İnsan Neyle Yaşar? eserinden sonra Tolstoy'un ikinci okuduğum hikayeleri. Güzel mi? Evet. Ancak aman aman değil, çok tatmin olamadım. Bu demek değildir ki mesaj yok, sıradan hikayeler var. Tabiki de değil. Bende yine çok derin anlamlar uyandırdı. Her okuduğum kitap, ayrı anlamlar yüklüyor içerime... Tüm hikayelere aynı pencereden bakıp, yorum yapmayı kendimce uygun gördüm. Ana tema yine insanlık... Sürekli dışlanan ve hor görülen insanlar var hayatta. Bedensel olarak ya da maddi olarak yetersiz görülenler hep izole mi edilmeli? Bunu düşündürdü bana. Üniversitede staj yaptığım Uygulama Okulunda engelli öğrencileri gözlemlemiştik. O kadar masum ve iyilerdi ki. Bir de kendime baktım, utandım. Masum kalamadığım, aksi ve agresif, her önüne gelene kusan bir tip olduğum için. Hepimiz önyargılı insanlarız. Fakat onlar öyle değiller. Herkese bir anda sevgi duyan, bunu farkında olmadan bazen şiddetsel( saç çekme arkadan omzuna, sırtına tokat patlatma vb.) olarak bazen de sarılma öpme gibi kolayca gösteren mükemmel insanlar. Biz ise ne yapıyoruz; onları görünce kaçıyoruz. Onların da duyguları olduğunu, üzülüp hatta bizden çok derin yara alabileceklerini aklımıza getirmiyoruz. Neyse ki unutabiliyorlar. Ama biz de unutuyoruz. Her şey unutuluyor. Yeter mi kırmayalım kimseyi. Unutuluyor bile olsa yarası derinde kalıyor.... Bunlar kusurlu olarak değerlendirilen insanlar. Diğer canlıları hiç söylemiyorum bile. Peki hiçbir sebep yokken dışlananlar? Sebepsiz olmaz diyebilirsiniz. Haklısınız... Açıksözlü olmak, sahte olmamak, yalaka olmamak, kimseye el-pençe durmamak vb. İşte tüm bunlar, toplumda dışlanma sebebi. Ne yazık... Şimdi şaşarlar. "Aaa! Aceba kim? Öyle şey mi olurmuş canım?" gibi cümleler sıralanır peş peşe. Oluyor arkadaşlar. Bu toplumu oluşturan bizleriz. Biz yapıyoruz hepsini. Başkalarını suçlamadan, kendimize, bize bakabilsek, belki toplum böyle olmayacak. Neyse çok dağıttım gene. Tolstoy'a dönelim: Kitapla ilgili başta da söyledim. Çok bir şey beklenmeden okuyun. Beklenti az olursa hayal kırıklığı az olur ya da olmaz. Ben çok hayal kırıklığı yaşamadım. Hoşuma gitti hikayeler. Ve kitaptan en sevdiğim alıntı ile noktalıyorum, sağlıcakla kalın... " İnsan hayatını işler değil sözler yönlendirir." Syf. 23