Arapların hiçbir zaman ''din kardeşliği'' yapmadığını, bunu yalnızca göstermelik kullandıklarını geçmişten de günümüzden de kolaylıkla anlayabiliyoruz (bkz. Haşimiler). Arap İsyanı'nda Arapların gerekçelerinden en büyüğü, Osmanlı'nın Almanlarla iş birliği yapması ve Araplara kötü davranıldığını iddia etmeleri. Bu Arap milliyetçiliği çerçevesinde İngiliz ve Fransızlarla iş birliği yapıp en sonunda da ortada bırakılmaları ayrı bir ironi yaratmaktadır. Etkileri günümüzde, İsrail-Filistin sorunu örnek olmak üzere, hâlâ devam etmekte. Kitapta İrlandalı yazar olan David Murphy'nin açıklayıcı ve basit anlatımı yer alıyor. Kendisinin de bahsettiği üzere Türk kaynaklarının kısıtlı olması ve yabancı dile çevrilmemesi yüzünden yeterli bilgilere ulaşılamıyor. Bu da apayrı bir konu tabii ki. Kitabın kalitesi ve illüstrasyonlara yer verilmesi açısından gerçekten iyi bir iş çıkarılmış. İsyanın çok önemli boyutunda yer aldığından ötürü kitapta sürekli olarak Thomas Edward Lawrence'tan bahsedilmekte. Lawrence, Dera'da Türkler tarafından tecavüze uğradığını iddia etmiştir. Olayların tarihlerini dahi kitaptan kitaba farklı yazdığı kanıtlanan birinin Türkler hakkındaki iddialarına çok da itibar etmemek gerek. Zira bu tecavüzün etkisiyle cinsel yönelimini değiştirdiğinden bahsediliyor kitapta da. Bu kin dolu duygularla Tafas'ta bulunan Türkleri katletmiştir. Lawrence'ın kendi kitabı olan ''Bilgeliğin Yedi Sütunu''nda, Türkleri katlettikten sonra, Arap birlikleriyle hırslarını alabilmek için etraftaki hayvanları da katlettiklerinden bahsedilir. Ayrıca bazı Türkleri çırılçıplak soyup hiçliğin ortasında ölüme terk etmişlerdir. Büyük Arap İsyanı Projesi'nin çevresinde barınan kıytırık kaynaklardan okunmadıkça gerçeklere kolayca ulaşılabilir. Özetle; Türkler'i sırtından vurmaya çalışan Arap liderlerini, Balfour Deklarasyonu ve Sykes-Picot Antlaşması'yla Avrupalılar bir güzel peydahlamıştır. Hainliklerine rağmen yine de Arap liderlerle konuşan ve af çıkaran Cemâl Paşa'ya ve son raddeye kadar direnen Fahreddin Paşa'ya özellikle rahmet diliyorum.

Arap İsyanı 1916-18David Murphy · İş Bankası Kültür Yayınları · 018 okunma

·

30 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mahmure