Item: Köy Enstitüleri ve Ötesi
Rating: 10 puan verdi
Author: Adem

Adem

@Adem_yce·

01 Ekim 2019 20:04

226 syf.

10/10 puan verdi

1 Ekim 2019 Salı 19:28 Sadece 17 kez okunmuş Mahmut Makal'ın bu eseri. Evet sadece 17 onunda deyimi ile: "Şöyle inceden inceye bir düşünmeye başlasak utançtan yerin dibine geçmek işten bile değil" Ne kadar da haklı değil mi, utançtan yerin dibine girmemiz gerekiyor lakin biz kafamızı kuma gömmüş vaziyette hayata devam ediyoruz. Mahmut Makal bu eserini İsmail Hakkı TONGUÇ'un anısına yazdı. Tonguç Baba'ya olan sevgisinin büyüklüğünü her daim anlatır Makal çünkü onu kaderi olan köy işçiliğinden kurtaran ve en büyük köy edebiyatı temsilcilerinden biri yapan Tonguç Babadır. Ben Enstitüler konusu geçince duygulanıyorum, onlar hakkında yazılan bir kitabı okurken, çekilen bir belgeseli, filmi izlerken gözlerim dolu dolu takip ediyorum. Bazen dayanamıyor okumalarımı erteliyorum. Bu zayıflıktan kaynaklanmıyor yaptıkları eğitim devriminin büyüklüğüne olan saygıdan ve onlara karşı yürütülen ahlaksız, seviyesiz saldırı ve insanlık dışı iftiraları hatırlamaktan kaynaklanıyor. Okumuyoruz, okusak felsefelerinin çağdaşlık seviyesini anlayacağız ben bir eğitim fakültesi mezunu olarak eğitim konusunda ülkemin haline çok üzülüyorum. Geri kalan şeylerin hepsinin bozulma kaynağı eğitim sistemi olduğu için buna üzülsek yeterlidir. Mahmut Makal kitabında şahlanan köy çocuklarının nasıl saf dışı bırakıldığını satırlarında ifade ediyor. İlk önce uyanışın başladığı köyler Enstitüler kapatılarak sistemin dışına itiliyor. Öğretmen okullarına şehirli burjuvalar dolduruluyor ve bu burjuva öğretmenler köylere mutsuz gidiyor ya da gittikten sonra araya adam sokup rapor alarak yeniden şehirlere kaçıyor. Bu tanım size yabancı geliyor mu sevgili öğretmenler?Ağlayarak göreve giden arkadaşlar tanıyorum. Köyün ne olduğunu bile bilmiyor AVM köşelerinde Starbucks kahveleri ile büyüyen bir nesilden köy kalkınmalarına destek l bekliyorsanız hayal gücünüzü zorlamış olursunuz. Mahmut Makal ikinci olarak laik eğitim sisteminin yok edilmesi ve sistematik olarak imam hatip okullarının artışı ile ilerlemekten aciz hale gelen eğitim sisteminin çürüyen kısımlarının başlangıcına değiniyor. Ondan sonra üç beş hükümet yanlısı eğitimcinin hazırlandığı kitapların kalitesizliği ve dini programlara göre yetiştirilen öğrencilerin ilköğretim öğretmenliğine atanmalarına olanak sağlayan hükümetleri anlatıyor size. Yani kısaca devlet eliyle çürüyen eğitim sistemini çok iyi anlıyoruz. Devlet köylüye prangalarını takan en büyük aktör olarak gözüküyor. Devleti yönetenler bir avuç aristokrasisi mensubu ve bu insanlar çıkarları için milyonlarca öğrenciyi bile feda edebilecek çılgınlığı göze alabilir. Konuşacak daha çok şey var lakin bu konuda yazarken manevi olarak çok yorulduğumu hissediyorum. O yüzden okumaktan başka çaremiz yok kendine laik ve aydın bir eğitim sistemi savunucusu diyen her öğretmen köy enstitüleri hakkında yazılan her şeyi bilmelidir. Köy insanının kalkınması ile çağdaş uygarlık düzeyine ulaşılacağını bilmeli ve dünyaya örnek olan bu girişimi çok adi ve çok ahlâksız nedenlerle yok edenleri bilmeli... Mahmut Makal'ın özet bir şekilde hayatı ondan sonra bana göre izlemenmesi gereken belgesel ve filmler ile sonlandırıyorum. MAHMUT MAKAL KİM? Köy edebiyatı hareketinin ilk temsilcilerinden, yazar, düşün insanı, ama onlardan önce Cumhuriyet aydınlanmasının en önemli kurumu, İvriz Köy Enstitüsü ve Gazi Eğitim Enstitüsünde özgürleşme eylemini üreten öğretmen, yurtsever aydın. ‘İvriz Tonguç Işığının’ en önemli temsilcisi bir halk çocuğu… Mahmut Makal, Aksaray iline bağlı Demirci köyünde 1930 yılında doğdu. İlkokulu köylülerin imecesi ile yapılan kendi köyünün ilkokulunda tamamladı. 1943 yılında İvriz Köy Enstitüsü öğrencisi oldu. Edebiyata şiirle başladı. İlk olarak 1945’te “Türk’e Doğru” ve 1946’da “Köy Enstitüsü” dergilerinde şiirler yazdı. Varlık dergisindeki “Köy Notları” ile dikkat çekti. 1947′de İvriz Köy Enstitüsünü bitirdikten sonra altı yıl köy öğretmenliği yaptı. Ocak 1950’de öğretmenlik yıllarındaki gözlemlerini “Bizim Köy” adlı bir kitapta yayımlayarak büyük yankı uyandırdı. 1950 yılında kitap dört basım yaptı. Ülkeyi yönetenlerin görmek istemediği köy gerçeğini topluma sunmuştu… Makal ile başlayan bu köy gerçekliğini topluma sunma çabası 1950 sonrası Fakir Baykurt, Talip Apaydın, Dursun Akçam ve diğer enstitülü yazarlarca sürdürüldü. Köy Edebiyatı akımının başlangıcı olarak anılan bu kitap nedeni ile tutuklanıp bir süre cezaevinde kaldı. Öğretmenlikten sonra 1953 yılında Fakir Baykurt’un “Halk Üniversitesi” adını verdiği Gazi Enstitüsüne girdi ve o yıllarda Fransa’da Avrupa Sosyoloji Merkezine araştırma yapmaya gitti. 1965 seçimlerinde Türkiye İşçi Partisi’nden İstanbul milletvekili adayı oldu. Sırasıyla Antalya, Ankara ve Adana bölgesinde ilköğretim müfettişliğinde bulundu. 1971’de İstanbul Sağır ve Dilsizler Okulunda Türkçe öğretmeniyken görevi bıraktı. 1971-1972 yılları arasında Bizim Köy Yayınları’nı yönetti. 1972 yılında Venedik Üniversitesinde Türk Dili ve Edebiyatı dersleri verdi. 1979 başında Kültür Bakanı Ahmet Taner Kışlalı’nın danışmanı oldu ve Kültür Yüksek Kurulu üyeliği ve sekreterliği yaptı. Daha sonraki yıllarda da yazmaya, düşüncelerini paylaşmaya, Köy Enstitülerini anlatmaya hep devam etti. Makal’ın 88 yıllık onurlu kısa özgeçmişi böyle. gazeteduvar.com.tr/kitap/2018/08/1... Mahmut Makal Köy Enstitülerini Anlatıyor: youtu.be/Ua5NYWY9Yv8 Köy Enstitüleri Belgeseli youtu.be/xaFpyN8UrYw Toprağın Çocukları youtu.be/OjlqlgUwCiE Yücel'in Çiçekleri youtu.be/ENHfGoaPzV0 "Yarım Kalan Mucize youtube.com/watch?v=VTxmrcI...

Köy Enstitüleri ve ÖtesiMahmut Makal · Çağdaş Yayınları · 1979105 okunma

··2 alıntı·

130 görüntüleme

Neşe

@NeseCengiz ·

01 Ekim 2019 20:12

“AVM köşelerinde Starbucks kahveleri ile büyüyen bir nesilden köy kalkınmalarına destek mi bekliyorsunuz?” cümlesiyle ne çok şeyi anlatmışsınız. Çok dokunaklı ve aydınlatıcı bir inceleme olmuş öğretmenim. Kaleminize, yüreğinize sağlık.

Adem

@Adem_yce ·

01 Ekim 2019 20:13

Çok teşekkür ederim Neşe Hocam değerli yorumunuz için sağ olun.

Seda

@sedadnz ·

25 Aralık 2019 12:29

Köy Enstitüleri benim için de çok hassas ve önemli bir detay. İncelemeniz şahane olmuş Hocam, üşenmeden izlenmesi gerekenlere, izninizle "Yarım Kalan Mucize" adlı filmi de eklemek isterim. Yetkin Dikinciler'in Halkkı Tonguç performansı çok iyiydi.

Adem

@Adem_yce ·

25 Aralık 2019 12:37

Teşekkür ederim :) tabii şimdi eklerim bu filmi de katkınız için tekrar teşekkürler

Aylin

@aylin_z ·

01 Ekim 2019 20:55

Ellerinize sağlık hocam, güzel ve değerli bir inceleme olmuş. Ben de şu an Fakir Baykurt'u okuyorum. Okurken sizinle aynı duyguları hissettiğimi söyleyebilirim, insan hazmetmekte zorlanıyor okuduklarını.

Adem

@Adem_yce ·

01 Ekim 2019 21:11

Teşekkür ederim Aylin Hanım. Eğitim sistemimizin çürümüşlüğü karşısında geçmiş dönemdeki dünya tarafından örnek alınan Enstitülerin basit siyasi çıkarlar uğruna yok olup gitmesi çok acı bir şey. Her okuduğum kitap Köy Enstitülerini gözümde daha da değerli hale getiriyor. Getirecek de.

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Adem