Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.37.24
Gönderi
Kişi, ancak elindekinin sahibi olmakla özgürdür
Yazar Hakkında:
Jean-Paul Charles Aymard Sartre) (21 Haziran 1905, Paris-15 Nisan 1980, Paris), ünlü Fransız yazar ve düşünür. Felsefi içerikli romanlarının yanı sıra her yönüyle kendine özgü olarak geliştirdiği Varoluşçu (Existentilialisme) felsefesiyle de yer etmiş; bunların yanında varoluşçu Marksizm şekillendirmesi ve siyasetteki etkinlikleriyle 20. yüzyıl'a damgasını vuran düşünürlerden biri olmuştur. Sartre, bir anlatıcı, denemeci, romancı, filozof ve eylemci olarak yalnızca Fransız aydınlarının temsilcisi olmakla kalmamış, özgün bir entelektüel tanımlamasının da temsilcisi olmuştur.
Kitap Hakkında:
Kitap deneme türü bir kitap olmasıyla beraber çok yabancı kelimelere değinmeden (sade bir dille) ama oldukça yoğun bir anlatımı olan bir kitaptır.128 sayfa olmasına rağmen kabuğunun dışına fazlasıyla çıkıp bir çok kitabın yoğunluğundan daha yoğun anlatım ve çok konuyu barındıran eleştiri kitabıdır. Kitap, yazar etiği üzerinde başta çok sık durmakla beraber ve yazarlığın (günümüz tabiriyle köşe yazarlarının) politikacılar,burjavazi ve halk zümreleri arasındaki davranışını kaleme almıştır. Günümüz Türkiyesi'nin siyasi davranışlarını, çıkar ilişkisine dayanan zenginlerin ve medya ekiplerinin tüm davranışlarını inanılmaz tasvir etmiş. Faşizmin politikacılar (Hitler Propagandasıyla aptallaşan Almanlar Halkı örneği) için halk üzerinde ne denli etkili bir sonuç yarattığını açıkca belirtmiştir. Toplum ahlakının değişkenlik gösterdiğini ve işçi sınıfının hiçbir zaman istenilen özgürlüğe erişemeyeceklerini belirtiyor. Özellikle Burjuvaların, Politakıcıların asla doğru olmayacaklarını ve halkı, her zaman çok az bir kesimin yöneteceğini anlatan bir siyasi ve yazınsal eleştiri kitabıdır. Bir kaç konu başlığına biraz değinmek istedim.
Sartre'a göre, her yazar sadece yazmak ve yayınlamakla, ister istemez bağımlıdır, çünkü, kendi zamanının sorunlarından kaçamaz ve her hal de yazdığı şeyin sorumluluğunu üstüne almalıdır, çömezleri düşüncelerinden, kendinin istemediği sonuçları çıkarsalar bile. Zaten yazarın görevi yüzyıllardır adamakıllı değişmiştir. Önceleri Tanrı’nın buyruğunda bir «papaz»di; sonra klasik çağda dar bir okumuşla topluluğunun üyesi oldu, bu toplulukla kendini eşit olarak karşı karşıya koydu ve onunla kibarca, zaman zaman da açıkça konuştu. Burjuva kültürü görmüş ve yaratılıştan savaşçı olan edebiyatçı, XVIII. yüzyılda altın çağını yaşadı, çünkü o zaman burjuvalığın hakları uğrunda rahat vicdanla savaşabilirdi. Ama o gün bugün denge bozuldu. Yazar, zenginlerin sırtından geçinen bir insan oldu ve bundan ötürü de utanmaya başladı. Kendine saygısını yeniden bulabilmek için sırtından geçindiği kimselerin kötü beğenilerine karşı saldırmaya başladı; hatta sanat için sanat kaçamağını buldu ve çağının dışındaki konulara kaydı, ama kendi kendini aldatamadı. Bugün, tek çıkar yolu bağımlılıktır, yani halkın davası uğrunda tehlikelere atılmak. Ama bu işi yaparken parti adamlarının durumuna düşmekten kaçınmalıdır.
Sartre, faşizmin halk için bir zehir ama politikacılar ve burjuvalar içinse bir nimet olduğunu savunuyor.
Yazara göre,halkın olağan bir savaş halinde her tür bedel verdiğini düşmanla işbirliği içinde olanların özellikle Burjuva sınıfından olduğunu savunuyor. Hitler'in dünyaya ve Fransa'ya getirdiği felaketten daha tehlikelisi yandaş ve satılmış yazarların ve burjuvaların ve de poltikacıların düşmanın kazanacağı kanısında olup iş birliği içinde hali hazırda olduklarını ve bunun için her kanal da her radyo da bu amaçla adım atmaya başladıklarını savunuyor.
Kapitalist düzen de işçilerin çoğunluğunun sefalet ve karın tokluğuna çalıştırılacaklarını ve dahası ise asla işçiye ait bir mülkiyetin olmayacağını, burjuvaların kazanmaları durumunda ancak o zaman işçilerin özgürlükleri karın tokluklarından başka bir şey olmayacağını açıkca vurgulamıştır. Sartre'ye göre özgürlük,hak-hukuk arayışının bir sefil için bir anlam ifade etmediğini hukukun sadece politikacıların ve burjuvaların amacına hizmet ettiği uydurma bir devlet delegasyonu olduğunu belirtmiştir. İşçilerin sefillikten sebep bir özgürlük sorunlarının olmadığını ve özgürlüğün hiç bir şekilde elde edilmeyeceği açıkca belirtiyor. En anlamlı tanımıyla kapital düzende birey ancak elindekinin sahibi olmakla özgürdür. İşçi ise ücretine sahip olmakla özgürdür.
Bağlılık konusuna değinen yazar: edebiyat her şey değilse, üstünde bir saat bile durulmaya değmez. Ben, bağımlılıktan bunu anlıyorum. Edebiyatı sadece sorumsuzluğa, türkülere indirirseniz, durduğu yerde kurur.Yazılı her söz, insanın ve toplumun bütün ortamlarında yankılar uyandırmazsa, hiçbir anlamı yoktur. Bir çağın edebiyatı, edebiyatın içine sindirdiği çağın kendisidir der.
Sartre, bağımlılık sanatın celladıdır der. Yani ona göre bir şeyi dinin törenleri, dinin kendisi değildir ve bunun dinle bağdaştırılmasının dini öldürür. Bir bağlılık neyi yazacağı konusunda yazara sınır koyar o zaman tarafsızlığın bir yazar için anlam kaybettiğini ve dahası ise o yazarın ölmeye başladığı zamanını ta kendisidir vurgusu yapar. 'İnsan niçin yazar?' sorusuna ise; ''yazmak bir sipariş işidir.'' der.
Deneme de Ele Alınan Konular:
-Yazarın Sorumluluğu
-Savaşın Sonu
-Sessiz Cumhuriyet
-Kültürlü İnsan
-Somut Düşünce ve Açlık
-Özgürlük Sorunu
-Les Temps Modernes Dergisinin Tanıtma Yazısı
-Düşmanla Kimler İşbirliği Yapar?
-Yaşayan Gide
-Bağlılık sanatı Öldürür mü?
-Yazmak Bir Sipariş İşidir
-Baş Sorun: İnsan
-Bağımlılık
-Edebiyat ve Aldatmaca
-Yazar ve Ün
-Eleştiri Banyosu
-Yazmak ve Yine Yazmak
-Yazmak bir Ayıklamadır
··
180 görüntüleme
Bu yorum görüntülenemiyor
Kaliteli okurların incelemeleri de böyle kitaba merak uyandıran, sorgulatan ve özenli olmalı.
Sartrenin anlatımının yanında onu böylesine itinayla incelemek👏
Bilgi akıtan ve bir çok kişinin (benim de) listesine aldığı bi inceme, kaleminize sağlık...
Aygül hanm güzel yorumunuz için çok teşekkür ederim. Şeref verdiniz🙏
Çok güzel inceleme. Renk kattınız.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.