"İçimde o kadar ses var ki uyuyamıyorum."
İncelemeye Eduaordo Galeano'nun bu sözüyle başlamak en doğrusu olur.Öyle ki Galeaono tüm dünyada ezilenlerin, yok edilenlerin, dışlananların, haksızlığa uğrayanların ve sömürülenlerin sesini hep vicdanında duyduğunu başka türlü anlatamazdı. Latin Amerikalı yazar bu kitabıyla dünyanın vicdanı olmuş sanki.Herkesin bilip de söyle(ye)mediği birçok şeyi korkusuzca söylemiş.Bir nevi ötekileştirilenlerin sesi olmuş .Güçlüden yana değil ezilenden yana olmuş yazar.Kendi deyimiyle her zaman boğanın tarafını tutmuş, matadorun değil.
Bir yıl 365 gün ve her güne bir not bırakmış yazarımız.Tarihte unutulanları günler vasıtasıyla tekrar canlandırmış ve yürütmeye başlatmış.Kitap tarihte bugün formatında yazılmış ve 1 ocaktan 31 aralığa kadar dünya tarihini yakından ilgilendiren kişi ve olaylarla ilgili kısa hikâyelerden oluşuyor.
Yazarın dili ve anlatımı oldukça sade.Kısa kısa cümleleri var.Anlatımında her şeyin fazlasını atmış.Anlatmak istediklerini en yalın haliyle 3-4 kelimelik cümlelerle anlatmış. O yüzden kitabı okurken edebi bir yön beklemeyin derim.Bunda etken gazeteci kimliği olmuş bence.Fakat bu kısa cümlelerle ABD'yi, emperyalizmi, siyonizmi, tüm dünya diktatörlerini ve ülkesi Uruguay'ın devlet başkanlarını korkusuzca tokatlamış. Tabii bu kadar sivri dilli olur da cezasız kalır mı? Öncelikle kitapları yasaklanmış, sürgünlere gönderilmiş, hapislerde yatmış. Son olarak İspanya'ya bir "Vatan Haini" olarak kaçmış. Hayat hikâyesi bizim Nazım Hikmet'in hikayesine ne kadar benziyor değil mi? Ama hikâyenin sonu Nazım Hikmet gibi yaban ellerde ölümle sonuçlanmıyor. Galeano daha şanslı.1985 yılında ülkesi sivil yönetime geçince Uruguay'a geri dönüyor.
Yazar şu an dünyada tanınıyor ama bu ünü çok geç elde etmiş.2009 yılında Venezuella Devlet Başkanı Hugo Sanchez'in Barack Obama'ya Galeaonu'nun kitabını canlı yayında hediye etmesiyle tüm dünya yazarı ve kitaplarını tanımaya başlıyor.Ardından çok satanlar listesine giriyor. Bu olaydan 6 yıl sonra da çok sahiplendiği dünyasından göçüp gidiyor.
Kitapta dünya edebiyatından tanınan bir sürü kişi var.Bizden de Nazım Hikmet'i kitabına almış. Nazım Hikmet'in tekrar Türk vatandaşlığına alındığı günü "Nazım göremedi" diyerek eleştiriyor.
Tarihe olan merakımdan dolayı ben kitabı sevdim. Ama herkesin de sevebileceği türden bir kitap değil. O yüzden tavsiye kısmında çekimser kalıyorum.
Son olarak kitabın yazarı gibi dünyanın öbür ucundaki acıları kendi acısı olarak bilmiş Nazım Hikmet'in şiiriyle incelemeye son veriyorum.Kendinden olmayanın acısını sahiplenen insanlar hep olsunlar.
KIZ ÇOCUĞU
Kapıları çalan benim
kapıları birer birer.
Gözünüze görünemem
göze görünmez ölüler.
Hiroşima'da öleli
oluyor bir on yıl kadar.
Yedi yaşında bir kızım,
büyümez ölü çocuklar.
Saçlarım tutuştu önce,
gözlerim yandı kavruldu.
Bir avuç kül oluverdim,
külüm havaya savruldu.
Benim sizden kendim için
hiçbir şey istediğim yok.
Şeker bile yiyemez ki
kâğıt gibi yanan çocuk.
Çalıyorum kapınızı,
teyze, amca, bir imza ver.
Çocuklar öldürülmesin
şeker de yiyebilsinler.
"Nazım Hikmet"
