"...Nil-i mübarek, Dicle ve Fırat gibi ırmaklar... hadiste rivayet ediliyor ki: "O üç nehrin herbirine Cennetten birer katre (damla) her vakit damlıyor ve ondan bereketlidirler." Hem bir rivayette denilmiş ki: "Şu üç nehrin menbaları, cennettendir."(1)
Hz. Peygamber (s.a.v.), miraç hadisinde şöyle buyurmuştur:
"... Sidretu'l-Munteha'nın dibinde dört nehir vardır: İki bâtın nehir, iki zahir nehir. Cibril'e bunları sordum. Cibril (a.s.): 'Bâtın olan iki nehir cennettedir. Zahir olan iki nehir ise Nil ve Fırat nehirleridir.' dedi..."(2)
Müslim'in rivayet ettiği bir hadiste de şöyle buyurulmuştur:
"Seyhan, Ceyhan, Fırat ve Nil. Hepsi cennet nehirlerindendir."(3)
Dicle'nin cennet nehirlerinden olduğu yolunda sahih bir hadis yoktur. Hz. İbn Abbas (ranhuma)'tan rivayet edilen garib ve münker bir hadiste Hz. Peygamber (s.a.v.)'den şöyle nakledilmiştir:
"Allah, cennetten beş nehir indirdi: Hindistan'ın nehri Seyhun, Belh'in nehri Ceyhun, Irak'ın iki nehri Dicle ile Fırat ve Mısır'ın nehri Nil..."
Hadisin ilerleyen kısmında Allah'ın Cibril'i Ye'cuc ve Me'cuc'un çıkışı zamanında göndereceği ve onun da yeryüzünden Kur'an'ı, ilmin tamamını, Rüknü'l-Beyt'ten Hacerü'l-Esved'i, Makam-ı İbrahim'i, içindekilerle birlikte Musa'nın Tabut (Ahid sandığı)unu ve bu beş nehri göğe kaldıracağından bahsedilmektedir.(4)
İmam İbn Kayyım demiştir ki:
Bunu Ebu Ahmed b. Adiyy, hadisin ravilerinden Mesleme'nin terceme-i hâlinde başkasının hadisleriyle birlikte rivayet etmiş ve demiştir ki: "Onun hadislerinin umumu mahfuz değildir. Kısacası o, zayıflardandır." Onun hakkında Buhari "münkeru'l-hadis"; Nesâî "metruk"; Ebu Hâtim ise "onunla meşgul olunmaz (onun- la iştigal etmeye değmez, lâ yuşteğalu bih)" demişlerdir.(5)
Tevraťta Hz. Adem (a.s.)'in yaşadığı Aden bahçesinden, burada akan nehirlerden bahsedilir. Tevrať'a göre bu ırmaklardan biri de Dicle'dir. Said Nursî, Dicle'nin cennet nehirlerinden olduğunu muhtemelen ya yukarıdaki rivayetten ya da Tevrať tan öğrenmiş, iltibas ettiğinden bunu üç nehir şeklinde Hz. Peygamber'e nispet etmiştir.
Hem Tevraťta hem de sahih hadislerde dört nehir zikredilirken Said Nursî Sözler'de üç nehirden bahsetmiş, Şualar'da ise bu kez "dört nehir" demiş ve sadece Nil'e değinmiştir:
"Dört nehir Cennetten geliyorlar" diye rivayet edilmiş. Yani, zâhirî esba- bın pek fevkinde olduklarından, mânevî bir cennetin hazinesinden ve yalnız gaybi ve tükenmez bir menbain feyzinden akıyorlar demektir. Meselâ, Mısır'ın kumistanını bir cennete çeviren Nil-i mübarek...(6)
1- Sözler, 233.
2- Buhârî, Bed'i'l-Halk, 6/17.
3- Müslim, Cenne ve Sıfati Na'îmihä ve Ehliha, 10/26.
4- Nak. Ibn Kayyım el-Cevziyye, Hadi'l-Ervah ilà Bilädi'l-Efrah, Tahkik. Zaid b. Ahmed en-Nuşeyri, Dâru 'Alimi'l-Fevaid li'n-Neşri ve't-Tevzí, Cidde 1428, 1/389. Hadisin tahrici: Ibn Adiyy, el-Kämil fiz-Zuafa (6/315); Ibn Hibban, el-Mecrühín (3/34-35), Hatib, Táríh, (1/79-80) ve diğerleri. (Zaid b Ahmed, ayrı eser, 390, 1. dipnot.) İbn Kayyım'ın bu eseri İsmail Hakkı Sezer tarafından Cennetin Tasviri adıyla dilimize çevrilmiştir. Uysal Kitabevi, Konya 1994. Söz konusu rivayet kitabın 47 Bölümünde yer almaktadır.
5- İbn Kayyım el-Cevziyye, Hadi'l-Ervah ilă Biládi'l-Efräh, 1/390. Muhakkik Zaid b. Ahmed, Ibn Adiyy'in bu hadis için "mahfuz değildir, hatta metni münkerdir" dediğini belirtir. (Zaid b. Ahmed, aynı yer.)
6- "Ve bahçeyi sulamak için Adenden bir ırmak çıktı, ve oradan bölündü, ve dört kol oldu. Birinin adı Pişondur, kendisinde altın olan bütün Havila diyarını kuşatır, ve bu diyarın altını iyidir, orada ak günnük ve akik taşı vardır. Ve ikinci ırmağın adı Gihondur, bütün Kuş ilini kuşatan odur. Ve üçüncü ırmağın adı Dicledir, Aşurun önünden akan odur. Ve dördüncü ırmak Fırattır" Tekvin, 2/10-14. Kitabı Mukaddes Eski ve Yeni Ahit, 6. Nil, Ceyhan, Dicle ve Fırat...
7- Lem'alar, 248-249.
Sayfa 327 - Süleymaniye vakfıKitabı okudu
·
1 artı 1'leme
·76 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.