Suyu Arayan Adam . Yazar 20. asrın sonlarında, İmparatorluğun yıkılma döneminde gözlerini hayata Edirne'de açmış. Aslen Meriç'in ötesinden gelip Edirne'ye yerleşen emekçi bir aileye sahip. 1. Dünya savaşında Sarıkamış cephesinde sıcak çatışmalar, sonrasında Türki Cumhuriyetlerde mesai, sonrasında Ankara'da ihtilal ve inkılap çalışmaları, hapishane günleri, bakanlıkta çalışma günlerini samimi bir şekilde anlatmış.
Kitap boyunca suyu, kaynağını arayan yazar o arayışlar sonrasındaa sırasıyla Osmanlıcılık-Turancılık- Sosyalizm akımlarından etkilenmistir. Ama bir yerden sonra hepsinin kanlı bir tuzak olduğunu farkedip aydınlanma yaşamıştır. Bunu şu sizlerle ifade eder:
"Hakiki ülkü insaniyettir!
Bu ülkü daima ihmal edildi. Dökülen kanlar ve sarfedilen emekler, hep batıl yollarla boşa gitti. Yağma çağları, esirlik devirleri sonrasında din kavgaları başladı. Ortaçağın korkunç karanlığı...
Sonra imparatorluklar...
Ortak nokta: Dünyaya hakim olma isteği.
Hepsinde bir doğumun kanlı sancıları.""
Kitaba dair en sevdiğim üç kısımdan birincisi: yazarın çok doğal ve samimi Edirne ve Selimiye tarifleri. İkincisi yazarın Edirne'den Sarıkamış'a giderken yaklaşık 40 günlük süre zarfında gördüğü Anadolu manzaraları. O dönemin garip, mahzun, yoksul kalmış Anadolu halkını evlatlarını cephelerde kaybetmiş insanların acısını çok güzel anlatmış. Osmanlı'nın hep batıya ve Arap coğrafyasına hizmet ettiği Anadoluyu hep arka sıralarda bıraktığı gerçeği göz önüne serilmiş. Yazar bu gerçeğe "Yüzyıllar boyunca biz bu insanlara ne verdik? Köylerine yol mu yaptık? Yol başına mektep mi kurduk? Hastalıkları ile mi savaştık? Eşkıyaya, şeyhe, toprak agasına, mütegallibeye karşı onu koruduk mu? Verdiği vergileri, aldığımız askerleri ne yaptığımızı söyledik mi? Hatta bütün bunlara rağmen onun bugün gene burada olmasına şükretmeli..." ifadeleri ile parmak basmış.
Kitapta dikkat çeken diğer husus askerlerin neden/niçin savaştıklarını bilmedikleri gerçeği. Askerlerin büyük çoğunluğu milliyetini, dinini, peygamberini bilmiyor vaziyette. Latin alfabesi ile bir günde cahil kaldık diyen kesime okutmak lazım.
Kitapta sevmediğim kısım uzun uzadıya dönem Rusyası ve Sosyalizm anlatımları, o kısım biraz uzun kalmış.
Genel olarak sevdiğim bir eser oldu. Şimdiden keyifli okumalar.
