Sosyoloji
Halil İbrahim BaharSözler ve Alıntılar
Herbert Spencer aile, politika, din, toplumsal denetim, sanayi, çalışma hayatı, birlikler, cemaatler, işbölümü, sosyal farklılaşma, toplumsal tabakalaşma ve bilgi sosyolojisi konularını sosyolojinin çalışma konularına dâhil etmiştir.
Comte, bilimsel düşüncenin evrimi, sosyal statik, sosyal dinamik kavramlarıyla bilimsel bilgilerin evrimine ve toplumsal yapının dinamik ve statik yönlerinin incelenmesine katkıda bulunmuştur.
Emile Durkheim sosyolojik verilerin gelişigüzel edinilmeyeceğini, verilerin elde edilmesinde belli kuralların olması gerektiğini vurgulamıştır. Toplumların gelişimini mekanik dayanışmadan organik dayanışmaya geçiş olarak tanımlayan Durkheim, işbölümü, toplumsal bilinç ve anomi kavramlarıyla, toplumsal bütünleşme ve toplumsal çözülme konularını tartışmaya açmıştır.
Max Weber ise toplumsal davranış, toplumsal davranışın arkasındaki nedenler, toplumların rasyonelleşmesi ve bürokrasi kavramlarıyla toplumları açıklamaya çalışmıştır. Weber sosyolojiyi, toplumsal davranışı yorumlayarak anlamaya çalışmış ve bu yolla davranışı kendi akışı ve doğurduğu tesirlerle birlikte sebeplerini ortaya koyarak açıklamıştır. Marx kapitalizmi ve bürokrasiyi toplumsal sorunların temel kaynağı olarak değerlendirirken, Weber ise kapitalizm ve bürokrasiyi rasyonel olarak değerlendirmiştir.
İşe ulaşıldığında ise kişi istediği gibi değil, istenildiği gibi davranır. Hiçbir şey bilmediğine inandığı, patron veya müdürüne 'sen hiç bir şeyi bilmiyorsun' yerine 'evet efendim', 'tabii efendim' der.
Karl Marx toplum ile üretim ilişkileri arasındaki ilişkileri açıklamıştır. Marx'a göre toplumların yapısının değişimin temelinde 'üretim ilişkileri' yatmaktadır. Marx'ın analizleri aynı zamanda sanayi kapitalizminin başlangıcı ve hızla yaygınlaşması dönemine denk gelmektedir. Bu nedenle Marx, kapitalist sanayi toplumlarının geleceği hakkında öngörülerde bulunmuştur.
Auguste Comte toplumların geçmişi ve geleceğine ilişkin tahminlerini ele alan bir bilim oluşturmayı amaçlamış ve topluma doğal bilimler çerçevesinden bakmıştır. Comte toplumları iki bakış açısı etrafında elle almaktadır:
1. Toplumsal statik
2. Toplumsal dinamik.