Hayvan Mitosları
Deniz GezginSözler ve Alıntılar
Her yeni doğan güneşle aydınlanmaya...
"Her yeni gün doğan güneşin gün sonunda batışı ölümdür ancak bu bitmeyen bir döngüdür yerin altına giren güneş doğuya doğru çıktığı yolculukta değişir, dönüşür, yenilenir ve yeni bir günle yeniden doğar. İşte bu mısırlıların yeniden doğum inançlarının dayanağıdır."
"Çingene halk inanışlarında yer alan tufan efsanesine göre yeryüzündeki insanlar ölüm hastalık ve acı nedir bilmezken bir gün yaşlı bir adam, bir çiftin evine konuk olur. Geceyi burada geçirdikten sonra sabah evden ayrılmadan evvel evin erkeğine bir balık bırakır ve dokuz gün sonra döneceğini, bu zamana dek balığı saklamasını tembihler. Ancak kocasına verilen bu öğütten habersiz olan kansı balığı kızartır. Bunun üzerine kadını yıldırım çarpar ve yeryüzünde ilk kez bir insan ölmüş olur. Bu olayı takiben hiç durmadan yağmur yağar. Dokuz günün sonunda dönen yaşlı adam, ölen kadının kocasına yeniden evlenmesini, bir gemi yapmasını ve karısı ile beraber yeryüzünde bulunan tüm hayvanlardan bir çifti ve bitki tohumlarını yanına almasını öğütler. Bu öğüdü yerine getiren genç adam yola çıktığında yeryüzünde bir yıl boyunca tufan olur. Bir yılın sonunda geri dönerler böylece yeni insan soyu, hayvanlar ve bitkiler ürer. Ancak hiçbir şey eskisi gibi değildir;insanlar artık ölümsüzlüklerini kaybetmişlerdir. (Bergen 2000)."
Müslümanlar arasında çoğunlukla yuvasını cami minarelerinin üstüne kuran leylek mübarek bir hayvan olarak görülür.Leyleğinbembeyaz tüyleri ve sık sık yolculuğa çıkışı, Mekke'ye hacca giden beyaz hacı kıyafetleri içindeki Müslümanlara benzetilir.Ayrıca leyleğin çıkardığı " lak lak" şeklindeki sesler Arapça " el- Mülk lak, el-izz lak, el-hamd lak" gibi yorumlanmıştır.Bu "mülk senindir, izzet senindir, hamd senindir" anlamını taşır( Schimmel 2004).
Sayfa 151 - Sel
KAZ
Türkler için kaz oldukça önemli bir hayvandı. Kaz Dağı ve Kaz Suyu gibi bilinen adlar da bunu doğrulamaktadır. Uygurlarda kaz ev hayvanı olarak görülürdü. Yakutlar da ise kutsal sayılan bir hayvandı ve onun soyundan gelenlerin eti yenmezdi.
Sel YayıncılıkKitabı okudu
“Kuşlar bir gün kendilerine bir kral seçmek isterler ve buna en uygun kuşun Kafdağı’nda oturan Simurg (Anka Kuşu) olduğuna karar verirler. Ona secde etmek için Kafdağı’na doğru yol alan milyarlarca kuş bu uzun yolda çok yorgun düşer, bir bir eksilmeye başlarlar. Aşmaları gereken yedi zorlu alana geldiklerinde çoktan yarısı ölmüştür. Yolun sonuna gelmek üzerelerken sadece otuz kuş kalmışlardır. Dünyada kalan bu son otuz kuş yorgunluktan bitap düşmüş bir haldeyken nihayet Kafdağı’na varırlar. Ancak buraya vardıklarında anlarlar ki buldukları Simurg kendilerinden başka bir şey değildir. Anka’nın bir diğer ismi olarak bilinen Simurg’un Farsça’daki kelime anlamı “otuz kuş” demektir. Anka’nın bilinen diğer isimleri; Devlet kuşu, Tuğrul, Hüma, Anka-yi Mugrip, Sirenk, Zümrüt ve Zümrüdüanka’dır.”
Hayvan Mitosları - Deniz Gezgin
Bugün Güneydoğu Anadolu'da evlerin damlarındaki taht adı verilen ranzaların hemen hepsinin rengi çivit mavisidir. Bölge insanının geçmişten getirdiği inanışa göre Akrebin mavi rengi ateş gibi gördüğü bu sebeple mavi olan yerlere yaklaşmadığı söylenmektedir. Aynı şekilde Akdeniz ve Ege bölgesindeki eski Rum evlerinin pencere ve kapılarının çivit mavisine boyandığı görülmektedir. Yine bu geleneğin de zehirli böceklerden (başta akrep olmak üzere) korunmak üzere uygulandığı bilinmektedir. Aslında işin kerameti mavide değil bu rengi veren çivitdedir. Çivitin içeriğindeki maddeler zararlıları doğal yoldan kaçırmaktadır.
Sayfa 17 - Sel yay., 4. Baskı, Mart 2019, "Akrep"Kitabı okudu
Zerdüştliğin kutsal kitabı Avesta'da ölülerin gömülmesi yasaklanmıştır. Zerdüştler toprağın kirleneceğine inandıkları için ölülerini gömmeyip akbabaların yemesi için onları adına Dakhma denilen sessizlik kulelerine bırakırlardı. Kulelere bırakılan ölülerin başına üşüşen akbabalar kısa sürede ölüyü tüm "kirlerinden" arındırırdı (Challaye 1998).
Sayfa 13 - Sel yay., 4. Baskı, Mart 2019, "Akbaba"Kitabı okudu