venimus, vicimus, vidimus...Yazarımız Plutarkhos MS I yüzyılda yaşamış Yunan tarihçi, biyografi ve deneme yazarıdır. Kendisini günümüze devreden “Paralel Hayatlar” yazı serisiyle tanırız. Asıl olanı ise kendisinin ciltler dolusu bir yazım hayatı olduğudur. Kaynağın ilk elden sahibidir.
Kitabında İskender ve Sezar’ın hayatlarından ziyade kişilikleri, olaylara tepkileri, ahlak anlayışları ve dahası olarak karşımıza muazzam denecek kalitede bir yazım örneği sunmaktadır. Okumaktan en keyif aldığım yazarların başında gelmesi ve olayları abartmadan tamamen olayların örgüleriyle anlatan ve okuru hiç sıkmayan ilerleyişi vardır.
Plutark’ın tarihte önemli olması sayısız eserler vermesinden ziyade kitaplarında 151 tane yazarın ve Aristoteles’in günümüze ulaşamayan 70 ve Theophrastos'tan ise 50 alıntı yapmıştır. Bunlar bile yazarın ne kadar değerli olduğunun birer kanıtı olmaktadır.
Paralel hayatları yazarken yazarın gayesini en iyi “Ressamların çizdikleri portrelerde vücudun diğer kısımlarına pek önem vermeyip karakterin aksettiği gözlere ve bakışlara odaklandıkları gibi, biz de savaşlarla yüce kahramanlıkları başkalarına bırakıp onların ruhlarını belirleyen işaretlere dayanarak yaşamlarını aktarmaya çalışacağız.” Bu alıntıdan anlamaktayız. Bu sebeple şahsım adına kendisine hayran olmayı ve çevrilen bütün eserlerinin birer okuru olmayı sürdüreceğim.
İskender; doğumu bile başkaca yorumlanan Makedonyalı Kral II. Filip’in oğlu, Aristoteles öğrencisi ve Asya’nın dönem fatihi… Muazzam bir eğitim hayatı, şan ve şöhretten uzak bir ahlak anlayışı, hiç olmayacak kadar yufka bir yürek. Sınırları genişledikçe içten çalkalanan bir imparatorluk, 13 yıla sığdırılan hiç mağlubiyetiz bir hükümdarlık ve 33 yaşında zehirden öldürülen genç bir İmparator. Kitap içerisinde geçen hadiseleri anlatmak istemiyorum. Bu sebeple meraklısına ansiklopedi değerinde bilgiler ve İskender’in hayat anlayışı ile hayat karşısındaki duruşu hakkında kulağınıza sayısız şeyler fısıldayacak eser olduğu için diyebileceğim tek şey muhakkak okuyunuz.
Sezar; siyaset adamı, hatip, komutan, yasa koyucu, şair, tarih yazarı ve astronom. Kıvrak zekâ ve dilin yardımıyla basamak basamak çıkılan bir yükselme örneği. Cumhuriyeti iptal edip mutlak bir hüküm sürme/sürememe durumu ve cinayet. Gerisi kitapta
Kitabın eksik yerleri mevcuttur. Ancak kurtarılan yerleri bile birçok tarih kitabına kaynak olacak niteliktedir. Çevirisi muazzam ve iki bölümden oluşmaktadır. Plutark önsüz yazmayı uygun görmemiş ve çeviri sahibi de yazara uyarak oda bir önsüz yazmayı uygun görmemiş, sadece yazar hayatı ile eserlerine değinmiş, sonrası Büyük İskender’in çocukluğundan itibaren başından geçenlerle birinci bölümü noktalamış. İkinci bölüme Sezar ile başlayıp, sonuna ise notlar ekleyerek kitabı bitirmiştir.
Sözü özü; benim için harika bir deneyimdi. Kesinlikle okunulası ve tavsiye edilesi.
