Döşeğimde okurken..Döşeğimde Ölürken. Ne çarpıcı bir kitap ismi ama! Aslında bu kitabı, isminden çok etkilendiğim için edindim. Yani herhangi bir ön araştırma yapmadan, yalnızca İletişim'in bastığını bilerek. Yazar hakkında da pek bir şey bilmiyordum. Murat Belge, kitabın çevirmeni, önsözünde yazarı anlatıyor, böylelikle bir ön tanışmam oldu yazarla. Şunu da belirteyim, kitap hakkında bolca spoiler veriyor, spoiler kaygınız varsa en sonda okumanızı öneririm önsözü. Bu arada önsöz aslında "ön söz" olarak yazılıyormuş. Tdk amcamız öyle uygun görüyormuş. Bu çok gerekli bilginin ardından kitaba geçeyim.
"Bilinç akışı" tekniğini duymuşsunuzdur, bu tekniği ilk kez Amerika'ya getiren William Faulkner abimizmiş. Döşeğimde Ölürken'de de bu tekniği harika bir şekilde kullanmış. Bir de "çoğul anlatı" diye bir teknik kullanıyor. Peki nedir bu teknik derseniz, kitap üzerinden anlatmak işime gelir.. Yazarımız 15 farklı karakterin bilincini konuşturuyor, bazı karakterlere daha çok bölüm ayrılırken bazılarına daha az bölüm kalmış. Olayların akışını onların bilincinden okuyoruz, bir anı birden fazla karakterin bakışından okuduğumuz da oluyor. Ve sıkı durun, karakterlerden birisi çocuk. Bir çocuk bilincini bu kadar gerçekçi vermek, yazara olan saygımı katladı da katladı.
Bazı karakterlerinin bilinci oldukça şiirsel akıyor, bazen de hiç beklemediğiniz karakterlerin bilincinden oldukça enteresan çıkarımlar görebiliyoruz kitapta. Karakterler arasındaki kişilik ve bilinç farkını net bir şekilde deneyimleyebilir ve bunun zevkine varabilirsiniz. En azından bende öyle oldu.
"30'lu yılların Amerikan köylüsünün bilincinin akışını ne yapayım ben be kardeşim!" diyorsanız, "Öyle durağan şeyleri sevmem ben, aksiyon yoksa ben de yokum!" diyorsanız, "Şiirsel bir şeyler okumak istesem gider yerli ve milli yazarlarımızın şiirlerini okurum, ne yapayım elin Amerikalısının şiirsel romanını.." diyorsanız, kitabı size önermeye dilim varmaz. Ama bunları deseniz bile, kitabı sevme ihtimalinizin olduğunu düşünmeden edemiyorum çünkü 30'lu yılların Amerikalı köylüleri çevremizden ve sosyal medyadan aşina olduğumuz tiplere, iyisiyle kötüsüyle çok benziyorlar be kardeşim.
Bilinçlerin aktığı, düşüncelerin birbirlerine dokunduğu ve teğet geçtiği, akıllardan geçip de söylenmeyen onlarca şeye değinildiği; annenin vasiyeti üzerine kilometrelerce uzaktaki Jefferson'a gidip, onu, onun doğduğu topraklara gömmek için yollarda türlü sıkıntılarla, türlü salaklıklarla uğraşılan, cebelleşilen, çetin bir fiziksel ve bilinç yolculuğun kitabıdır Döşeğimde Ölürken.
