Okuma zorluk derecesi yüksek bir kitapla geldim. İçeriği genel olarak “İskandinav mitolojisi” diye geçip, edebi yeri, çeviri süreci, kaynakçaları vs şeklinde bahsetmeyi (kısaca temel bilgi) uygun gördüm. “Heimskringla: Tarihsel Değeri ve Özellikleri” Esasen eserin bir adı yok, ancak kendi dilinde okusaydınız ilk iki kelime “kringla heimsins” olacaktı. Türkçeye çevrildiğinde “Dünya Küresi” anlamına gelen bu iki kelime zamanla bu eserin adı haline gelmiştir. Heimskringla, Viking Kralları hakkında yazılan tarihi kayıtların en eski derlemesidir. İskandinavya’yı oluşturan üç ülke; Danimarka, İsveç ve Norveç kadar, Viking istilalarından nasibini almış İngiltere, Normandiya, Sicilya ve diğer ülkelerin tarihleri kitabın özgün bakış açısıyla değerlendirilmiştir. Henüz mitolojinin tarihten tam olarak ayrılamadığı bir dönemde kaleme alınan Heimskringla, anlatısına Odin ve diğer Viking tanrıları ile başlamakta ve Viking tanrılarını Viking krallarıyla bağlamaktadır. Esere ait ulaşılan en eski el yazması on üçüncü yüzyıla tarihlenmekte ve kringla adını taşımaktadır. Hiçbir yazmada yazarı ile ilgili bir kayda rastlanmamış. Tüm nüshaların içerikleri çok yakın ve ihtilaflı bölüm yok denecek kadar azdır. Burada üç farklı edisyonun iyileştirilmiş halleri temel alınmıştır. Kitapta 16 tane bap var ve her birine saga deniyor. Sagaların kurguları aynı, önce anlatılacak olan kralın soy bağı tespit edilip, evlendiği eş ya da eşler içinde aynisi yapılır. Daha sonra krallığa geçiş öyküsü verilir. Egemenlik yılları boyunca başından geçen önemli olaylar ve ölümüne yol açan olay dizisiyle nihai sonu aktarılır. Kralın cenaze merasimi ve ebedi istirahatgahıyla ilgili bilgiyle bap sonlandırılır. Her bapta o krala özgü siyasi ve askeri gelişmelerin arasında Viking inançlarına ait ritüelleri, istila ayrıntılarını ve egemenliklerini genişlettikleri coğrafyayı da öğreniriz. Türkçede kabul edilen bir karşılığı olmayan isimler Norse dilindeki haliyle yazılmış, kimi yerde dilimizde karşılığı olduğu halde metnin bağlamı farklılaşmışsa özgün hali korunmuştur. Tüm eser boyunca tek bir tarihe dahi yer verilmemiş, dolayısıyla tarihsel tutarsızlıklar aşikardır. Kanıtları yetersiz, kaynakları belirsizdir. Metinde herhangi bir tarih bilgisinin olmaması olayların tarihi akışının takip edilmesini güçleştirdiğinden, kitabın sonuna Viking tarihi ve metindeki anlatılan olaylar ile ilgili genel bir kronolojiye yer verilmiştir. Edebi yetkinliğine rağmen Ortaçağ’ın tüm eserleri gibi mitolojiyle tarihsel gerçekliği birbirinden ayıramamaktadır. Ancak konu edindiği tarihsel olaylara olan bakış açısında muhtemel yazarının politik kaygısını olabildiğince dengeli bir şekilde yazınına yansıttığı söylenebilir. Zira Heimskringla art arda verdiği kralların öykülerinde birbirine rakip krallar arasında bir seçim yapmamaktadır. Sagaların edebi yönü güçlüdür fakat ne ele aldıkları tarihsel kişilerin varlığı ne de yaşanan olayların gerçekliği kesindir. Coğrafi ölçütlerden yoksundur. Sagalar bir edebiyat eseri olmaktan çok konu edilen kralın biyografisinin aktarılmasını amaçlayan tarihi metinlerdir. Günümüzdeki bilimsel niteliklere haiz değildir. Norse yazınındaki diğer sagalardan da oldukça farklıdır. Öncelikle kısadır, aktarılan olaylardaki bağlantılar dikkat çekicidir ve diyaloglar neredeyse yok denecek kadar azdır. Diğer sagalardaki uzun tasvirler ve birbiriyle ilgisiz eklemlenmiş olaylar Heimskringla’daki baplarda bulunmamaktadır. Vikinglerin kendi iç dünyalarının arka planında, Kavimler Göçü, Hristiyan Kilisesinin bölünmesi, Haçlı Seferlerinin de yankıları mevcut. Dipnot: bu kadarı sadece giriş.:)

VikinglerSnorri Sturluson · Yeditepe Yayınları · 201836 okunma

·

57 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Kitapzede