Beowulf, İngiliz edebiyatındaki ilk destandır. İlk olması hasebiyle de önemi çoktur. Mesela İlk Dönem İngilizce'nin kaydını mükemmel şekilde tutuyor. Destan olduğunu söylemiştim ya, bana kalırsa eser destan türünün ne olduğunu, bir destanın nasıl şekillenmesi gerektiğini çok iyi yansıtmış. Şimdiye kadar yüzlerce çevirisi yapılmış ve yüzyıllardır edebiyat araştırmacılarının ilgi odağında olan bir eser. Kitap bir prologla açılıyor. Shield Sheafson’un önderliğinde Danların tarih sahnesine çıkışı anlatılmış burada. Neredeyse bütün destanlardaki gibi epik bir tarih anlayışı, olağanüstü güçlü önder, düşmanların hepsini yenen millet falan filan. Birinci bölümde Hrothgar’ın önderliğindeki Danları Heorot’ta görüyoruz. Başlarına belalı bir canavar olan Grendel dadanır. Bunu duyan Beowulf, Got topraklarından can yoldaşlarıyla çıkar gelir ve Grendel’i öldürür. Hrothgar tarafından hediyelere boğulur. Ama sevinçleri fazla uzun sürmez. Bu sefer de Grendel’in annesi öç almaya gelmiştir. Hrothgar’ın en sadık adamını öldürür. Ama Beowulf onu da öldürür. İkinci bölümde ise aradan elli yıl geçmiş, Beowulf Got kralı olmuştur. Buradaki temel olay ise sahibinden kaçan bir kölenin kadim bir ejderhanın inine girmesiyle başlar. Ejderha köle yüzünden uyanır ve krallıktaki herkese illallah ettirir. En sonunda Beowulf adamlarını toplayarak ejderhayı öldürmeye gider ama adamlarına savaşmamalarını emreder. Ejderhayla teke tek dövüşür ve ikisi de dövüşün sonucunda ölür. Beowulf için cenaze töreni düzenlenir ve kitap biter. Kitap gerçekten olağanüstü bir şiirselliğe sahip. Her sayfası buram buram destan kokuyor: Kahramanımız Beowulf epik bir yolculuğa çıkar, yurduna başarıyla döner, tüm övgüleri toplar, ünlenir ve hayatının en üst noktasında vatanı veya halkı uğruna ölür. Ayrıca Beowulf’ta tam bir kahraman arketipi var. Gerek kibirli oluşu, gerek cesur ve güçsüz halkı için her şeyi yapmaya hazır oluşu, dürüstlüğü… Her şeyiyle tam bir kahraman. Bana onu dinlerken hep Akhilleus’u hatırlattı. Aralarında kan davaları eksik olmayan Gotlar ve Danları kahramanlığıyla falan barıştırması, olağanüstü bir güce sahip olması… Tabii burada küçük mitolojik esintiler de var. Biraz da o dönemdeki toplumdan bahsedeyim. Paganist bir inançları var ama tek tanrıya tapıyor gibiler. Yazar araya sık sık girip Tanrı, Tanrı diye tutturuyor. Bence eserin tek kötü yanı buydu. Neyse, Danlar ve Gotlar arasında en önemli erdemler şan, şeref ve savaş tutkusu. Bunlar olmadan toplumlarının tutunamayacağını düşünüyorlar. Yüzyıllardır bu bölgede diğer halklarla veya kendi aralarında süren kan davaları da bunu açık şekilde gösteriyor zaten. Mülkiyet anlayışları da gayet hoşuma gitti. Mal, mülk gibi şeyleri dostlarına hediye etmek için ediniyorlar. Yani onlar için zenginlik mülkten ziyade dostluk, sevgi. Değineceğim son konu da kaderin eserdeki yansımaları. Beowulf’ta baştan sona kadar bizle konuşan bir kader var. Eserin daha başlarında sanki Beowulf’un akıbetini biliyor gibiyiz. Öyle ki Beowulf bile bunun farkında. Dil açısından oldukça kasvetli olan bu dizeler genellikle karakterler kutlama yaparken, sevinçliyken, umutluyken karşımıza çıkıyor. Bu da gayet ilginç aslında. Bu satırların çoğu Beowulf’la ilgili ama ben Beowulf’un kişiliğinde böyle bir kasvet olduğunu düşünmüyorum. Sonuç olarak eser Orta Çağ’dan bugüne kalabilmiş en değerli eserlerden. İngiliz edebiyatının oluşumundaki katkısı çok büyük. Bu gibi sebeplerden dolayı ben Beowulf’un edebiyata ilgi duyan herkes tarafından okunması gerektiğini düşünüyorum.

BeowulfAnonim · Yapı Kredi Yayınları · 2017638 okunma

·

229 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.