Rivayet odur ki kitaba karşı bir eleştiri yazmaktansa, toplumsal meselelere bu kadar naif çözümler sunmaya kalktığı için 'Yer Altından Notlar'ı yazarak yanıt verir Dostoyevski. Kimileri ise Çernişevski'nin kitabı Turgenyev'in Babalar ve Oğulları'na yanıt olarak yazdığını söylüyor. Kitabın yazıldığı dönem serflerin bağımsızlığını kazandığı, Rusya'da çarlık rejiminin kazanının kaynadığı ve devrim lafının iyiden iyiye telaffuz edildiği bir dönemlerde geçer. Kitapta Vera Pavlovna adında genç bir kız, şirret, paragöz annesi tarafından çok da varlıklı olmada hatırı sayılır düzeyde gayrimenkul sahibi biriyle evlendirilmek istemektedir. Vera şirret annesi ve suya sabuna çok da dokunmayan kâhya babası ile yaşadığı evi zindanvari bir 'bodrum' olarak görmektedir. Kardeşine özel ders veren Lopuhov bir tıp öğrencisidir ve Vera'nın bu durumdan kurtulması için her şeyi yapar ama sonunda çareyi evlenmekte bulurlar. Aşktan çok minnettar bir duyguyla kocasına bağlı olan Vera ile Lopuhov arasındaki evlilik sıradışı bir şeydir. Ayrı odalarda yatarlar, çalışma zamanları ayrıdır filan. Derken duygularını kontrol edip dürüst bir eş olmaya çalışmasına karşın Vera, Lopuhov'un yakın arkadaşlarından Kirsanov'a aşık olur. Lopuhov'a sadece bir minnet duygusuyla bağlı olduğunu rüyasında da görmesine karşın durumu kendine kabul ettiremez lakin kocasına anlattığında rüyasını Lopuhov onun ve arkadaşının yolunu açmaya karar verir. Olayları net olarak göremeyen ikiliye Rahmetov adında ikonik bir karakter yardım edecektir.
Bir aşk hikâyesinden yola çıkarak son derece iyimser ama hayli didaktik bir havayla Çernişevski'nin toplumsal yaşam, ortak yaşam üzerine düşüncelerini Vera'nın açtığı ve genişlettiği bir terzihane yoluyla okuyucuyla yer yer senli benli olarak aktarır. Yazarın yer yer manzum eserlerden alıntılar yapması, mitolojik karakterlerden yararlanması da hikayeyi daha güzel kılıyor. Lenin'in Nasıl Yapmalı adlı eseri çıkınca Ne Yapmalı olarak da değiştirilmiştir.
