Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.36.35
Gönderi
Platonov, pek çok çağdaşı gibi Dünya ve Rus tarihini etkileyen olaylara, tanıklık etmiş bir yazar.Dolayısıyla bu tanıklıklar eserlerine de etki etmiş.
Ülkesindeki baskı rejiminden de payını almış, sansürle uğraşmış.
Çevengur, Platonov'un kişisel yaşamından da izler taşır.Platonov'un çocukluğunda babası demiryollarında marangozluk yaparak, geniş ailesini geçindirir.
Evin en büyük çocuğu olan Andrey Platonov küçük yaşta babasına destek olmak için çalışmaya başlar.
Yoksulluk tıpkı Çevengur'daki gibi dilendirmeye gönderilen bir çocuk topluluğu yaratır o dönemde.
1918 yılında cepheye erzak taşıyıp, karları temizleyen bir lokomotifte babasına yardım eder Andrey.Bu deneyimini de Çevengur'a yansıtır.
1928 yılında Çevengur romanını tamamlar Platonov, ancak yazdığı bir öykü nedeniyle rejim karşıtı ilan edilmiştir bile.Çevengur, Platonov'un tamamlanmış tek romanı olur.1936'dan sonra ise takma adlarla yazar.
Çevengur'da hikâye bir köyde başlar. Platonov kitabın başında, ülkenin toplumsal, siyasal koşulları üzerine genel bir tablo çizer.
Zahar Pavloviç ve küçük yaşta annesini kaybeden, babasının intiharı ile de babasız kalan Dvanov ile tanışırız.
Dvanov, bir süre bir ailenin yanına sığınsa da yoksulluk öylesine büyüktür ki, önce çoğu çocuk gibi dilenmeye gönderilir, sonrasında ise kaderine terk edilir.
Zahar Pavloviç sürekli hareket halindedir, İnsanların bozuk aletlerini tamir eder, seyahatleri sırasında.Makinelere olan tutkusu, aklıma sürekli Nâzım Hikmet'in
"trrrrum,
trak tiki tak
makinalaşmak istiyorum!
mutlak buna bir çare bulacağım
ve ben ancak bahtiyar olacağım
karnıma bir türbin oturtup
kuyruğuma çift uskuru taktığım gün!
trrrrum
trrrrum
trak tiki tak!
makinalaşmak istiyorum!"
şiirini hatırlattı.
Zahar Pavloviç, aklındakini söyleyen bir kişiliktir.Kitapta sistem eleştirileri genellikle Zahar Pavloviç tarafından dile getirilir.Devrime şaşırmaz, devrimden bir şey beklemez.
Hatta Saşa'ya " Aptallar iktidara geliyor, bakarsın hayat akıllanır" der.
Şehirde Zahar Pavloviç ile Dvanov'un yolları tekrar kesişir. Dvanov (Saşa)kitaplara düşkündür çocuk yaşlarından beri.
Partiye kayıt olmasıyla birlikte, yarı entelektüel kişiliği nedeniyle, Rusya'nın kırsalında komünizmi yaymakla görevlendirilir.Gittiği her yerde komünizmi arar.Bir süre sonra merkez de verdiği görevi unutur.
Kitaba da ismini veren Çevengur'a gitmeden önce pek çok yerleşim bölgesini gezer, pek çok insanla tanışır Dvanov.Zaten bu tanıştığı kişiler Çevengur'da da eşlik edecektir kendisine.Anarşist bir çetenin elinden Dvanov'u kurtaran Kızıl Stepan Kopyonkin, Proleter Gücü adlı atı ve bir de platonik aşkı Rosa Luxemburg'la eşlik eder Dvanov'a, yolculuğunda.En iyi arkadaşı olur, komünizmi aramasında, yaymasında.
Çevengur'u bir yol hikâyesi olarak da tanımlamak mümkün.
Petropavlovka köyünde rastladığı, kendisine Tanrı denilen karakterle de absürd bir sistem eleştirisi getirir, Platonov.
Dvoriki'de ise kendisini Lenin zanneden Dostoyevski adlı bir karakterle karşılaşırız.
Dünya Komünizm Devrim Parkı kuran, işleten Paşintsev; yine renkli bir karakter olarak çıkar karşımıza.
Platonov, devrimin aksayan yönlerini gösterirken kimi zaman da devrime her yönüyle sahip çıkan karakterlerle çıkar karşımıza.
Kopyonkin ile yolları ayrılan Dvanov Çevengur'da tekrar bir araya gelir.
Platonov rejime yönelik eleştirilerini yarattığı ütopik bir çerçeveye oturtur, Çevengur'da olduğu gibi.Çevengur'a gelene kadar hikâye gerçekçidir.Birden ütopik bir yerde buluruz kendimizi.Çevengur'un konumu romanın sonlarında " dağın üzerindeki şehir" olarak tanımlanır bir karakter tarafından.Gerçekte ise Platonov'un 1919 yılında bulunduğu bozkır şehri Novohopersk ilham olmuştur, Çevengur'a.
Çevengur'da komünizm çoktan kuruĺmuş, ortak mülkiyet benimsenmiştir.İnsanlar çalışmayı bırakmıştır, güneş herkes için çalışan evrensel proleterdir.Çevengurlulara göre emek, kapitalizme yol açar.
Yalnızca cumartesileri çalışmak yeterlidir.Kendi ihtiyaçlarından çok birbirlerinin ihtiyaçları için çalışırlar.Ürettikleri şeyler neredeyse gereksizdir.Çünkü onlara göre emeğin yararını isteyen burjuvaziydir.Resmi işlerin tartışıldığı bir komiteleri vardır, Çevengurluların.Verdikleri kararlardan da emindirler.Çevengur'da komünizmi kurduklarına yürekten inanırlar.En büyük düşmanları burjuvalardır Çevengur halkının. Zaten Çevengur'u kurarken tüm burjuvaları yok etmişlerdir.Evlerin yerleri sürekli değiştirildiği için, sokaklar yok olmuştur.
Bir süre sonra kurdukları komünizmin hayallerindeki komünizm olduğunu kavrayan Çevengurlular, çevre illerden proleter kesimi getirmeyi amaçlarlar.Getirdikleri kişilerin (berikiler) proleter kesimle ilgisi yoktur.Kimsesiz, yoksul insanlardan oluşan berikiler, bir süre sonra ses yükseltmeye başlar.
Çevengur ütopyası, bir tür antiütopyaya dönüşür.
Kazak saldırısı sonucu Çevengur da yok olur.
Çevengur, Platonov'dan okuduğum 5. kitaptı.Okuması, en meşakkatli olanıydı, karakter zenginliği, olay örgüsü takip zorluğu nedeniyle.Yaşadığım zorluk, okumaktan soğumama ya da ilgimi kaybetmeme neden olmadı.Daha çok nerede neyi anlamadım diye sorguladım, kendimi.
Çevengur'un en az bir kez daha okunması gereken bir kitap olduğunu düşünüyorum.
·
207 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.