Irmak Zileli ile tanışma kitabım olan Gölgesinde'yi okurken beynimin bir köşesinde Ingeborg Bachmann'ın o müthiş faşizm tanımlaması dönüp durdu.Ne diyordu Bachmann: “Faşizm, atılan ilk bombalarla başlamaz, her gazetede üzerine bir şeyler yazılabilecek olan terörle de başlamaz. Faşizm, insanlar arasındaki ilişkilerde başlar, iki insan arasındaki ilişkide başlar...” Kitap boyunca kitaba dahil olan her karakterde, karakterin öyküsünde bunu hissettim.Ela'dan, hafızasının dehlizlerinde kaybolmuş Nine'ye kadar. Leylâ keza...Babasıyla olan ilişkisinde de kocası ile olan ilişkisinde de ezme, yok sayma gibi psikolojik istismarlarla faşizmden payını almış gibi geldi bana. İki hatta üç bölümden oluşan kitabın ilk bölümünde Fikret karakterinin, eşi Leylâ 'nın ortadan kayboluşu ile birlikte polis sorgusu altında paramparça oluşunu görüyoruz.Kölesini kaybeden efendinin varlık nedenini kaybedişiyle efendiliğinin tuz buz oluşu diye de düşündüm. Kitabın ikinci bölümünde kendini arayan Leylâ'nın kentin sokaklarında yürüyüşü başlıyor.Karşılaştığı her karakter ve öykü Leylâ'nın kendine dönüşünü ve iktidar olgususunu perçinler nitelikte.Leylâ 'nın yürüşünü bir tren yolculuğuna da benzettim.Tren hızla giderken dışarıdaki görüntüler akar gider.Kimi daha belirgin kimi daha belirsizdir.Çağrışımlar yaratır beyninizde her şeye rağmen.Leylânın karşılaştığı karakterler de ( çoğunun öyküsünün sonunu bilmesek de) arayışında, kendi benliğine dönüşünde çağrışımlar yaratıyor.Bütüne baktığımızda tüm bu karakterlerin hikâyelerinde de iktidar olgusunun altı çiziliyor.Rastladığı kafede Sylvia Plath ve eşi Ted Hughes'in ilişkisine yapılan göndermeler de yine iktidar ilişkisini sorgular nitelikte.Bölümün ilerleyen sayfalarında Leylâ 'nın babasının gerçek yüzü ortaya çıkınca bu kez Sylvia Plath'ın babasına yazdığı şiirin dizeleri düştü aklıma. "Tanrı değil, bir gamalı haçsın Öyle karasın ki hiçbir gökyüzüne geçit vermezsin. Her kadının gönlünde bir Faşist yatar, Suratına yer tekmeyi, hayvan Senin gibi hayvan, hayvandır kalbi." Düşlerin geniş yer bulduğu kitapta yazma eyleminin sorgulanışı da hoşuma gitti. Bachmann'dan alıntıyla başlamıştım Gölgesinde kitabının bana düşündürdüklerini ifade etmeye...Daha sonra kitap hakkında kimler neler demiş bakayım dediğimde çoğu kişinin de aklına aynı alıntının geldiğini gördüm.Yine de kaldırmak istemedim kendime dürüst olma adına.️ Kimse kimsenin gölgesinde kalmasa keşke bu hayatta.

GölgesindeIrmak Zileli · Everest Yayınları · 2017104 okunma

·

73 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Özlem Akbaş