Zaman, zor bir kavram. Anlamak anlamdırmak ve en çok da açıklamak zor. Bilim insanları evrenin büyük patlama ile birlikte genişlediği için zamanı bu şekilde düz bir çizgi gibi algılıyoruz diyor. Oysa gezegen ve yıldızların hareketine bakarsak hepsi bir çember veya elipsoid bir yörüngede dönüp duruyor. Her şey hareket halinde olsa da bu hareket genel anlamda bir ‘döngüsel’ hareket. Her şey tekrar ediyor aslında. Aylar günler yıllar gibi kavramlar şu an sadece bizim uydurduğumuz ve zamanı kavramayı kolaylaştırmak için kabul ettiğimiz kavramlar. Pek çok teori var ama ben iki teoriyi çok seviyorum. Bir uzay zamanı maddeler kütleleri oranında büker. İkinci ve belki en hoşuma gideni maddesel görünen dünyanın titreştiği ve bizim algıladığımız gerçekliğin bu titreşimlerden biri olduğu. Bilinen adıyla çoklu evren teoremi. Bu iki ayrı teorem biri zamanı ve mekanı anlamak adı biri de bir sürü doğa üstü olayı anlatmak adına hoş. Belki de gerçek bu değil belki de tamamen farklı bir mekanizma var işleyen. Ne diyeyim şu an insan aklının bulduğu iyi iki çözümleme. Zaman ve mekanın algısı herkes için farklı bir öneme haiz. Bu bazen hızlı geçmesini istediğimiz bir zaman bazen de bulunmayı hiç istemediğimiz bir mekan olabiliyor. Algımızın ise göreceli olduğu herkesin malumu. Yolculuk ve yol kavramı da zaman ve mekandan ayrı düşünülemez. Bu kavram çorbası içinde belki de en sevdiğim yolun güzel olduğu yolculuğun güzel olduğu. Başı ve sonu değil. Yavaş yürünen bir yol. Yürünen dedim çünkü hız bir sorun günümüzde. Hızlı gidince de bir şey değişmiyor aslında zamanda ve mekandan tasarruf söz konusu değil bence. Tasarruf ettiğinizi düşündüğünüz zamanda ne yapıyorsunuz ki? Ya da ne yapıyoruz ki? Rutin dışına çıkma rutini yaşadığımız. Oysa yolculuk keyifli ve tat alınacak yegane şey de bu. Ve elbette herkesin dilinden düşürmediği kavram ‘şimdi’ yani şu ‘an’. Bu kavram da o kadar zor ki bir sürü felsefeci sosyolog psikiyatrist bunu açıklamaya girişmiş ve fakat tam olarak çözemediğimiz şey. Tıpkı zamanın geneli gibi. Bir ‘şimdi’nin romanını okudum. Engin hoca bir şimdi romanı yazmış. Gelecek ve geçmişden kopan bir şimdinin romanı. Pek çok şimdiyi bir şimdide yazmış demeliyim aslında. Zaman ve mekanın birbirine karıştığı bir gerçek üstü an içinde oturtmuş karakterlerini. Gelecek ve geçmiş bir araya gelmiş. Yaşayan yaşamış olan ve yaşayacak olan tüm karakterlerden bir kaçını alıp şimdiye sığdırmış. İsimler ise önemsiz bir ayrıntı olmuş yaşayan şu an içinde. Herbiri kendini bir trende bulan bir güruh. Bunların istekleri ortak aslında yaşadıkları gerçeklikten kaçma istekleri. Yorulmuş bezgin anlaşılmamış ve örselenmiş karakterler. Zengin fakir ayrımının ortadan kalktığı sosyal statünün bir işe yaramadığı bir yolculuğu seçmiş tren yolculuğu. Nasıl ki hayatınızda olan her şeyi kontrol edemezseniz yolculuk sırasında yanımızdaki kişi veya kişileri de seçemeyiz. Hele bu bir tren yolculuğu olursa. Diyeceksiniz trende mevki vardır. Birinci sınıf ikinci sınıf vesaire. Ama bu seçiminize bağlı olmayabilir. Yani birinci sınıf dolu ve siz gitmek zorunda iseniz; mevkiye bakmazsınız bakamazsınız. Bir sürü zaman diliminde yaşamış kendince bir sürü sorunu olan karakteri bir araya getirip; tıpkı evrensel döngüsel hareket halinde olan bir trenin içine koyarsanız ne olur? İşte yazar bu soruya bir cevap aramış kimin hangi cümle ve davranışları onları o yolculuğa çıkma şartları birbirlerini nasıl etkiler diye sormuş üstat. Trene kendi iradesi ile binen insanların bile kaçma isteklerini çelişkilerini ve açmazlarını yazmış. Birbirine değen titreşen bir şimdi içinde. Roman gerçek üstü ve fakat gerçekçi bir dille yazılmış. Cümleler derin ve uzun değil elbette konuşma diliyle ve kısa cümlelerle yazılmış. Ruh halleri ile birlikte değişen zaman ve mekan kurgusu içinde. Gerçek üstü bir gerçek roman okudum, küçük büyük sevimli sevimsiz ünlü sıradan katakterler arasında. Keyifli okumalar!

TrenEngin Geçtan · Metis Yayınları · 2018140 okunma

·

73 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.