Hans Magnus Enzesberger ''İç Savaş Manzaraları'' kitabının təhlili. Enzesbergerle tanışma kitabım olan İç savaş Manzaraları mənə sosialojik olaraq həm fərqli baxış tərzi həm də tarixi keçmişə bir başqa pəncərədən baxma fürsəti qazandırdı.Belə ki müəllif heç nəyi ideallaştıraraq anlatmır əksinə hər məsələyə realist yanaşmağa çalışır.O deyir ki bu gün biz çörək almaq üçün evdən çıxdığımızda silahla vurulmuruqsa bu müharibənin olmadığı mənasına gəlmir.Həqiqətən nəzər yetirdikdə bu gün hələ də Soyuq Müharibənin izləri görülməklə yanaşı ümumi olaraq yaşadığımız dünyada əmin amanlıq hakimdir deməkdə çətinlik çəkilir sanki hər an hər şey dəyişə bilər və pambıq ipliyindən asılı imişcəsinə qopa bilər. Enzesberger insanın öz soyunu məhv edən tək canlı olduğunu vurğulayaraq bizim vəhşiliyimizi ifadə edir və mənə görə çox vacib bir nöqtəyə toxunur o deyir ki bu gün ideologiyalar bir qabıqdan bir maskadan başqa bir şey deyil və bu fikrinin nümunəsini Əfqanıstandaki mənzərə ilə çatdırır. ''Günümüzün iç savaşları kendiliğinden, içeriden patlak veriyor. Tırmanmaları için artık dış güçlere gereksinimleri yok... Kısa süre öncesine kadar bir ulusal kurtuluş savaşının ya da devrimci ayaklanmanın tohumlarını taşıyorlardı. Ancak Soğuk Savaş bittiğinden beridir ki gerçek yüzlerini gösteriyorlar. Afganistan’daki iç savaş buna belirgin bir örnektir. Ülke Sovyet askerlerinin işgali altında kaldığı sürece, ikiye bölünmüş dünya şemasına göre yorumlanabiliyordu. İki taraf da çatışmayı kullanıyordu: Moskova kendi valisini, Batı da antikomünist Mücahitleri destekliyordu. Sorun ulusal kurtuluşmuş, yabancılara, zalimlere, inançsızlara karşı direnişmiş gibi görünüyordu. Fakat işgalciler kovulur kovulmaz asıl iç savaş patlak verdi. İdeolojik kılıftan geriye bir şey kalmadı. Yabancı müdahalesi, ulusun kardeşliği, hakikî iman – tüm bunların yalnızca birer bahane olduğu ortaya çıktı. Herkesin herkese karşı savaşı başladı'' Amerikan modasının təsiri altında qalanlar üçün xaç və ya Hitler salamı bir aksesuardan başqa nəsə deyil və onlar sadəcə vəhşiliklırini bu dəyər pərdəsi altındaki aksesuarları ilə gizlədirlər yəni günümüz artan problemi... Bilgi güc olsa da bu günün mənzərəsinə hətta faciəvi mənzərərsinin də bir növ müəllifidir təkcə ona görə yox ki bombalar ixtira edildi həm də müəllifin də dediyi kimi artıq insanlar başq yerlərdə olan məsələlərdən xəbərdar olaraq burada niyə olmasın düşüncısinıə daha tez qapılaraq istənməyən mənzərələr yarada bilirlər... Vətəndaş müharibəsinin yavaş yavaş ortaya çıxdığını deyən müəllif ümumi olaraq məsələlərin başlanğıcında fərd qədər cəmiyyəti də günahkar görür.Əslində kitabdaki ən bəyəndiyim fikirlərdən biri də bu idi : ''Fosfor bombaları kenti bir ateş denizine dönüştürürken bodrumda oturan “masum sivil halkta” tuhaf bir değişim olmuştu. Çünkü, daha önceleri, ne yapmak istediğini onlardan gizlemeyen Führer’in21 konuşmasını her dinlediklerinde gözlerinin nasıl parladığını biliyorum: “daha önce hiç görülmemiş devasa bir boğuşma”, ölümüne bir kavga başlatırken ve birkaç yıl önce sinagoglar yanarken orada dikilip izlediklerini biliyorum. Onların coşkulu onayı olmasaydı, Naziler iktidara hiç gelemezdi. Bunun yalnızca Almanlar için geçerli olduğunu söyleyen herkese ahmak derim. Bill Buford’un sözünü ettiği o “her şeye işleyen enerji”, o “sevinç”, o “esrime” olmasa, ne kapımızın önündeki moleküler iç savaş ne de sınırlarımızın ötesindeki cehennem patlak verirdi'' Necə də möhtəşəm yanaşmadır... Bunu bir başqa örnəyini Le Bonun ''Kütlələr Psixalogiyası'' adlı əsərində oxumuşdum. Ən sonda Enzesberger ilk növbədə öz millətinin taleyini düşünərək vurğulayır ki bu gün dünya üzərində bir çox problem var və hər birini həll etmək istəsək də bu mümkün görünmür buna görə də uzaq diyarlardaki (ona görə) problemlərdən əvvəl biz özümüzdəki problemləri həll etməliyik deyir. Mənə görə bu olduqca realist təklifdir. Xülasə Enzesbergerin fikirləri mənim üçün çox dəyərli idi.Sadəcə özümə yazdığım təhlilimi burada bitirərək deyə bilərəm ki oxumağa dəyər.

İç Savaş ManzaralarıHans Magnus Enzensberger · İletişim Yayınları · 199524 okunma

·

52 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Balzakreader