Boğaziçi, dünya coğrafyasının en güzel kesitlerinden biri. Doğanın, tarihin ve şimdiki zamanın benzersiz bir alaşımı.
Üzerine çok şey yazıldı iki bin yıldır, ama Salâh BİRSEL’in “Boğaziçi Şıngır Mıngır”ı başka. Gün her saatinde nasıl renk değiştiriyorsa, BİRSEL’in üslûbu da öyle.
Enis BATUR
SALÂH BİRSEL (1919), ilk şiiri 1937’de Gündüz dergisinde çıktı. Günlüklerini 1960’de Beş Sanat dergisinde yayımlamaya başladı. Türk şiirinde özgün bir yer edinen BİRSEL, daha çok aklın ve zekanın egemenliğini ön planda tutan, şairanelikten uzak, yergici şiirlere ağırlık verdi. Asıl ününü 1970’ten sonra yayımladığı 1001 Gece Denemeleri ve Salâh Bey Tarihi olarak adlandırdığı dizi kitapları ve günlükleriyle elde etti.
Salâh Bey Tarihi: Kahveler Kitabı, Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu, Boğaziçi Şıngır Mıngır, Sergüzeşt-i Nono Bey ve Elmas Boğaziçi ile İstanbul-Paris’ten oluşmaktadır.
Şair ve deneme yazarı Salâh BİRSEL 1999’da vefat etmiştir.
Şıngıl, çıngıl dillerimiz. Şimdi başlar zillerimiz.
Bu kitap Boğaziçi’nin insan haritasını verir.
Ona Boğaziçi’nin Gizli Tarihi desek de olur.
Padişahlar, sultanlar, şehzadeler, sadrazamlar, damad-ı şehriyariler, vezirler, ferikler, ferik elmaları sıra sıra dizilip Boğaz’ı seyreder.
Onlar seyreder, halk da onların seyrini seyreder.
Boğaz’da yaşamak için yalısı olmak gerekir. Yalı için de padişah bendeliğine yatmak gerekir. Nice bende ve yararlı olamamış kişiler Boğaz’ı ancak vıdıvıdılardan tanır.
Değerlendirmemi seri sonunda yapacağım.
