bizi geride bırakanları topluyoruz gölgelerden.
Olduğumuz kadar olmadıklarımızı, kesin dediklerimiz kadar belki’lerimizi düşünmeye zorluyor bizi Marias. Eline geçirdiği bütün kavramları didikliyor, evirip çeviriyor, uzun uzun bakıp uzun uzun anlatıyor.
Yine Marias’ın sözleriyle, “Bazen dünyayı veya kendimizi romanlarda gezinen bu hayali figürler, bütünüyle ne yazara ne de anlatacıya ait, yani hiç kimseye tamamiyle atfedilemeyecek, bir sesin bize yansıttığı düşünceler aracılığıyla çok daha iyi kavrıyoruz.”
Kabul edelim, tüm romanlar bunu yapamıyor. Ama ben ne zaman bir Marias kitabı okuyup bitirsem, kendimi, kendime ve dünyaya kılı kırk yaran gözlerle bakar buluyorum. Muazzam bir güç değil de ne?
Çok okunsun dilerim
Emel Keleş 🫶🏻🌸