Tanzimattan sonra ortaya çıkan değer kargaşasını kuşaklar arasındaki kopukluğu ve genel olarak Batılılaşmanın yol açtığı yozlaşmayı bize Naim Efendi'nin ailesi ve yakın çevresi üzerinden gösterir. Kuşaklar arası çatışma ve iletişim yoksunluğu, kişilerin bencilliklerini görürüz. Naim Efendi eski bir Osmanlı, damadı Servet Bey alafranga bir züppe, torunu Semiha alaycı, kimseyi dinlemeyen Batı heveslisi bir kadındır. Seniha tek yönlü bir karakter değil, bireyi olmaya çalışan karmaşık bir karakterdir. Roman boyunca bunun değişimini mücadelesini verir, bu yönüyle Tanzimat romanı Seniha Avrupa'da bir dönem yaşamış züppe bir tip olan Faik Bey'e ilgi duyar. Hakkı Celis ise daha soğukkanlı, şairene ruhlu, içine kapanık, Seniha'ya platonik aşık bir gençtir. Romanın sonlarına doğru Hakkı Celis subay olup savaşa katılır. Faik Bey'in kumar borcundan dolayı Seniha'dan borç istemesi, Seniha'nın gözünden düşürür, aşkını sorgulatır. Bu olaydan sonra Seniha durmadan değişir, geleneklere ve kültürüne iyice yozlaşmaya başlar. Hafif kadınlarla takılır ve Avrupa'ya kaçar. Döndükten sonra ailesi konaktan bir apartman dairesine taşınmıştır. Seniha sık sık davetler verir ve erkeklerle flörtleşir, burada karakterin çıkarcı davrandığını görürüz bazen masum bir tavır takınır bazen erotik. Seniha çok yönlü, karmaşık bir karakter. Onu rahatça çözemiyoruz, kişiliğindeki bilinmezlik, anlatımdaki tutarsızlık Hakkı Celis milli ideal sevdasına tutulur, bu değişen siyasi ortamın ve geleceğin Türkiyesi ve ulusudur. Tüm idealleri, değer yargıları değişir ama Seniha'da olduğu gibi bu süreci görmeyiz. Hakkı Celis eski ve yeni dünyayı değerlendirecek kadar bilinçlendiği zaman Seniha, Faik Bey, Naim Efendi, Sakine Hanım (çürümüş ve yozlaşmış zihinlerin) geleceğin Türkiye'sinde yeri olmadığını düşünür. Naim Efendi ise artık geçerliliği kalmamış bir takım değerleri temsil etmesine karşın romanın en sevimli, hazin ve saygı uyandıran kişisidir. Bulunduğu konumu kendi çıkarları için kullanmamıştır. Seniha,Faik Bey ve Servet Bey tarafından yer yer öfkeli suçlamalara, azarlamalara uğrar. Hakarete uğrar, sağlığı ve aldığı terbiye kaldıramaz. "Batılılaşarak eski değerlerden uzaklaşmış bir ailenin içinde , damadının ve torunlarının ve düşünüş tarzlarına akıl erdiremeyen Naim Efendi, ölümü özlemle bekleyecek kadar yalnızlığa itilir." B.Moran

Kiralık KonakYakup Kadri Karaosmanoğlu · İletişim Yayınları · 202317,8bin okunma

·

23 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Defolu Kelebek