Lawrence ve Çöl Kraliçesi Getrude Bell gibi efsaneleştirilmiş ve hakkında bir sürü komplo teorisi bulunan figürlerin arasında olmasına rağmen biraz daha geri planda kalmış bir aktör Philby... Kendi halkı olan İngilizler tarafından hain, yanına sığınmış olduğu Araplar tarafından da ajan olarak nitelendirilen Philby'i kimdi? Suudi Arabistan Kralı ve aynı zamanda kurucusu olan İbn-i Suud'un yakın arkadaşı, danışmanı, dostuydu... Hatta Müslüman bile olmuştu. Ama bu sadece amacına ulaşmak için kullandığı bir kılıf mıydı? Philipi Suudi Arabistan Krallığı'nın kurulmasında aktif rol oynamış bu süre zarfında çölün bilinmezlik kapılarını İngilizlere açıp, Müslüman toplumları ayrıştırma ve düşman etme yöntemlerini bir bakıma belgelemişti. Hatta İsrail'in kurulmasının hızlanmasında da parmağı vardı... Lawrence bu kadar ön plandayken Philipi'i neden geri plana atılıyordu? Yoksa asıl başrol Philipi'idi de gizlenmek için mi başka karakterler ön plana çıkartıldı? Kitabı okurken insan tarihi ve yakın geleceği sorguluyor. Kitap ilk 90 sayfasından sonra çiçek gibi açıldı ve polisiye romanı gibi heycanlı bir hal aldı. Tabi, bunun önceki sayfalarda; coğrafyayı, sosya, kültürel yapı ve kişileri kısaca anlatılmış olmasının etkisi büyük. Bu bakımdan yazara teşekkür etmek lazım. Zira kitap apaçık yazılmış ve sürekli "bu ne ki?" diye kitaba araverip araştırma yapmanıza gerek kalmıyor. Küçük etkilerin, küçük kararların ve önemsiz gibi görünen savaşların ne kadar büyük sonuçlar doğurabildiği ne anlatıyor bize kitap. Misal: Süveyş Kanalı açılmasaydı İngilizlerin Arapları kışkırtmayacağı ve Osmanlı bütünlüğünü savunmaya devam edeceği; ya da Raşidiler'in İbni Suud tarafından mağlup edilmeseydi Filistin'in hala Türklerin egemenliği altında olabileceği gibi detaylar insana iç çektirip "keşke" dedirtmiyor değil... Son olarak, yazarın son sayfalara iliştirmiş olduğu "sonuç" başlıklı kısım her tarihi kitapta görmek istediğim ve zihnimizde oturmayan bazı meselelerin oturtulması için harika bir toparlayıcı... Yazarın sürekli okuyucu düşünmesi bu yüzden olabildiğince sade bir dil kullanmaya çalışması çok güzel. Çünkü tarihi kitapların çoğunlukla sevilmemesinin sebebi insanların anlamamasından ve bilmemesinden dolayı sürekli kitap okurken bir araştırma içerisinde olmasından kaynaklı... Yazar bu döngüyü en aza indirmiş...

Arabistanlı PhilbyLeyli Sedef Kalaycı · Ketebe · 202022 okunma

·

23 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

E. N. A.