CİMRİLER KİTABI Yazar: Câhız Kitabın adı: Cimriler kitabı Kitabın özgün adı: Resâilu’lcâhız (seçki) Çevirmen: Salahattin Hacıoğlu Yayınevi: Kapra Yayıncılık Romanın sayfa sayısı: 165 Tür: felsefe - düşünce CAHIZ Cahiz, Arap edebiyatının en büyük nesir yazarlarındandır.Tam adı Ebu Osman Amr b. Bahr b. Mahcub elCahiz el-Kinani’dir. 767 veya 777 yılları arasında Basra’da doğduğu tahmin edilmektedir. “Cahiz” lakabı kendisine patlak gözlü olmasından dolayı verilmiştir. Çirkinliğine rağmen meziyetleriyle kendini sevdirmişti. En yüksek makamlarda bulunan devlet adamları ile münasebet kurabilmiştir. Cahiz’in İslam düşünce tarihinde önemli bir yeri bulunmakla beraber, onun asıl şöhreti, yazarlığı ve edipliği dolayısıyladır. Arap nesrine en mükemmel şeklini veren Cahiz olmuştur. Cahiz’in en çok dikkat çeken taraflarından biri de, psikolojik tahlillerdir. Bu tahlillere küçük risalelerinde rastlanır. Tabi çevrenin insan ve hayvanları etkisi üzerinde ısrarlı duran Cahiz, bu hususta sosyal çevrenin etkisinden de önemle bahseder. Cahiz, devrinin en büyük zooloji ve antropoloji alimiydi. Hayvanların her türünü inceledi. Eserlerinde hayvanların yaşayışları hakkında ince bilgiler verdi ve hayvanları deney için kullanan ilk alim oldu. Tetkik ve deneylerini, o konu hakkında doğru bildiğini elde edinceye kadar sürdürdü. Hayvanlardaki uzvi değişiklikleri de inceledi. Hayvanların adetlerini ve hususiyetlerini izah ederken, Allahu Teala’nın onları yaratmasındaki hikmeti de gözler önüne serdi. Cahiz, kendi düşüncelerini, eserlerini, hayvanları konuşturmak suretiyle ortaya koydu. Bu durum daha önce doğu edebiyatlarında Kelile ve Dimne ile Hint’te, 13. asırda Mesnevi Şerif ile Mevlana’da görülür. Cahiz, Arap edebiyatında en çok eser veren müellifler arasında yer alır. Kitaplarının sayısı hakkında kesin bir şey söylemek mümkün değildir. İbnü’l Cevzi, onun 360 eseri olduğunu ve bunların çoğunu Bağdat’ta Ebu Hanife Kütüphanesinde gördüğünü söyler. Eserlerin 25 tanesi günümüze tam, 65 tanesi de eksik olarak gelebilmiştir. Eserlerinin hemen hepsi ansiklopedik mahiyettedir. O, edebiyat, kelam, mezhepler tarihi, tarih, siyaset, ahlak, sanat, ticaret ve zooloji konularında çok değerli eserler vermiştir. “Bilginin ilk şartı şüphedir” Kitap incelemesi: Câhiz, Kitâbu'l-Buhalâ isimli bu eserinde, cimrilerin, yoksulluk endişesi ile mal biriktirmek uğruna kendilerine ve çevresindekilere verdiği zararları gözler önüne sererken, cimrilerin aslında cimriliği kötü bir huy olarak görmediklerini, aksine diğer insanları tutumsuz ve savurgan gördüklerini, mallarını koruma adına hangi önlemlere başvurduklarını, alınan ekmek sayısından elbiselerin giyim süresine, suyun israf edilmeden nasıl kullanılacağından, gelen misafirlerin en ekonomik nasıl ağırlanacağına kadar cimrilere özgü hayat için gerekli şeylerin nasıl tutumlu bir biçimde kullanılabileceğini ve bu tedbirlerin düşünülmesi ve uygulanmasında cimrilerin nasıl birer düşünce adamı halini dönüşerek filozoflaştıklarını, edebî, felsefî ve eğlendirici bir üslupla ele almış ve yaşanmış olaylardan kesitler sunmuştur. Genel bakış: Câhiz’in cimriler kitabı, dünya edebiyatında cimrilik üzerine yazılmış, felsefî içerik taşıyan derli toplu ilk kitaptır. Cimrilerin, servetlerini koruma adına başvurduk oldukça şaşırtıcı önlemler; kiracılardan şikâyetleri, misafir ağırlamamak için bulunan yöntemleri kısa, özlü hikâyelerle anlatılmakta; sofraya konulan ekmek sayısından suyun ekonomik bir biçimde değerlendirilmesine, elbiselerin yama yapılarak mümkün olduğunca uzun süre giyilmesine kadar, yaşam için gerekli olan her şeyin nasıl tutumlu bir şekilde kullanılabileceği örneklerle gözler önüne serilmektedir. Cimrilik ruhu, cimrileri filozoflaştırmış ve bir anlamda iktisat felsefesinin ilk nüveleri onların kendi fikirlerini savunma da doğmuştur. Cimriler Kitabı: Bu kitap, cimrileri anlamak ve aklımızı başımıza devşirmek için ilk evrensel çağrıdır. Kitaptan alıntılar: •• içki içmeyi arkadaşının cebinden sever hep Paranın kendisinden çıkmasından hiç hoşlanmaz •• iyilik edenin içini bulandıran bir şeydir nankörlük •• iyiliğe karşılık bir inkar geçti elime ve belki yadsımıştır iyiliği bu yüzden iyiliği inkar edilen

Cimriler KitabıEbu Osman El Cahız · Bordo Siyah Yayınları · 2012151 okunma

·

110 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.