Ebu Müslim
İrene MelikoffSözler ve Alıntılar
Ebu Müslim’in efsaneleri, Sultan Gazneli Mahmud’un yakınındaki bir hikâye anlatıcısı olan Tuslu Ebu Tahir’in eserinde billurlaşmıştır. Yorgunluk nedir bilmeyen epik hikâyelerin anlatıcısı Tuslu Ebu Tahir, hikâyeleri ile Türkler arasında çok meşhurdur. Ebu Müslim romanını diğerlerinden ayıran unsur, tarihî etkisi ve esinidir, bunun dışında Ebu Tahir’in alışılmış repertuvarının tüm unsurlarını bu romanda da bulmak mümkündür.
Sayfa 20 - Elips KitaplarıKitabı okudu
Epik romanlar, epik kahramanının kendileri için mütevazı, herkesin ulaşabileceği “ideal yiğitlik timsalini” simgelediği, halkın okuma yazması olmayan sınıfları arasında fütüvvetin yayılmasının temel unsuru olmuşlardır. Loncaları, özellikle gösterişsiz, basit olarak nitelendirilen işleri yapan dolayısıyla elit sınıfların sosyal muhalefetleri altında ezilen insanları bir araya getiren çırak-kalfa-usta ve yoldaş grupları arasında epik kahraman, tiranlara karşı olan mücadelesinde dinin göz bebeğine, halkın savunucusuna dönüşmekteydi. Dolayısıyla kendisine yakıştırılan halkın göz bebeği ve dinin savunucusu sıfatları ile Ebu Müslim, loncalar arasında “yiğitlik timsalinin” tam anlamıyla bir somut örneğini temsil ediyordu.
Sayfa 19 - Elips KitaplarıKitabı okudu
Dünyanın ilk egemeni Adem’in oğlu Elsem idi; dünyadaki tüm egemenlerin atasıdır; ayrıca Keyümers ismi ile de adlandırılmaktadır. Onun dört oğlu olur, bunların ilk üçü Arabistan’ın, İran’ın ve Kayşar’ın hüküm sürdüğü Rum Hükümdarlığının egemenlerinin ataları idiler, en küçük olan ise Türk Zohhak’tır ve tüm hakanların atasıdır. Bu da bize Türklerin kendi folklorlarına İran epik unsurlarını benimsemelerinin, belki de Karahanlı Dönemine kadar uzandığını düşündürmektedir.
Sayfa 37 - Elips KitaplarıKitabı okudu
Müthiş bir fantastik yaratım!
Eski Türklerin üç bölümlü evrenlerinde, rahip-büyücü ya dünyanın merkezinde bulunan -ki bu dağ İranlılar ve Türk-İran epik edebiyatı için Elburz Dağı’dır- Kozmik Dağ’a tırmanarak göğe ulaşacak ya da Kozmik Dağı’nın altında bulunan “dünyanın deliğinden” cehenneme inecektir. Rahip-büyücünün yaşadıkları, tıpkı epik hikâyelerin ve Türk destanlarının kahramanının, âdemoğlu için ulaşılamaz yüksekliklere uçtuğu ya da bir kuyudan yılanlar ve ejderhalarla dolu yer altı dünyasına inmesi gibidir. Yaptığı yolculuklarda yardımcı olmaları için kam-ozan içi saman doldurulmuş bir yaban kazının üzerine binmekte, hayvanın sesini taklit ederek hayalî olarak uçmakta veya bir atı kurban ettikten sonra onun ruhuna binerek göklere uçmaktadır. Aynı şekilde, epik kahraman Simurg veya Kuknos ile uçmakta ve yolculuğunu sona erdirmek için Semender'i kurban etmek zorundadır ki bu Türklerde “kanatlı at” olarak simgelenmektedir.
Sayfa 36 - Elips KitaplarıKitabı okudu