Mustafa Kemal'in 15 Mayıs 1919 günü Sultan Vahdeddin ile yaptığı görüşmede, Vahdeddin'in Mustafa Kemal'e söylediği şu sözler bugüne kadar süren bir tartışmaya neden olmuştur: "Paşa, Paşa, devleti kurtarabilirsin!" Vahdeddin'in bu sözlerini duyan Mustafa Kemal de ciddi şekilde şaşırmış ve hayrete düşmüştür. Hatta ilk anda zihninden acaba Vahdeddin samimi mi konuşuyor sorusu bile geçmiştir. Ancak kısa zaman sonra, Vahdeddin'in tek dayanağı olarak işgal kuvvetlerini gördüğü ve onların şikâyetlerinin ortadan kaldırılmasını istediği sonucuna ulaşmıştır. Bu noktaya rağmen, Sultan Vahdeddin'in Mustafa Kemal Paşa'yı memleketin kurtarılması için Anadolu'ya gönderdiğini savunanlar da vardır. Vahdeddin konusunda otorite sayılabilecek Murat Bardakçı, kitabında bu konuya şöyle değinmektedir:
"Müfettişlik vazifesi ile Anadolu'ya gönderilen paşalara, özellikle de Mustafa Kemal Paşa'ya; memleketin kurtuluşu için milli bir hareket başlatmaları konusunda emir verildiği hakkında herhangi bir belge yoktur ve böyle bir emirden yahut niyetten Sultan Vahdeddin de bahsetmez, hatta ima bile etmez."
Murat Bardakçı başka bir kitabında da bu soruya şu şekilde cevap vermişti: "İşgal ve İstiklal Harbi senelerinde Ankara'yla İstanbul arasındaki düşünce farklılıklarının başında gelen husus, mücadelenin yapılma şeklidir. Ankara için öncelik Misak- Milli ile çizilmiş sınırların dahilindeki toprakların kurtarılmasıdır. Ama saray için başta gelen hedef İstanbul'un elden çıkmaması olmuştur. Onlar için varsa yoksa İstanbul'dur. Vahdeddin'in, sadrazamların ve Babıâli'nin başta gelen endişesi budur. Bütün hareketler, politikalar ve tatbikat İstanbul'un elden gidebileceği endişesine ve ihtimaline endekslidir. Vahdeddin'in hemen her davranışında bu endişenin izi vardır ve endişesini zaten kendisi de birçok defa ifade etmiştir." Benzer değerlendirmeyi Fevzi Paşa da haritada İstanbul noktasını göstererek Mustafa Kemal'e ifade ettiği şu sözleriyle yapmıştı:
" …buradaki rahatımızı feda etmemek için koskoca memleketi veriyoruz, bu ne akıldır?"
Sayfa 219 - Kırmızı Kedi YayıneviKitabı okudu
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.