Kütle çekimi dalgalarını yeni yeni tanımaya başlıyoruz. CERN parçacık fiziğinde nasıl çok önemli bir rol oynuyorsa aynı şekilde LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) da kütle çekimi dalgalarını anlamada bize paha biçilmez bilgiler sağlıyor. Dünya üzerinde yapacağımız deney ve çalışmaları geliştirirken bir yandan da kütle çekimi dalgalarını daha yakından tanımamızı sağlayacak. Bunlardan biri olan LISA (Laser Interferometer Space Antenna) Pathfinder, 2015 yılında fırlatıldı ve başarıyla tamamladığı deneylerin ardından 2 yıl sonra Dünya’ya döndü. Bu görevin amacı uzayda yapılacak kütleçekim dalgası deneylerini doğru ve hassas bir şekilde tasarlayabilmekti. Bir anlamda bu görevle birlikte “deneyin deneyi” yapılmış oldu. Kütle çekimi dalgalarıyla ilgili asıl görevlerin fırlatılmasına ise daha epey zaman var. Oldukça hassas ölçüm cihazları gerektiren bu görevlerin başında 2037 yılında fırlatılması planlanan LISA geliyor. Kütle çekimi dalgalarıyla ilgili yapacağı ölçümlerin sonucunda çok önemli içgörüler sağlaması beklenen LISA görevinden önce yer tabanlı bir gözlemevi olan eLISA ya da diğer adıyla Einstein Teleskobunun 2034’te devreye girmesi bekleniyor. Bu tesisteki aygıtlar günümüzden 10 kat daha hassas ölçüm yapabilecek. Kütle çekimiyle ilgili hali hazırda planlanan önemli grevlerden biri olan DECIGO (Deci-hertz Interferometer Gravitational-wave Observatory), LISA’dan daha düşük frekanslı kütle çekimi dalgalarını tespit etmek için tasarlanmış bir uzay görevi ve 2040 yılında fırlatılması planlanıyor. Kütle çekimi dalgalarını daha iyi tanımak, uzay-zaman dokusunu çok farklı bir gözle görmemizi sağlayacak ve evrenin kumaşına ait ilmekleri yakında görebileceğiz. Kütle çekimi dalgalarının kozmosu anlama yolculuğumuzdaki önemi tartışılmaz. Pek çok bilim insanı, bu çalışmalar sayesinde karanlık madde ve karanlık enerjiye dair gizemlerin de ortadan kalkabileceğini düşünüyor. Peki ya kütle çekimi dalgaları hiç olmasaydı?

How It Works Türkiye - Sayı 49How It Works Türkiye · Doğan Burda Dergi Yayıncılık · 202315 okunma

14 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

red john