Kemal Bilbaşar daha çok Cemo ve Memo kitapları ile bilinse de benim kalemiyle tanışma kitabım Kölelik Dönemeci oldu.Yaklaşık 700 sayfalık dev bir eserle karşılaştığımı ve çok şaşırdığımı söylemeliyim.1977 yılında ilk kez Tekin Yayınevi tarafından yayımlanan kitabın ikincisi baskısı 2015 yılında Can Yayınları tarafından yapılmış.Böylesine önemli bir eser 38 yıl beklemiş ikinci baskıyı yani. 18. yüzyıl sonralarında Kırım hanlarına bağlı olarak yaşayan Abhaz ve Adıga Çerkeslerinin tüm yaşamlarının gözler önüne serildiği Kölelik Dönemeci kitabı, tarihten ne kadar kopuk olduğumu gösterdi bana.Oysa ben de Kırım kökenli Nogay Tatarlarının soyundan geliyorum.Bu konuda okumalar yapılacak. Kendi içinde ortak bir dile, siyasi birliğe sahip olmayan Çerkes boyları, geleneksel yaşam tarzlarını sürdürürken, ( Hemen hemen tek geçim kaynakları yağmacılık ve köle ticaretidir.) Kırım hanlarının eğilimine bağlı olarak Rusya ve Osmanlı arasında kalırlar.Osmanlı, Çerkesleri Müslümanlaştırmaya çalışırken, Ruslar Ruslaştırmaya çalışır.Bu etkilerin altında Çerkesler de kültürlerini kaybetmeye başlar yavaş yavaş. Çerkesler ve kölelik başlı başına incelenmesi gereken bir konu.Çerkeslerin töreleri beni çok şaşırttı.Bir yandan sana sığınan düşmanın dahi olsa sonuna kadar onu koruyacaksın, bir yandan tüm yaşamını yağma ve kölelik üzerine kuracaksın.Şılka denilen törenle Tokma ( Çerkes, Kazak ve Rus melezi bir köle soyu) üretilmesi amacıyla köle kadınların ve erkeklerin herkese açık bir şekilde çiftleştirilmesi beni derinden yaraladı. Gördüm ki kadının yine adı yok.Bey kızı da olsan üstüne her an canboyunluğu ( kuma) gelebilir, bir anda çocuklarınla beraber kendini soylu bir köle olarak esir pazarında bulabilirsin.Kitap tarihi olarak okunabileceği gibi kadının toplumdaki yeri üzerinden de okunabilir. Hocam kısacık bir dönem öyküsü yazarken dilde tutarlılığı sağlayabilmek için çok çalıştığını ve inanılmaz zorlandığını belirtmişti.Kemal Bilbaşar bu tutarlılığı 700 sayfalık bir kitapta sürdürmüş.Nasıl bir emeğin ürünü olduğunu varın siz düşünün.Kitabın sonunda kitapta geçen Çerkesçe sözcükler için kısa bir sözlük de yer alıyor.Günümüzün naylon aşklarından uzak iki de aşk öyküsü var.Satanya ile Şefsi'nin aşkı ve Sine ile Şardan'ın aşkı.Çok severek okudum Kölelik Dönemeci'ni.Tavsiye ederim.

Kölelik DönemeciKemal Bilbaşar · Can Yayınları · 201527 okunma

·

121 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Özlem Akbaş