Bu çizgi romanı almamdaki en büyük etken kapaktaki sol işâret parmağına bir kelebek konmuş olan askerî kıyâfetli maymun. Ancak ondan daha önemlisi sulu boya ve guaj melezi gibi görünen tatlı çizimler. Hani şu çizgi roman alırken çok da heveskaçırana mâruz kalmadan kabaca sayfaları çevirdiğinizde içinizi ısıtan çocuksul çizimlerden bahsediyorum. Heyhat! Keşke içerikten de böylesi şirin ifâdelerle söz edebilseydim. Avrupa'daki milliyetçilik çağı mevzûubahis olduğunda İngiliz ve Fransızlar arasındaki ezelî rekâbet ilk akla gelenlerden. Bu kitabın merkezinde konumlanan öykü de bu gerilim ile ortaya çıkan içler acısı "hakikî" bir olayı ele alıyor. Gemlenmemiş ve ahlâkî esaslarla desteklenmemiş milliyetçilik duygusunun ne kadar absürt ve hayret verici netîcelere varacağının güzel bir örneği aynı zamanda. Okurken "Bu kadarı da yalan!" deyip internette "Hartlepool Maymunu" diye motorladım. Ne yazık ki gerçekmiş! Bir maymun Fransız olmakla suçlanarak mahkeme edilip asılmış. Hoş, yaşadığım şehirde, İstanbul'da fuhuş suçlamasıyla sayısız maymunun idam edildiği bir hâdisenin olduğu da ayrı bir garâbet. Bu ağzı bozuk İngiliz köylülerin gerek milliyetçilikleri gerek mezhepçilikleri gerekse memleketçilikleri daha kitabın başında cehâletlerinin seviyesini ortaya koymuştu. Ama bir maymunu insan zannetmek... Hayret bir şey! Eserin konusu basit: Bir Fransız gemisi kuvvetli bir fırtınayla alabora olur ve ondan kurtulan sâdece Nelson adlı askerî üniforma giydirilmiş geminin maskotu maymuncuktur. Fakat tâlihsiz Nelson bir İngiliz kıyısına çıkmıştır. Onu bulanlar onu daha önce hiç görmedikleri Fransızlardan biri sanarlar. Yakalarlar. Bir zamanlar Fransızlarla yapılan savaşta yaralanmış ihtiyar bir gâzinin intikamdan gözü dönmüştür. Akıl sağlığı yerinde olmasa da diğer köylüler onun gazına gelirler. Yine de "adâletli" olmak için tıraş ederek magmunu mahkemeye çıkartıp üstüne bir de ona avukat atarlar. Her şey pazar usûlü işler. Belki de casustur. Napolyon'un Londra'yı arkadan vurmak için bu küçük köyü istila etmeyi planlamasını mümkün görürler. Panellerde gosterilmese de işkence yaparlar. Ama beyhûde çaba, maalesef bu Fransız konuşmayı reddeder. Belediye reisi kararını verir ve maymunu asarlar. Bu tüyleri diken diken eden panellere serpiştirilmiş başkaca yan kahramanlar da var: Doktor Robert Darwin ve kitabın sonuna dek öyle olduğunu bilmediğimiz, dolayısıyla çok büyük sürpriz olan minnacık oğlu Charles Darwin'in bu akıl almaz olayla ilgili tanıklıkları da benim şaşkınlığıma benzerdi. Hatta doktor oğluna şöyle der: "Milliyetçilikten gözü dönmüş basit insanlar bir maymunu astı! Ah modernlik için daha çok yolumuz var. Hep derim, hâlâ tarih öncesindeyiz." (s.91) Gözü dönmüş halk astıklarının bir maymun olduğunu öğrenince şaşırır ama hemen sonra içlerinden birinin "Tamam, bu belki de bir maymundu ama Fransız maymunuydu!" sözüne hak verirler. Kitabın sonunda resimlerle desteklenmiş aşağı yukarı 23 sayfalık bir durum değerlendirmesi de bulunmakta. İngiliz şovenizmini gösteren Fransız çizer ve yazarlar âdil olmak adına aynı dönemde kendi toplumlarının nasıl bağnaz olduğunu da vermek istemiş olmalı ki Fransız İhtilâli ve sonrasındaki biyolojik canlı sınıflandırmalarından, ırkçılık teorilerinden de bahsetmişler. Edebî eserin bir parçası olmasa da bu bölüm sanatçıların vermek istedikleri iletide samîmî olduklarının bir delîli olsa da bu kısma pek de hâcet değilmiş çünkü Fransız gemiciler, anneannesi İngiliz, dolayısıyla kanı bozuk diye parmak kadar 'Fransız' çocuğu fırtınalı havada denize atarak infaz ediyorlar, fakat o da kıyıya vuruyor. Hoş kurgunun büyük bir kısmında acaba kafayı yemiş Hartlepoollular onu öğrenip çocuğun başına bir iş getirirler mi diye korkmadım değil. Şükürler olsun ki çocukcağız da kurtuluyor. Ama Wikipedia'nın maymuncuk diye asılanın çocuk olma ihtimâline işaret eden satırları kanımı dondurmaya yetti de arttı. Velhâsıl-ı kelâm kitap şâhâneydi.

Hartlepool MaymunuWilfrid Lupano · Baobab Yayınları · 202155 okunma

·

87 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Bektaş Bayramağası