"fakrim fahrımdır" × "az kaldı fakirlik küfre bedel oluyordu."
- sessizliksizlik bence büyük işkencedir.
Hele de: hesaplaşma süreçlerinde : ihanetlerle.
Öyleyse yaşamı ben kendi ellerimle çizmedimse, bu denli hesaplaşma niye?.. Bunda tek suçlu ben miyim?..
Hesaplaşma günü geldi. Şimdiye kadar yalnız din kitaplarında yargılandınız. Biz fakirler, zavallılar, yarım yamalaklar, bu kitapları okuyup teselli olurken içinizden güldünüz. Ve çıkarınıza baktınız.
Bir keresinde ona nereye baktığını sormuş, o da öteki kimliğiyle, “Hesaplaşma gününde olan ölüyüm ben,” diye yanıtlamıştı.
Bu ülkede eksikliğini duyduğum 'insanın kendisiyle hesaplaşma meselesi'ni bizzat kendime uygulayarak bu meselenin ilk kurbanlanndan oldum. (...) Ortada bir Hikmet olsaydı belki bu hesaplaşmayı yürütebilirdim. Fakat soranm size doktor: Hikmetlerden hangi biriyle hesaplaşacaktım?" (T0.334-335)
Sayfa 341Kitabı okudu
İşlerini her zaman belli bir düzen içinde yapmak üzere duruma göre daha sık, daha seyrek, yılda beş kez kadar yalnız kalır ve bütün işlerine açıklık getirirdi. Buna hesaplaşma ya da faire la lessive (temizlik yapmak) derdi.
Sayfa 397
Ve biz onlara diyeceğiz ki:
Hesaplaşma günü geldi. Şimdiye kadar yalnız din kitaplarında yargılandınız. Biz fakirler, zavallılar, yarım yamalaklar, bu kitapları okuyup teselli olurken içinizden güldünüz. Ve çıkarınıza baktınız. Hatta gene sizlerden, sizin gibilerden, büyük düşünürler çıktı ve bu kitapların bizleri uyuşturmak için yazıldıklarını ileri sürdüler. Biz zavallılar, ya bu düşüncelerden habersiz kaldık, ya da bunları yazanları bizden sanarak alkışladık. Yani uyuttular alkışladık, uyandırıldık alkışladık. Her ne kadar bugün siz suçlu, biz yargıç sandalyesinde oturuyorsak da gene acınacak durumda olan bizleriz. Esasında, sizleri yargılamaya hiç niyetimiz yoktu; Sizin dünyanızda, o dünyayı bizlerin sanıp yaşarken, hepinize hayrandık. Sizler olmadan yaşayabileceğimizi bilmiyorduk. Ayrıca, dünyada gereğinden çok acıma olduğuna ve bizim gibilerin ortadan kaldırılmamasının sizlerin insancıl duygularına bağlandığına inanmıştık. Bu çok masraflı dünyada bir de bizlere bakmanız katlanılması zor bir fedakârlıktı. Arada bir bize benzeyen biri çıkıyor ve artık yeter diyordu. Onunla birlikte bağırıyorduk: artık yeter! Bizler kazanıyorduk, bazen kaybediyorduk ve sonunda her zaman kaybediyorduk.
Anne bir gün ölür, geride kalan çocuksa her gün
Anne bir gün ölür: Annenin sürdürdüğü hayat, annenin anıları, annenin temsil ettikleri, annenin kimseye açmadığı sırları, annenin sessiz kaldığı için bilinmeyen düşünceleri/duyguları, annenin varoluş nedeni, annenin yok oluş nedeni ağır bir matemin işaretleridir. O ölüm gününe kadar merak edilmeyen, dikkatten kaçan ne varsa sırtınıza yük olarak biner. Annenin ölümünden suçluluk duyma, ölümle hesaplaşma saati gelmiştir. Onu sonsuzluğa gönderirken gömüldüğünüz hüzün, akıttığınız gözyaşı kendinize duyduğunuz hüzünden ve kendiniz için ağlamaktan başka bir şey değildir.
Sayfa 183Kitabı okudu
Gel de anlat
"İslami anlamda, temelde, tarihsel bir çözümleme, hesaplaşma, yüzleşme yapmadan, putkıncı bir dil, düşünce, kültür oluşturmadan, toplumlarımızda hiçbir şeyin değişmeyeceğini bilmemiz gerekir."
Sayfa 15
