Oxford University Press'in “The World in a Life” serisinde Mustafa Kemal Atatürk hakkında biyografi yazması için olanak sağlanılan Ryan Gingeras, “İmparatorluk Vârisi Mustafa Kemal Atatürk” ismiyle bir eser meydana getirmiş. Bu eserde Atatürk'ün hayatı belirli safhalara bölünmüş: Bir Genç Olarak Atatürk, Bir Asker Olarak Atatürk, Bir Devrimci Olarak Atatürk, Bir Devlet Adamı Olarak Atatürk, Bir İkon Olarak Atatürk ve Tarihsel Bir Figür Olarak Atatürk. Bu aşamaların her biri ayrı bir tarih aralığını kapsıyor. Aslında bu sayede hem zaman dinamiği hem de nitelik vurgusu içeren bir sınıflandırma oluyor. Atatürk'ün askerî olarak kendini kamuoyunda göstermeden önceki hayatının muğlak ve cumhuriyetin ilanı sonrasındaki anlatılara dayanmasından dolayı temkinli yaklaşılmış. Bu, aslında dikkat çeken bir bakış açısı. Ben de haksız bulduğumu söyleyemem. Kültürel devrimler hakkında da insaflı eleştiriler getirmiş. Dışarıdan bir gözün nasıl yorumladığı noktasında güzel bir done sunmuş bence. Dil devrimi hakkındaki yorumlarında biraz aşırıya kaçtığını düşünsem de hakkını teslim etmemiz gereken düşünceleri var. Atatürk'ün hayatı hakkında objektif bir eser yazmaya çalıştığını iddia eden Gingeras'ın, bu yetisini çoğu zaman kaybettiğini söyleyebilirim. Günümüz siyasetine de etki eden konularda, Amerikan dış politikasıyla paralel yorumlar yaptığı gözüme çarptı. Günümüzde hâlâ siyasete meze yapılan Ermeni tehciri hakkında yaptığı yorumu “İstanbul'un kendi vatandaşlarına karşı böylesine bir ağır eyleme girişmesi” şeklinde olmuş (s. 72). Üstelik tehcir hakkında manipülasyona giderek “Bu tehcir edilenlerin büyük bir kısmı kaderlerine terk edilmeleri, açlık ve yorgunluk nedeniyle öldüğü”nü söylemiş (s. 73) ve Amerika'nın çıkarlarına uygun bir fikir serdetmiş gibi görünmektedir. Yine Atatürk'ün Dersim'de yaptıklarından dem vurarak, burada da manipülatif bir iddiaya başvuran yazar, Dersim'de kimyasal bombalar kullanıldığını iddia etmiş (s. 195). Bu iddia zaten yakın zamanlarda yapılan araştırmalarla çürütüldü. Hatay'ın da geçmişte Türk toprağı olduğundan şüpheye dusen yazar, yine Amerika'nın dış politikasına paralel bir yorum yaparak, Hatay karşısındaki çabalarımızı “Suriye'ye yönelik saldırgan tutum” olarak değerlendirmiş (s. 200). Netice olarak, eserin içinde derinlemesine bilgilerden ziyade olayların yorumlanması üzerinde durulmuş. Yani detaylı bir biyografi arayanlara tavsiye edemem ama bütüncül bir farklı bakış açısıyla Atatürk'ün hayatına bakmak isteyenlere tavsiye edebilirim. Tabii, bu eserin bir yabancı gözüyle ve o yabancının mensup olduğu ülkenin siyasî hareketleriyle örtüşen yorumlarla yazıldığını hesaba katmak gerek.

İmparatorluk Varisi Mustafa Kemal AtatürkRyan Gingeras · Fol Kitap · 015 okunma

·

75 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Furkan Uzel