KISMİ REZERV BANKACILIĞI Kamu veya özel bankaların topladıkları mevduatın dışında merkez bankalarında basılan paranın belirlenen yüzdelik bir oranının tahvil faizi karşılığında günlük veya daha fazla nakit ihtiyacını karşılamak üzere tutmalarına ve geri kalanını kredi açmakta veya bu yatırım alanında kullanmalarına dayanan sistemdir. Bu konuda her ülkede değişiklik gösteren bankacılıkla ilgili yasalar ve düzenlemeler ne oranda karşılık bulundurulacağını belirlemektedir. Diyelim ki bu oran yüzde 25 ise banka, mevduat olarak kendisine yatırılan 100 liranın 25 lirasını karşılık olarak ayırır geri kalan 75 lirasını da kredi açmada kullanır. Bu sistem sayesinde bankalar bunu nakit paradan daha çok günümüzde dijital bankacılık üzerinde (kaydi para) olarakta tanımlanan sistemle gerçekte basılan ve piyasada dolaşan paranın çok daha fazlasını bu sistemde bulundurmaktadır. Bu nedenle bugün atm lerde günlük para çekim limiti bulunmaktadır. Eğer herhangi bir ohal veya kriz gibi durumlarda vatandaşlar birden paralarının hepsini çekmeye çalışırsa bu durum bankalar için felaket olur. Daha sonra banka kredi olarak ödünç verince bu para da bir başka bankaya yatırılırsa ve o da 75 liranın yüzde 25 ini (18.75 lira) karşılık olarak tutar ve yüzde 75 ini (56.25 lira) yeniden kredi vermede kullanır. Böylece her kredi alan, aldığı krediyi bankaya yatırdıkça bu mekanizma kısır döngü içerisinde sürerek gider. Bankalar karşılık olarak tuttukları paraları ise genellikle bir faiz geliri sağlaması için merkez bankasına yatırırlar. Bu durum da merkez bankası daha fazla para basmak zorunda kalmaktadır. Ama bugün bu karşılıksız para sistemi içerisinde devletlerin borç batağına battığı, üretimin azaldığı, vatandaşın dibe battığı yerde bu bankalar nasıl kâr ediyorlar diyorsanız sebebi budur.

Nomisma - Bağımsız ve Milli Para SistemiArtuğ Çetin · Alfa Yayıncılık · 202038 okunma

·

20 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Uğur Korkmaz