Mehmet Ali Büyükkara hocanın bu kıymetli eserini okuyunca, belirtmem gerekir ki daha önce, özellikle de öğrencilik yıllarında okumadığım için acı bir burukluk ve pişmanlık yaşadım. Geçmişten bize miras kalan acıları, tecrübeleri, yargıları, ötekileştimeleri, çözüm yöntemlerini, teori ve pratikleri farklı yönleriyle önümüze koyan bu kitap, karşılaşılan sorun ve çıkmazlara gönelik günümüzün İslami hassasiyeti olan bireylerine bilhassa gençlerine önemli ipuçlarla geniş bir anlam dünyası kazandırmaktadır.
Eserimiz, 17- 19. yy. dan itibaren İslam dünyasını sömürge coğrafyası haline dönüştüren Batı'nın enperyal işgalleriyle gün yüzüne daha belirgin olarak çıkan, İslam toplumunun düşünsel, pratik ve teknik alanlarda donuklaşan gerçeğini çözme arayışlarıyla ortaya çıkan mücadeleleri yerel ve küresel bir çapta konu edinmektedir. Eser, bu çerçevede İslam dünyası için önemli bir yeri olan 'Islah' hareketlerine ve bu hareketlerin doğuş ve hazırlayıcı nedenlerine farklı açılardan değinmektedir. Özellikle bu anlayışın ilk temsilcileri olan ilk İslamcıları: Cemalettin Afkani, Muhammed Abduh, Mustafa Sabri Efendi gibi öncü şahsiyetlerin hayatlarıyla beraber benimsedikleri mücadele anlayışlarına yer vermekte ve onları birbirinden farklı olan fikir ve pratiksel yönlerini de vurgulamaktadır.
Bunlarla beraber kadim bir geçmişin mirası olarak gelişen geleneğin (gelenekçiliğin) farklı ton ve renklerini hakkında okuyucuya geniş bilgiler verere bu bağlam içerisinde geleneği selefi, medrese ve tarikat gelenekçiliğini daha açık bir kıvamda ifade etmeye çalışmakta ve bunların beslenme kaynaklarına, belirgin olarak üzerine inşa edildiği sistemlere, anlayışlara ışık tutmaktadır.
Yazar, Günümüzde karmaşık ve ürkütücü boyutlara ulaşan taliban, el-kaide, işid ve bokoharam gibi örgütlenmelerin doğumlarına ve motivasyon kaynaklarına dair önemli beyanlar sunmaktadır.
İslam toplumunun siyasi arenada girdiği mücadelede öne çıkan Hasan el Bennanın kurduğu İhvan-ı Nüslimin, Mevdudi öncülüğünde birleşen Cemati İslam cemaatlerinin geçmişte oynadıkları önemli rolleri, günümüze braktığı fikirsel ve tecrübi mirası, özellikle de halen günümüze tesir eden etkilerine dair geniş izahatlar sunmaya çalışmaktadır. Bu cemaatlerle birlikte Tebliğ cemaati, Nedvetül ulema, Hizbu't tahrir ve Hizbullah gibi oluşumların doğuşlarına, eylemlerine bıraktıkları etkileri farklı perspektifte irdelemektedir.
İslam eğitim kurumları üzerinde derin tesirler bırakan Diyobendiyye medreselerine, ülkemizde etkisi halen güçlü olan Nakşibendi tarikatlerine, bu anlayışın medrese sistemine ve bunların çeşitlenen günümüz kollarına, temsilcilerine ayrıca yer vermektedir.
Modernizm düşüncesini, onun vadettiklerini, eleştirilerini özellkle Fazlur Rahman gibi öncülerine de ayrı bir bölüm verilerek açıklanmaktadır.
Bütün bunlarla birlikte ülkemizde Osmanlıdan 1950 yıllara kadar Müslüman Türkiye insanının içinde bulunduğu sürece değinilmekte ve daha sonra hız kazan İslami mücadeleye, onun sosyo kültürel arka planına ve oluşum evresine ışık turmaktadır. Ülkemizin darbaler atmosferinde gelişen İslami hareketlerin, bu süreç içerisinde İdeolojik ve eylemsel dönüşümleri ve yapılanmaları, günümüzün karmaşasına aydınlatacak poztif bir anlam düsturunda ifade edilmektedir.
Milli görüş, İbda, Nurculuk, Süleymancılık, Mealci gruplar, ışık hateketi, Akıncılar, Mttb grubu vb bir çok yapılanmanın doğuşları, projeleri, anlayış ve davranış refleklerine mutedil bir tarzda yaklaşılmaktadır...
Kaynak bir kitap olarak okunmaya değer bir eser. Esenlikle, iyi okumalar dileğiyle ...
