Prof Dr Fikret Başkaya'nın 20 ay hapis yatmasına sebebiyet veren eseri. Neden mi ? Bir kere kitap baştan sona ağır bir Atatürk eleştiri, Kemalizm eleştirisi içermektedir. Zira hapis yatmasına neden olan olgular ise bu eleştirilerden ziyade Atatürk için söylenen 'diktatör' benzetmesidir. Kemalizm ise onun için Bonapartizm ile eşdeğer bir kavramdır. Burdan da sanırım Bonapartizm kavramına bir açıklık getirmek hasıl olacak. :) Bonapartizm, adından da anlaşılacağı üzere Napoleon Bonaparte'a atfedilen bir ideolojik kavramdir. Açılımı ise, yönetimi monarşiye dayanan ama burjuvazinin yüceltildiği, bir grubun çıkarlarının tüm unsurların üzerinde tutulduğu bir yönetim biçimidir. Kemalizm da hoca için tam da bu anlama gelmektedir. Kitap, içeriği itibariyle ciddi manada sansasyonel görüşlerle dolu. Çünkü bu coğrafyada alışık değiliz Kemalizm ideolojisinin bu manada yerden yere vurulmasına. Başta, Kurtuluş savaşı olmak üzere, Cumhuriyete ve yapilan devrimlere yönelik ciddi eleştiriler ve iddialar da yine aşina olduklarımızın çok dışında bir bakış açısına sahiptir. Bir kere Başkaya'ya göre Kurtuluş Savaşı anti emperyalist bir savaş asla değildir. Kazanılması, Ingilizler'in desteğini çekmesi sayesindedir. Bize anlatıldığı gibi halk nezdinde etkin bir katılımın olmadığı bir mücadeledir. Bunlar çok ciddi iddialar. Bunun yanısıra devrimlerin halk tarafından benimsenmediği, dayatma yolu ile gerçekleştirildiği; örnek vermek gerekirse Latin harflerine geçmenin okuma yazma oranını arttırmadığı, dolayısıyla bir faydasının olmadığını da ifade ediyor. Özellikle, yapilan bütün inkilaplarin Halkçılık ilkesi adı altında Burjuvaziye yönelik olduğunu, elit kesmin çıkarlarının korunduğunu, köylünün ve alt tabakanın ağır vergiler altında ezildiğini iddia ediyor. Zaten Kemalizm'in odak noktasının da bu olduğunu, halktan yana değil de yöneten belirli bir zümreden yana olduğunu söylüyor. Atatürk'ün de tüm bunlara paralel olarak abartılan bir lider olduğunu, bulunulan şartlar altında doğal bir liderlik üstlendiğini, bunu belirli bir yetkinlikte herhangi birinin de dönem itibariyle üstlenebileceğini iddia ediyor. Yani Atatürk liderlik ortaya koydu değil de şartlar ve içinde bulunulan durum lider ortaya çıkardı demeye getiriyor kanaatimce. Döneme dair, tarihi bir panaroma da mevcut. Sadece Türkiye özelinde bir panaroma değil bu hakim güçler üzerinde de bir panaroma mevcut. Dönemin, aktif ülkeleri, baskın güçlerinin değerlendirilmesi de Başkaya tarafından yapılmış. Başkaya'ya göre Türkiye Cumhuriyeti yapısı itibariyle, anlayışı itibariyle Osmanlı Devleti'nin kopyası niteliğinde, devami niteliğinde bir devlet. Emperyalist bir eğilim gösteren bir devlettir. Atatürk de yaşadığı müddetçe halkın değil de şürekasının zenginleşmesine önem vermiş, burjuvaziden yana olmuş bir liderdir. Sadece tarihi ve siyasi bir kitap olarak da nitelendirmek mümkün değil.. Iktisadi anlamda da oldukça geniş bölümler mevcut, iktisada hakim olmadığımdan ötürü beni zorlayan bölümler oldu açıkçası. Kendisi sol görüşlü olmakla beraber şimdilerde Kemalizm'i sahiplenen sol cenaha karşın, Kemalizm karşıtı bir görüş sergilemiş, kitabında açıkça Kürtçülük yapmış, sosyalist eğilimler sergilemiştir. Açıkçası ortaya karışık bir durum söz konusu, amiyane tabirle. Bunların hepsini alıp toplu bir değerlendirme yapınca, bu kitap ve daha sonrasındaki eleştirel tutumuyla oldukça sık şekilde hapis yatmış bir yazar olan Profesor Başkaya'nin anlattığı her şey hemen hemen savdır. Yazarın tamamen kendi görüşleridir. Dolayısıyla bizim bunları alip olay budur diyebileceğimiz kaynaklar yoksundur. Hoca, sık sık kaynak göstermiştir ama bahsettiğim manada kaynak yoktur. Atatürk ve devrimlerine yönelik eleştirileri, Osmanlı ve cumhuriyet hakkındaki görüşleri tamamen şahsına ait görüşlerden ibarettir. Ben de kendi kanaatime gore tarihin her ulus acısından tarafsız olmadığından adım gibi eminim ama hocanın görüşlerinin de hepsine katılmadığımı, birçok noktada ayrıştığımı ifade etmek isterim. İncelemeyi sayfalarca sürdürebilir, görüşlerimi hocanın görüşleri üzerinden aktarmayı seçebilirim ama siz okuyucuya bırakmak en doğrusu.

Paradigmanın İflasıFikret Başkaya · Özgür Üniversite Kitaplığı · 2012482 okunma

·

166 görüntüleme

Lady Lazarus ve Kedileri

@Leydilazarusvekedileri ·

13 Ağustos 2023 11:07

Aslında editörlüğünü ve yazar olarak katkıda bulunduğu "Resmi Tarih Tartışmaları" serisinde bu savı güçlendirecek makaleler bilim insanları tarafından da yazılmıştır. Uzun bir seri ancak her kitapta farklı konular işleniyor. Bana çok faydası oldu. İlginizi çekerse tavsiye ederim.

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.