Marksist felsefenin başyapıtı olan Kapital'in ikinci cildi; "Sermayenin Başkalaşımları ve Bunların Devreleri", "Sermaye Devri" ve "Toplumsal Toplam Sermayenin Yeniden Üretimi ve Dolaşımı" başlıklı üç ana bölümden oluşuyor. Birinci kitaba göre okuması daha zor, daha karışık ve biraz da ağır duruyor. Emek, para, sermaye döngüsünün oluşumu ve birbirleriyle olan ilişkisinin ele alındığı ikinci cilt, sermayenin dönüşüm süreci üzerinde yoğunlaşmakta. Kitabın tamamını görmeye Marx'ın ömrü vefa etmemişti ne yazık ki ve bu doğrultuda ikinci ve üçüncü ciltler, yazarın ölümünden sonra el yazıları derlenip düzenlenerek en yakın arkadaşı Engels tarafından oluşturuldu. Belki de bu sebeple ilk kitaptaki okuma rahatlığını sonraki derlemelerde göremiyoruz. Ekonomik bunalım ve krizlerde sermaye sahibi tüccar ve kapitalistlerin büyük rolü, sabit ve dolaşır sermayenin birbirinden ayrılması, bilhassa Adam Smith, Quesney ve Ricardo üzerine eleştirilerle yoğunlaşan kitapta, özellikle Marx'ın Smith'e yönelttiği "Adam Smith, perakendecinin dükkânındaki metaları örnek alacağına, sanayici kapitalistlerin depolarını dolduran meta yığınlarını örnek almalıydı" şeklindeki sözleri dikkati çekiyor. Bireysel kapitalist ve birleşik kapitalist (anonim şirket) gibi kavramların yanı sıra, çalışma dönemi, üretim zamanı ve dolaşım zamanı üzerine yazılanlar kitabın en can alıcı ve rahat okunabilir bölümleri diyebiliriz. Matematik ile felsefenin neden birbirinden ayrılamadığını tüm çıplaklığıyla gözler önüne seriyor eser. Ve ister istemez Platon'un Akademi'sinin girişinde bulunan meşhur "Matematik bilmeyen giremez" yazısının anlamını daha güzel idrak edebiliyoruz. Zaten kitabımız paranın, sermayenin bir eleştirisi olduğu için direkt olarak matematikle iç içe ve böyle de olması gerekli diye düşünüyorum. Bir elektrik devresinden geçen akımın yolunu tamamlamasını anlatır gibi anlatıyor yazar sermaye-para-meta devresini. Yer yer formüllerin karışıklığı içinde boğulur gibi olsak da devresel süreci anlayabilmek için bu zorlu yolda yürümek keyif de veriyor okura. Kitapta basım ve imlâ hatalarının neredeyse yok denecek kadar az olması, ayrıca dikkat çeken önemli ve güzel bir husus. Büyük bir emek ve çaba neticesinde yazılan bu eseri okumak da sabır ve çaba gerektiriyor. Sömürü ve emek yağmacılığının olmadığı bir dünya umudunu diri tutabilmek adına okunması gerekli bir başyapıt Kapital...

Kapital 2. CiltKarl Marx · Yordam Kitap · 2012250 okunma

·

101 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Özgür Köktürk