Bu kitap üzerinde şimdilik çok detaylı açıklama yapacak yetkinlikte değilim. Önce kitabı biçimsel olarak inceleyelim. Kitap Hipokrat yemini, Hipokrat'ın aforizmaları ve sözlük kısmından oluşuyor. Bu kitabı okuyan kişiler tıp konusunda fikir sahibiyse çok daha keyifle okuyacaklardır. Çünkü her aforizmanın altında yılların deneyimi; hastalıkların epidemiyolojisi, tanısı, prognozu ve tedavisi var. Hekimliğin yanısıra Hipokrat'ın felsefi düşüncelerinin etkileri var. Tabiki M.Ö 400'lü yıllardaki fikirleri dosdoğru kabul edemeyiz. Tıp ilerleyen bir süreçtir. Sürekli yeni şeyler öğreniriz ve bazı bildiklerimizin yanlış olduğunu görürüz. Bu bakımdan incelerken günümüzün tıbbi bilgilerine göre değil, o dönemin bilgi birikimine göre değerlendirmeliyiz. Size birkaç aforizma hakkında edindiğim bilgiler eşliğinde örnekler sunayım: 4. Bölüm 72. Aforizma: "İdrarın şeffaf ve renksiz olması kötüdür, özellikle menenjit hastalarında görülen bir durumdur bu." Bu aforizmadan anlıyoruz ki o yıllarda hipokrat menenjit denen bir hastalığın farkındaymış. Biz menenjitin etkeniyle birlikte 1758 yılında Sir Robert Whyyt tarafından keşfedildiğini biliyoruz. Aslında phrenitis olarak bahsettiği olgular menenjit ensefalit vs her türlü enflamasyonu kapsıyor gibi. Ama yine de bunu o yıllarda tanımak bence büyük bir başarı. Fakat Hipokrat'ın bu aforizmada bir yanlışı var görünüyor. Çünkü normalde menenjit hastalarında idrar mikroskobik düzeyde bile anlamlı değişiklik gözlemeyiz. Ama Hipokrat böyle bir gözlemi de uyduruyor olamaz. Şu anki tıbbi bilgilerimiz sayesinde anlıyoruz ki Hipokrat'ın gözlemlediği hastalar kronik böbrek yetmezliği hastalarıydı. Normalde bu hastalar ileri dönemlere kadar asempromatik kalırlar. Semptomatik olduğu anda gürültülü tablolarla ortaya çıkabilirler. Bu gözlemde de hastalar üremik ensefalopati tablosuyla presente olmuşlar. Böbrek fonksiyonlarını yapamayınca beyinde bireken üre tıpkı menejit gibi semptomlara sebep olmuş. Öncesinde de sağlıklı görünen -idrarları seffaf olması dışında- insanları phrenitis olarak tanımlamış.

AforizmalarHippokrates · İş Bankası Kültür Yayınları · 2016671 okunma

·

24 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Çağrı Yenigün