Düzenli olarak kütüphaneye gidip kitap alan birisiyim, kütüphaneleri seviyorum, saatlerce parlaklarımı kitapların üzerinde gezdirerek yaptığım aramaları daha da seviyorum. Tarih türünde okuma yapmaya çalıştığım için geçen kütüphaneye uğradığımda rafları gezerken İlber Ortaylı'nın Osmanlıyı Yeniden Keşfetmek kitabına rastladım. Bir iki dakika inceledikten sonra ben bu kitabı okumalıyım dedim ve aldım. Kitap sayesinde yeni şeyler öğrendim bildiğim şeylerin de üzerinden geçmiş oldum.
Kitap, yazarın konuşmalarından derlenmiş. Kitapta birbirinden farklı konulara değinilmiş o yönüyle çok hoşuma gitti. Tarih kitabı olmasına rağmen okurken keşke biraz daha kalın olsaydı dedim.
Bu incelemeyi yazarken içeriğe çok girmeden aynı zamanda da kitaptan çok uzaklaşmadan incelme nasıl yazılır ki diye hayli düşündüm ama sanırım şuan bunun okuduğum türden dolayı pek mümkün olmadığını gördüm. O yüzden kısa kısa da olsa bölumlerden aklımda kalanları aktarmak istiyorum.
▪Tarihi eserlerimizi, tarihi alanlarımızı özenle korumamız gerektiği konusunda yazar sık sık uyarılarda bulunmuş bunu verdiği tarihi bilgiler ışığında yapması çok güzel olmuş. Hatta kitabın sonlarına doğru bu konuyu ayrı bir başlık altında ( Asar-ı Atika) toplayıp yeniden ele almış. ( Yazarın tarihi değerlerimizi korumak adına yaptığı uyarılar dikkate değerdi.)
▪Mimar Sinan başlıklı bölümden şu alıntıyı yapmak istiyorum; Mimar Sinan imparatorluk coğrafyasına, imparatorluğun sanatına kendi üslûbunu ve merkezi bir Osmanlı havasını veren dâhidir. ( s, 25) Devişmedir, üstün bir zekaya sahiptir ayrıca ülkeyi baştan sona gezmesi onun sanatını geliştirmesinde etkili olmuştur.
▪Devşirme Sistemine dair bölümde bu sistemin nasıl işlediği, nelere dikkat edildiği ve kurallarının neler olduğu okuyucuya aktarılmış.
▪ Osmanlı'da aile kurumuna dair ise aklımda kalan ve benim için bir temel teşkil eden şey ise;
eğitimin ailede başladığı oldu.
▪Ben, Barok İstanbul'da bölümünü okuyana kadar bunu sadece mimari bir terim olarak biliyordum. Ama aksine barok düşüncenin, barok edebiyatın, barok müziğin de var olduğunu öğrenmiş oldum.
▪ Kitapta Fatih Sultan Mehmet üzerine peş peşe yazılmış iki bölüm bulunmakta. Diyor ki yazar; Fatih batı ile doğu dengesini kurmuştur. Batı'ya karşı kompleksli olmayan Doğu'ludur. (s,74) (Ki bu nokta bence çok önemli) Aynı zamanda tarih yazıcılığının gerçek anlamda bu dönemde başladığı da bölümde yer alan bilgilerden.
▪ Osmanlı Mutfağının sadece İstanbul'dan ibaret sayılması yanlıştır, Osmanlı toprağı olan diğer şehirlerde bir mutfak kültürü oluşmasında fazlaca etkili olmuştur.
▪ Seyahatnameler tarihi bilgi edinmek için önemli kaynaklardır bunların Türkçe'ye kazandırılması, çevrilmesi anlaşılması gerekir.
▪Yazarın Osmanlı Padişahları adıyla yazdığı bölümde ise padişahların padişah olmak dışında nelerle meşgul olduklarını hangi alanlarda kendilerini geliştirdiklerini okudum. Osmanlı padişahlarını farklı yönleriyle tanımak güzeldi...
▪Kadı üzerine yazılan bölümde; Kadının aldığı eğitimden, devletteki görev ve sorumluluklarından, adaleti sağlama noktasındaki öneminden bahsedilmiş.
▪Enderun, yazarın kitap boyuca üzerinde durduğu bir konu. Osmanlıdaki önemli kademelere yerleşecek, kişilerin sıkı ve düzenli bir eğitiminden geçtiği merkez.
Bu yazdıklarım dediğim gibi aklımda kalan noktalardı, Osmanlı Devleti'ni farklı başlıklar altında okumak, okurken farklı pencereler açmak, tarihi, zaman ve mekanla bir arada öğrenmeye çalışmak güzeldi...
Sonuç olarak; Osmanlı'yı Yeniden Keşfetmek etkinlik sayesinde okuduğum ikinci kitaptı. İki kitabın da ortak konularının olması, ortak zamanı ele almaları bakımından benim için çok faydalı oldu.
